А. Б. Байтөреев, Сүйінбай аты ндагы орта мектеп ж амбыл ауданы, Алматы облысы
жүктеу/скачать 1,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сыныбы: Сабақреті: Сабаңтың өтетін орны
- Дайындаған дене шынықтыру пәнінің оқытушысы: Е.Қ. ҚҮТТЫБЕКОВ, Сұйінбай атындағы орта мектеп, Жамбыл аудіны, Алматы облысы
- Гүлбақыт Николайқызы ЖАЙСЕМБАЕВА
□ егдеад. 1 орта жас □ жас адам ВАЛЕОЛОГИЯ Баскетбол Допты әріптесіне беру әдістері А.Б. БАИТӨРЕЕВ, Сүйінбай атындагы орта мектеп, Жамбыл ауданы, Алматы облысы Оқу ісінін меңгерушісі: Р. МАМЫТБЕКОВА Сыныбы: Сабақреті: Сабаңтың өтетін орны: спорт зал С абакты ң тақы ры бы : Б а с к е т б о л . Д о п т ы әріптесінө беру әдістері. С а б а қ т ы ң м а қ сат ы ; 1. Әріптесіне пас беру әдістерін үйрету; 2. Икемділікті, жылдамдықты дамыту; 3. Топтық, қоғамдық және жолдастық сезімдерге төрбиелеу. Қ ұрал ж а б д ы қ т а р : б аск етб ол добы, ысқырық және сағат. № Кіріопе бөлімі Уақыты м өл ш ері Е скертулер 1 Оқушыларды сапқа түрғызу. Кезекшіден мәлімет қабылдау. Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу Сабақтың мақсатымөн таныстыру. Сапта түрыл can элементтерін қайталау (Оң-ға, Сол-ға, Ай-нал). 5 минут Арнайы спорт киімдеріне, оның т а залы ғ ы н а жэне ден саулы ғы на назар аудару керек. II Д а й ы н д ы қ белімі. З алды ң шетімен әр түрлі жылдамдықтармен жугірту. 10 минут
Оқушылардың зал д а дұрыс жугіруін, 1. Спооттык журіспен. (Колды кеуде тусына үстап, т аб ан д ы өкш еден аяқтың ұшына дейін тигізіп ж ылдам журу). 30 сек шуламауын жэне қатты жүгірмеуін қадағалау. 2. Женіл жугіоу. (Аяктың ұшымен жеңіл және бір қалыпты жүгіру). 30 сек
Аяқтың ұшымен жеціл жүгіруін; 3. Оң жақпен, сол жақпен секіреміз. (Тіркелмелі ад ы м м ен биік секіру, қолды белге қойьіп н е м е с е айналдыру). 30 сек Денені түзу ұстап биік секіруін қадағалау. 4. Аотпен ж у ш у (Аяктын ушымен және сол жақпен қарәп жүгіру). 15 сек
Бір-бірін қағып кетпеуін қадағалау. 5. Тізені жоғары кетеріп ж у г іо у (Колды алға созып, тізені алақанға тигізіп жүгіру). 20 сек
Тізені, өкшені алақанға тигізіп, жылдам жэне тез 6. Өкшені аотка тигізіп ж у г іо у . (Колды артка қойып, екшені алақанға тигізіп жугіру). 20 сек
істеуін қадағалау. 7. Аякты алға сеом еп (кайшылап) ж у гіо у . (Қолды желкеге қойып, аяқтың үшымен және тізені бүкпей, алға серм еп жұгіру). 30 сек
Аяқтың ушымен, тізені бүкпей істеуін қадағалау.
Спооттык журіспен. 20 сек
Жай журіспен. 15 сек Сапты бұзбай а) Қолды белге қойып, басты: оңга, солға, алға, артқа қозғалтамыз. 30 сек
журуін қ а д а ғ а л а у ./ /
Қолды иыққа қойып, алға 4 рет, артқа 4 рөт а й н ал д ы р а м ы з . 30 сек Жаттығула рді^- дұрыс істеуің; қадағалау. в) Оң қолды жоғары ұстап 1-2 д еген д е артқа сермеп, 3-4 д ег е н д е қолды ауыстырып артқа 30 сек
Қолды т ү з ^ с т а у ы н қадагала^. г) сер м еи м із. Адымды кеңірек ашып, эр ады м сайын денені оңға, солға бурып жүреміз және қолды кеуде түсына устаймыз. 30 сек
Денені $ұрыс бұруын қадаға^іау. Валеология. Денсаулық және өмірлік дағдылар 15
ВАЛЕОЛОГИЯ д) е) ж) з) и) К) Л) IV Эр а д ы м с а й ы н қ о л д ы ң ұшын а яқ т ы ң уш ы на жеткіземіз. Қолды б е л г е қойып, а я қ т ы ң ұ ш ы мен , е к ш е м е н , сыртымен, ішімен жүреміз. Қолды белге қойып, жартылай отырып жүреміз. Қолды тізеге қойып, толық отырып жүреміз. Қолды жанға созып, шынтақты айналды рамы з. Қолды бірге үстап, кисті оңға, солға айналдырамыз. Етбетінен жатыл, қолды бүгіп, жазу. 15*2 рет Қолды алға созып, отырып туру. 20*2рет. Негізгі белім. Оқушыларды екіге беліп, допты торға лақтыру техникаларын және ш аб уы лда ойнау әдістерін үйрету. 1. Допты алып жүре келе, екі ад ы м аттап торға лақтыру. 2. Бір орында түрып, допты екі қолмен торға лақтыру (алыстан). 3. Шеңбердің жанында тұрып, допты қалқанға ұрып торға тусіру. 4. Шабуылда ойнау әдістерін үйрету. 5. Екі жақты ойын. Қорытынды бөлім. Оқушыларды сапқа тұрғызып. ағзаны бастапқы қалыпқа келтіруге арналған жаттьіғулар жасату. Сабақты қорытындылау және бағалау. Үйге тапсырма. Денені кетеру, жүгіру, секіру жэне д е н е жаттығулары. 30 сек 40 сек
20 сек 20 сек
20 сек 20 сек
1
минут 1 минут 20 минут 3 минут 2 минут
2 минут 3 минут 10 минут 5 минут
Тізені бүкпеуін қадағалау. Дұрыс жүруін қадағалау. Денені түзу ұстауын қадағалау. Жаттығуларды дұрыс орындауын қадағалау. Сапты бузбауын қадағалау. Денені түзу ұстауын қадағалау. Оқушылардың допты дұрыс лақтыруын, жаттығуларды дұрыс істеуін және шуламауын қадағалау керек. Сапта дұрыс туруын, тәртіп сақтауын қадағалау. ВАЛЕОЛОГИЯ «Менің денсаулығым - менің болашағым» атты спортты ң э с та ф е та л ы қойы ндар Мақсаты: 1. Салауатты өмір салтына бет бұрып, кеңіл аудару; 2. Жылдамдықты, икемділікті және күшті дамыту; 3. Топтық, қоғамдық, ұйымшылдықжәне жолдастық сезімдерге тәрбиелеу. Сабақтыңтүрі: сыныптан тыс сабақ. Құрал-жабдықтар: баскетбол жэне футбол доптары, тесеніштер, картоптар, гимнастикалық шеңберлер (обруч), шарлар, скамейка, скакалка, иіелек, стакан, паднос, фишкалар. С а б ақ т ы ң м а зм ұ н ы Ә д іст ем ел ік нұсқау Кіріспе бөлімі. Оқушылардың сапқа тұрып, с ә л е м д е с у рәсімі. Сабақтың мазмунын және мақсатын муғалім тусіндіріп, әрі қарай сөзді оқушыларға береді. 6 «а», 6 «ә» сыныптарының топ б асш ы лары ез ко мандаларымен бірігіп, топтың аты мен ұрандарын айтады. Арнайы спорт киімдеріне, оның т азалы ғы на жөне ден саулы ғы на назар аудару керек. Негізгі бөлімі, 1) Допты алы п жүру (екі оқушы бір-біріне теріс қарап, допты о р талары н а қысып алып жүреді). 2) Картопты егу және жинау (екі оқушы гимнастикалық ш еңбер (обруч) арқылы жүре келе, картопты егу және жинау). 3) Шар жинау (кедергілерден өтіп, ілулі тұрған ш арлард ы жинау). 4) Шар жару (кедергілерден өтіп, ілулі турған ш арларды жару). 5) Сурақтарға жауап беру (секіртпемен (скакалка) секіріп келіп, сұраққа жауап беру). 1. Футболдан Онтустік Аф рикада 2010 жылы ә л е м чемпионатында қай команда бірінші орын а л д ы ? (Испания) 2. Қайрат Нұрдәулетов қай ж ерд е туылған және спорттың қай түрімен шұғылданады? (Қарақыстақ ауылы, футбол) 3. Алматы қаласы нда орналасқан шаңғы спортымен айналысуға арналған ж ер? (Шыңбулақ) 4. Спорттың көне түрінің біріне арналған қол қаруы? (Садақ) 5. Спорттағы ең үздік нәтиже? (Рекорд) 6. Ұлттық ат спорт түрлерін атаң ы з? (Көкпар, бәйгі) 7. Футбол полясының ұзындығы мен ені қанша? (110-60 м) 8. Спорттық ойындарға қандай ойындар ж атады ? (Футбол, баскетбол, т.б.)
9. Гимнастика сабағына қандай жаттығулар жатады? (Акробатика, ырғақты гимнастика, т.б.) 10. Жеңіл атлетика сабағы на кандай жаттығулар ж атады ? (60 м, 1000 м жүгіру, ұзындыққа секіру, т.б.) 6) О ф ицанттар жарысы (стакандағы суды падноспен бэсқа бір ыдысқа суды тасып құю). 7) Капитандар жарысы (футбол добын тебу арқылы ф иш каларға тигізу). Допты жерге түсірмеу және жаттығуды ж ы л д ам д ьвд а орындау. Гимнастикалық ш еңбердің сыртына шығып кетпеуін қадағалау. Ш арларды жарып алм ай кеп жинау керек. Кедергілерден дүрыс өтіп, ш арларды кебірек жару. Сұраққа жауап беру үшін 3-4 секунд беріледі. Суды төгіп алмай көбірек жинауға тырысу керек. Топтың капитандары шығуын қадағалау. # Қ ор ы т ы н д ы бөлім. Барлық жарысқа қатысушы топтар сапқа турғызылып, жарысты қорытындылау үшін сөз кезегі әділқазыларға беріледі. Ол кісілер жарыстың бағасын шығарып, ескертулер жасап, I жэне
орын алған топтарды атап, марапаттау диплом дары н тапсырады. Мұғалім сабаққа қатысқан оқушыларға б е л с е н е қатысып, қызықты әрі жоғары д еңгейде еткізгендері үшін алғыс айтып қоштасып, о л арды саппен спорт зал д ан шығарып сал ады . Сапта дурыс тур^-ын, тәртіп сактауыңг ' қадағалау. /
I / / --- ----------------------- --- г-т -і Дайындаған дене шынықтыру пәнінің оқытушысы: Е.Қ. ҚҮТТЫБЕКОВ, Сұйінбай атындағы орта мектеп, Жамбыл аудіны, Алматы облысы Валеология. Денсаулық жэне өмірлік дағдылар 7 17
ВАЛЕОЛОГИЯ ГИМНАСТИКА А кробатикалы қ жаттығулар
1. Тепе-теңдік сақтау жаттыгулары. 2. Жүреден отырып алға, артқа аунап түсу, шәлқадан жатып денені кетеру. 3. Гим на стика л ы қ қа б ы р ға да о ры нд алаты н жаттығулар. М ақсаты : 1. Гимнастикалық жаттығулардың әдіс- төсілдерін меңгерту, жаттығулар элементтерін үйрету; Гүлбақыт Николайқызы ЖАЙСЕМБАЕВА, М .Төлебаев атындағы мектепке дейінгі шағын орталығы б ар мемлекеттік мекемесінің д ен е тәрбиесі пәнінің мұғалімі Алакөл ауданьі, Алматы облысы 2. Жеке буындар, булшық еттерді нығайту, ептілік пен икемділікке арналған жаттыгуларды дамыту; 3. Сымбаттылыққа, сыпайылыққа тәрбиелеу. Әдісі: саяхат сабақ. Түрі: гимнастика тарауын қорытындылау. Қолданаты н құрал: гимнастикалық қабырға, берене, гимнастикалық төсеніш, ысқырық. Өтілетін орны : спорт зал. Бөлімі
С а б а қ б а р ы с ы М елш ері Ә д іст ем ел ік
н ¥йымдастыру кезеңі: сапқа тұру, рапорт беру, 1 минут Тыныштық сақтау. >s X
сабақтың мақсаты м ен таныстыру 5 о Жүру, жүгіру жаттығулары: 2 минут
Денені тік ұстау, тізені т~ 1. Қолды иыққа қойып, аяқтың ұшымен жүру. бүкпеу. 5 2. Қолды белге қойып өкшемен жүру. Арақашықтыкты сақтау. (D 3. Қолды желкеге қойып, табанның ішкі, сыртқы Ю Q) жағымен жүру. С О Q . Ж алпы д ам ы т у жаттығулары 7 минут
Қол, аяқ, буынға арналған жаттығулар. Сабақтың тақырыбын түсіндіру, сыныпты топқа Өз-өзін б ағалауға топ бөлу, топ б асш ы лары н сайлау. б асш ы л ар ы қалам, H Гимнастика сабағы нд а техника қауіпсіздігін сақтау д әп т е р қолдану. X е р еж есін е түсініктеме: Эр бекетке аял д ап s S 1. Гимнастикалық құрал-жабдықтарда тек қана саяхат жасау. О мүғалімнің кемегімен жаттығу керек; 00 2. Секіріл түсетін ж ер л ер ге гимнастикалық төсеніш Қүрал-жабдықтардың 2 СЦ төсеу қажет; т а з а болуы, тот CD Ю
баспауын қадағалап ’C жаттығу орындау кезінде арақ^шықтықты қатаң отыру керек. .£2
*L_ сақтау керек; CD X
жарамдылығын анықтап алу қажеттігін умытуға б о лм а й д ы . С ы к ы п т ы топңа б ә л у (бекет). Б ө р е н е 10 минут Эр бекетке тоқтап, 1-бекет. Т епе-теңдік caiçray ж а т т ы ғу л а р ы . а я л д а п жаттығуды 1. Аяқтың ұшымен жүру. орындау. 2. Сол аяқпен бір а д ы м ілгері аттап келесі аяқты Қолды жанға созып төмен түсіріп, алды ға с о за б ө р ен е үстіне қою. денені, басты тік ұстау. 3. Сол аяқпен бір ад ы м ілгері аттап, екі қолды екі Сақтандыру ережесін жаққа соза «Қарлығаш бейнесін» орындау. қолдану. 4. Екі аяқты бір-біріне жақын қойып жүреден Қолды жоғары ұстап, отырып, екі қолды б ер е н е г е тигізіп, содан кейін тізені сәл бүгіп түсу. кеудені ш алқайта қолды жоғары көтеріп б ө р ен ед ен / секіріп түсу. / 2-бекет. Ж у р е д е н о т ы р ы п а л ғ а , а р т қ а қ а р а й 10 минут
д о м а л а п түсу, ш а л қ а д а н ж а т ы п д е н е н і көтеру. / 1. Алға карай б астан а с а д о м а л а п түсу үшін Тізені кеудеге жд^ын ал д ы м ен негізгі түрыс екі қолды жерге тірей басты ұстау, аяқты тез/жинап еңкейтіп отырып, төбені жерге тірей алдыға алу. /
............... / z 18 6/2010 ВАЛЕОЛОГИЯ 2. Артқа қарай бастан а с а д о м а л а п түсу үшін жүреден отьірған қалыпта басты еңкейте тізені иыққа жақындатып, қолды жоғары серм ей артқа қарай д о м а л а п түсу. 3. Қолды желкеге қойып, ш алқадан жатып денені кетеру. 3-бекет. Г и м н а с т и к а л ы ң қ а б ы р ғ а д а о р ы н д а л а т ы н ж ат гы ғу лар . 1. Арқаны қабырғаға қаратып, асы лып тұру, аяқты көлденең қалыпқа бурыш деңгейіне көтеру, оны темен түсірместен аралықтарын ашып және қайтадан біріктіру керек. 2. Арқаны қабырғаға қаратып асылып тұру, аяқты бүгіп және жоғарырақ көтеріп тізені маңдайға тигізуге тырысу керек. 3. Қабырғадан ұстанып «кепірге» гүсу керек. 10 минут Аяқты көтермеу. Қолдың арақашықты- ғын сақтау, аяқты түзу үстау.
Тізені сәл бүгу. Қор
ыт ынд
ы б ө л ім : 5 м и н у т С ы н ь і п т ы с а п қ а т ұ р ғ ы з у . С а б ақ т ы қ о р ы т ы н д ы л а у . Әр топтың басш ы лары ны ң сөзін тыңдау, езін-өзі бағалау.
Үйге т а п с ы р м а б еру: гимнастика тарауындағы өткен жаттыгуларды қайталау 5 минут Ton басш ыларының әділ бағалауын бақылау.
“Шынықсаң шымыр бол асы ң” Г.О. НУРАХМЕТОВА, М. Ма Катаев атындагы №13 орта мектеп Өтеген батыр кенті, Алматы облысы Мақсаты:
а) Ж а с ұ р п а қ қ а а д а м д ен саулы ғы н ы ң қымбат екенін, өмір сүру үшін қажеттілігін, бағалы байлық екенін түсіндіру. Д ұ р ы с там ақ тан уды ң , жеке б ас г и г и е н а с ы н с а қ т а у д ы ң д е н с а у л ы қ үшін маңыздылығын тұсіндіру; ә) Ой қорыту, ортада сәйлеу, пікірін жеткізе алу қабілеттерін дамыту; б) Денені шыңдауда шымыр д а шапшаң, ұқыпты д а жинақы, талғам паз д а қанағатшыл, т а з а д а әдемі болуға тәрбиелеу, Түрі: топтық, ұжымдық. Өдісі: сүрақ-жауап, талдау-жинақтау. О қ ы т v п a ң п е р і м е н б а й п а н ы г . ь с а н а тіпі ДУНМвтаНү, валеология, д е н е шынықгыру. Кернекіліктер: буклет, тірек-сызба. Сабақтың міндеттері: 1. Ж а с ұ р п а қ қ а д ұ р ы с өсіп ж е т іл у үшін денсаулығын күтуді үйрету; 2. Күңделікті қимыл-қозғалысын д амы ту арқылы 3. Д е н е жаттығуларын ж асауға д ағ д ы л ан д ы р у а р қ ы л ы қ и ы н д ы қ т ы ж е ң е б ілу г е , д е р б е с т і к к е , сенімділікке үйрету; 4 . С а л а у а т т ы емір с а л т ы н сақтап өмір сүруге дағдыландыру. Сабақ барысы: I. О қ у ш ы л а р д ы с а б а қ қ а қаты суы н тексеріп, топтарға белу. II. Т ақы р ы п т ы х а б а р л а п , т ә р б и е сағаты ны ң мақсаты мен міндетін түсіндіру. III. Ой шақыру. • Байлық дегеніміз не? (Оқушылар тірек-сызба арқылы көрсетеді). Т ір е к - с ы з б а н ы қ о р ы т ы н д ы л а й кел е, байлык,^ сөзінің с ы з б а с ы н керсетіп, е ң үлкен байлық - денсаулық екенін түсіндіру. IV Ойтппғаныг. 'rV . . . ^ V i l 4 - .iv Л ' . / A , . . . . . . .
. у " -------
1 iv. и и толғаныс. « Д е н и й « i f b i ^ ь ю и с і и и н о і п ш з
- Жүректі, қайсар д а қайратты, ұқыпт«і да әдемі қазақ а з а м а т ы б олу үшін а д а м денс^улығына не қ а ж е т д е п о й л а й с ы ң д а р ? (Экр^/ннан с ы з б а қерсетіледі, с ы зб ад а ғ ы қажеттілііоёрді оқушылар оқи отыра ез ойларын ортаға саяйды). • С е н д е р қ а н д а й қаж ету іл ік т у р а л ы сы р шертесіңдер, о л а р қандай қүи Валеология. Денсаулық және өмірлік дагдылар 19
ВАЛЕОЛОГИЯ • Кун, т а з а а у а , с у д ы ң д е н с а у л ы қ қ а тигізер пайдасы қандай? • Өз д о с т а р ы ң а табиғи күшті қорғауға қандай ұсыныстар ай тар едің дер? • Ата-бабамыз табиғи куш-қуаттарының қадірін түсініп, әдемі д е әсерлі сөз мәйектерімен жеткізе білген. Сол а т ал ы с ө зд ер д ен мысал келтіріңдер. «Ауру - а с т а н » , « К ү т ін г е н г е к ә р іл ік жоқ», «Тазалық - саулық негізі, саулық - байлық негізі». II топ • Д ене шынықтырудың маңызы қандай? • Шынықтырудың түрлерін ата, • Өзің сүйіп орындайтын спорттық ойындар мен жаттығу түрлері. • Ертеде б ал а л а р д ы қалай шынықтырған? ¥лттық ойындәр, оның п ай д асы ? • Соңғы кезде қандай с п о р т түрлері
ш ы қть і? • Д ене шынықтыру туралы нақыл с ө з д ер ? III топ • Дұрыс тамақтаку жолдары қандай? • «Батпайтын а с — жеген кісінің өзін жейді», - деген нақыл свздің мағынасын түсіндір, • Асқа тағам д арды қалай пай далан у керек д еп о й л а й с ы ң д а р ? • Тағам т үрлерін ің а д а м д е н с а у л ы ғ ы н а п а й д а л ы мен з и я н д ы ж а қ т а р ы н с а л ы с т ы р ы п көрсет: сүт - сыра а л м а - конфет жеміс шырыны - төтті сулар І\/топ
• Жеке б а с тазалығы д еген не? • «Т азалы қ - сау л ы қ негізі, саулы қ - бай лы қ негізі» д еген м ақалд ы ң мәнін қалай түсінесіңдер. Өздерің білетін м ақалды айтыңдар. - Т а з а жүретін б а л а н ы қ а л а й а т а й д ы ? Оның д о ст ар ы н е л е р ? - Т а з а л ы қ т ы с ү й ет ін б а л а н ы қ а л а й а т а й д ы ? Мысал келтір. Эр топ берілген сұрақтар бойынш а ойланып, ой пікірлерін ортаға сал ад ы . ¥жымдық жүмыс • Ауру ж а н ғ а а р а ш а ш ы кім ж ә н е қ а н д а й о р ы н д а р ? ( Е м х а н а , д ә р і г е р л е р , м е й ір б и к е л е р , хәлық емшілері) • Ана тілінен денсаулық, тазалы қ туралы кімнің ақыл-кеңесін оқып, жаттадық. Денсаулықтан а д а м ғ а не б ар қымбат, Ауру тенсе, кең дүниені тар қылмақ. Денсаулықтың қорғаушысы б о лам дел, Дәрігерлер берген Отан а л д ы н д а ант. Ой тұжырымы: • Біз бүгін кандай тақырылта сөз қорғадық? • Нені ойға тоқып, жадымызға сақтауға тиіспіз? • Сенд ер қандай а з а м а т болып өсулерің керек? Мұғалімнің қорытынды сәзі. Шығыста: «Сау д е н е , а з а т ақыл, а д а л кеңіл, үшеуімен бақьпты б о л а д ы вмір» деген нақыл сез бар екен. Осы д а н а сө зд е айтылғандай, дені сау, құрыш білөкті, б а т ы л журекті, с а л а у а т т ы өмір салтын ұстанған үрпақ болып өсіңдер. Ел басы «Дене тәрбиесі, спорт түрлерін дамыту» туралы заңға қол қойды. Бүл - үкіметіміздің үрпақ д е н с а у л ы ғ ы н н ы ғ а й т у ғ а қ а т т ы квң іл б е л іп отырғандығын көрсетеді. Үйге тапсырма: «Басы аманның - малы түгел» тақырыбына шығарма жазып келу. |