А. Б. Байтөреев, Сүйінбай аты ндагы орта мектеп ж амбыл ауданы, Алматы облысы
жүктеу/скачать 1,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- М. САҚАНСЖ майор, ¥ҚК Ш Қәскери га^шталінің жұқпалы аурулар белімінің >ға офицері
- Белгілері ңандай
28 6/2010 ВАЛЕОЛОГИЯ Консервіленген тағамдар — және оның қаупі Бүгінде көкөністі үй ж а ғ д а й ы н д а к о н с е р в іл е у ж ұ м ы с т а р ы жүріп ж а т ы р . Ш а р у а ш ы л ы қ әд ісім ен кәдіге т ұ зд ап , д а я р л а у к е л м е с к е кетті. Қазіргі у ақ ы т т а көкөністерді к о н с е р в іл е п , гер м ети кал ьщ қ а қ п а қ п е н ж а б у әд ісі к е ң ін е н қ о л д а н ы л у д а . Ә й т с е д е , б ұ л ж а ғ д а й д а б о т у л и з м т о к си н ім ен у л а н у қаулі ө т е зо р . А у р у л а р д ы ң Х а л ы қ а р а л ы қ жіктеуін е б а й л а н ы с т ы б о т у л и з м а с а қауіпті ж ұ қ п а л а р қ а т а р ы н а ж а т қ ы з ы л ғ а н . Өйткені, б о т у л о т о к с и н тек т а ғ а м н а н у л а н у д ы ғ а н а туғы збайд ы , о д а н б и о л о г и я л ы қ қ а р у д а ж а с а л а д ы . Д ү н и е ж ү зін д е 1 9 9 0 ж ы л д а н б а с т а п 4 м е м л е к е т ә с к е р и м а қ с а т т а қ о л д а н у ушін б о т у л и з м уын ш ы ғаруд а. Удың а з р о з о л ь д і түрдегі бір ғ а н а г р ам ы 1,5 м и л л и о н а д а м н ы ң өмірін ә к е т е д і екен. Б о т у л и з м н і ң қ о з д ы р ғ ы ш ы т о п ы р а қ т а м е к е н д е й д і . Г и г и е н а л ы қ т а л а п т а р д ы о р ы н д а м а ғ а н ж а ғ д а й д а үй ж а ғ д а й ы н д а д а я р л а н ғ а н , яғни к о н с е р в і л е н г е н көкөніс, с а ң ы р а у қ ұ л а қ , б а л ы қ , шужык, а р қ ы л ы т а ғ а м ғ а өтуі мүмкін. Б о т у л и з м қ о з д ы р ғ ы ш ы н а қ о л а й л ы о р т а қ ы ш қы лд ы ғы (PH 7) қанты аз, оттегі ж о қ ж о ғ а р ы т е м п е р а т у р а д а көп у ақ ы т с а қ т а л ғ а н г е р м е т и к а л ы қ ж а б ы қ о р т а б о л ы п т а б ы л а д ы . А й т ы л ған о р т а н ы к о н с е р в іл е г е н ж ә н е қысқа д ей ін с а қ т а л а т ы н т а ғ а м д а р қ а м т а м а с ы з ет ед і. Б о т у л и з м қ о з д ы р ғ ы ш ы д а м у б а р ы с ы н д а у ы т б о т у л о т о к с и д ін б ө л е д і ж э н е о с ы уы т а д а м а ғ з а с ы н а з и я н д ы ә с е р ін тигізеді. Т а ғ а м ғ а т ү с к е н б о т у л и з м қоздьірғы ш ы тіндік д е ң г е й д е э с е р етіп, т а ғ а м н ы ң сы ртқы түрін б ұ з а д ы . С о н д ы қ т а н қ о с ы м ш а газ, ж а ғ ы м с ы з иіс, тіннің ж ұ м с а р у ы п а й д а б о л а д ы . Т а ғ а м ғ а т ү скен қ о з д ы р ғ ы ш т ы тек 1 2 0 г р ад у ст ы қ т е м п е р а т у р а м е н ж о ғ а р ы қ ы с ы м д а з а л а л с ы з д а н д ы р у ғ а б о л а д ы . А л үй ж а ғ д а й ы н д а қайнату, 100 г р а д у с т а б а н к а л а р д ы б у л а у б о т у л и з м т а я қ ш а л а р ы н ы ң с п о р а л а р ы н ж ою ға жеткіліксіз. С а ң ы р а у қ ү л а қ т а н т о п ы р а қ қ а л д ы қ т а р ы н , с п о р а л а р д ы т а з а р т у қиын б о л ғ а н д ы қ т а н о л а р д ы қысқа жеткілікті тұз, қы ш қы л қ о с а о т ы ры п , м а р и н а д т а ғ а н жөн ж ә н е о н ы г е р м е т и к ә л ы қ қақпақп ен ж аб у қаж ет е м е с . Т о п ы р а қ қ а л д ы ғ ы н а н т а з а р т ы л у ы қиын, т а б и ғ и қ ы ш қь ілд ы ғы а з к өк өністерді (қияр, ж а с ы л б ұрш ақ ) к о н с е р в і л е у д е р е ц е п т б о й ы н ш а жеткілікті қ ы ш қы л қосу қажет. Өйткені ол к е з д е й с о қ т үскен с п о р а л а р д ы ң д а м у ы н т еж ейд і. Көкөністер м е н е т ө н ім д е р ін д е б о т у л и з м у ы ты н б о л д ы р м а й к о н с е р в і л е у м е н нақ ты қауіпсіздік сенім ін ж о ғ а р ы с а н и т а р л ы қ м ә д е н и е т қ а н а қ а м т а м а с ы з е т е д і. Е г ер д ә м д і үй к о н с е р в іле р ін п а й д а л а н ғ а н с о ң к е н е т т е н 2 -2 4 с а ғ а т а р а л ы ғ ы н д а х а л - ж а ғ д а й н а ш а р л а с а б о т у л и з м қаупін е с т е н ш ы ғ а р м а ғ а н жөн. Б о т у л и з м у ы т ы м е н у л а н ғ а н с о ң о н ы ң а л ғ а ш қ ы к л и н и к а л ы қ б ел г іл ер і біліне б а с т а й д ы . М ы с а л ы , көру қабілеті өзгеруі ( к ө з д ің т ұ м а н д а н у ы , т о р л а н у ы ) , ж ұ т қы н ш ақ ты ң құрғауы, ж ұ т ы н у д ы ң а у ы р л а у ы , д а у ы с т ы ң қар л ы ғ у ы мүмкін ж ә н е о н д а й д а құсу д а к е з д е с е д і. Б ірақ а у ы р у л а н ғ а н ж а ғ д а й д а д а д е н е т е м п е р а т у р а с ы қ ал ы п т ы б о л а д ы . Е г е р а й т ы л ғ а н б е л г і л е р б а й қ а л а т ы н б о л с а д е р к е з ін д е д ә р іг е р л ің көм егіне жүгінген жөн. Н а у қ а с қ а д е р к е з ін д е д ә р іг е р л ік к ө м ек к е р с е т і л м е с е , т ы н ы с а л у б ү л ш ы қ е т тер ін ің п арезі с а л д а р ы н а н д е м н ің т о қ т а у ы н а н м е р т б о л у ы мүмкін. Д ә р іг е р д ің к е л у ін е д е й ін күдікті т а ғ а м д ы ж ә н е н а у қ а с қүсығын т а с т а у ғ а б о л м а й д ы . Өйткені о л у л а н у с е б е п т е р і н д ә л ай қ ы н д ау ға , емді е р т е б а с т а у ғ а мүмкіндік б е р е д і. К о н с е р в іл е р о т ы р ы с т а р д а а л к о г о л ь д і с у с ы н д а р ғ а б ас ы т қ ы р е т ін д е жиі қ о л д а н ы л а д ы . С о н д ы қ т а н м а с а ю б о ту л и з м д і д е р к е з ін д е а й қ ы н д а п , е м д е у г е кедергі б о л а д ы . С а н и т а р л ы қ қызметтік* а т қ а р ы п о т ы р ған ш а р а л а р ы м е н қ о л д а н ғ а н әкімшілік ж а з а л а р ы н ^ / қ а р а м а с т а н б а з а р л а р д а үй ж а ғ д а й ы н д а д а й ы н д а ғ а н к о н с е р в і л е р с а т у ғ а т ы й ы м с а л ы н ғ а н ы м е ^ о л а р д ы е р к ін с а т у о қ и ғ а л а р ы жиі к е з д е с е д і . « С а қ т а н с а ң с а қ т а р м ы н » д е г е н қ а ғ и д а н ы е с ^ е н ш ы ғ а р м а й езіміздің, о т б а с ы м ы з д ы ң д е н с а у л ы ғ ы ө з қ о л ы м ы з д а . /
/
29
ВАЛЕОЛОГИЯ ЖЕДЕЛ
КОРОНАРЛЫҚ СИНДРОМ
Ж үректің и ш е м и я л ы қ а у р у ы к ө б ін е с е н а у қ а с а д а м н ы ң өліміне себеп ш і б о л а д ы . Сондықтан бұл оның себептерін, патогенезін, е м д е у ж әне ал д ы н а л у әдістөрін т о л ы қ зе р т те у д і қаж ет етед і.С оңғы ж ы л д а р д а ж ү р е к булииық е т ін ің и н ф а р к т і с і м е н а у ы р а т ы н е ң б е к к е қ а б і л е т т і ж а с т а ғ ы а д а м д а р көбейіп б а р а д ы , бул өз кезегін де өлім-жітім мен мүгедектіктің артуын а әкеліп соғуда. Жүректің и ш ем иялы қ ауруының ершу кезеңі мен ту р а қ т ы к е з е ң д е р і б о л а т ы н ы ғ ы л ы м и т у р ғ ы д а н анықталған. Осы е р ш у кезеңі ж е д е л ко р о н ар лы қ синдром ретінде с и п а т т а л а д ы . Бул -- клиникалық д и а г н о з д ы т о л ы қ б е л г іл е р і а н ы қ т а л м а ғ а н ш ақта а л д ы н а л а қ о й ы л а т ы н н а қ т а м а . А ур у д ы ң д а м у б а р ы с ы н д а э л е к т р о к а р д и о г р а м м а д а е з г е р і с б о л м а ғ а н м е н , о ны ң м и о к а р д и н ф а р к т ін е н е м е с е турақсыз ст ен о к а р д и я ғ а у л а с у ы н а әкеліп соғады. А уруд ы ң б е л г іл е р і б а й қ а л ы п , н а у қ а с м а з а л а н а б а с т а й д ы . М іне, м у н д а й д а н а у қ а с а д а м д ы ауруханаға жатқызу керек б о л а д ы . Уақытылы ем а л у ауруды ң клиникалық б елгілерінің асқынуына ж ол б е р м е й д і . Ж е д е л к о р о н а р л ы қ с и н д р о м н ы ң п а т о г е н е з і о т т е г і н і ң ж ү р е к б у л ш ы қ е т і н е жеткізілуінің а з а ю ы б о л ы п т а б ы л а д ы . А т а л ғ а н с и н д р о м н ы ң н егізгі ф а к т о р л а р ы н а м ы н а л а р ж атады : - ат ер о ск л ер о ти к ал ы қ түйіндақтың қабынуы; - а т е р о с к л е р о т и к а л ы қ түйіндақтьің э р о з и я л ы қ өзгеріске уш ырап, жыртылуы; - ко р о н а р л ы қ а р т е р и я л а р д ы ң т р о м б о з ы және м и к р о э м б о л и я с ы ; - к о р о н а р л ы қ к ө к т а м ы р л а р д ы ң т а р ы л у ы (вазоконстрикция). Бул смндромды анықтау ушін ауруды ң дам уы н ы ң б а с т а л у ы н ж ә н ө д а м у керін ісін б іл у м а ң ы з д ы , ейткені ж ед ел корон арлы қ синдром клиникасында м и о к а р д т ы ң э л е к т р л ік т у р а қ с ы з д ы г ы си м п т о м ы (қарыншалық ж ән е жүрекшелік эк страсистолалар), а я қ а с т ы н а н ө л у қ а у п ін ің а р т у ы н а ә к е л е т і н миокардтың ауыртпайтын иш ем иясы орын ал а д ы . Ж е д е л к о р о н а р л ы қ с и н д р о м ғ а ш а л д ы қ қ ә н н а у қ а с т а р д ы ң э л е к т р о к а р д и о г р а м м а с ы н з е р т т е - генде оны екі топқа б ел у г е б олад ы : 1. ST аралы ғы н ы ң тұрақталы п кетерілуі н е м е с е Гис б у т а қ ш а с ы н ы ң со л жақ т а р м а ғ ы н ы ң «ж аң а» бұтақшасының бәгелуі; 2. ST ар ал ы ғы көтерілмейді. Науқастағы бірінші топтың негізінде бір н е м е с е б і р н е ш е к о р о н а р л ы а р т е р и я л а р д ы ң ж е д е л т отальд ы тромботикалық бітеліп қалуы жатыр, о л ар ЭКГ-да ST а р а л ы ғ ы н ы ң т ұ р ақ т ал ы п көтерілуімен б іл ін е д і. М ұ н д а й н а у қ а с т а р д ы ң 8 0 % - д а ж ү р е к бүлшық е гінің инфаркті д ам и д ы , бірақ науқастардың 2 0 % -н а д э р к е з ін д е шүғыл ж ә р д е м к ө р с е т іл ген к е з д е , м ы с а л ы , т р о м б о л и з и с т ы ң к ө м е г і м е н коронарлы а р т е р и я л а р д ы ң кеңістігі қалпына келіп, қан а й н ал ы м ы д у р ы с т а л а д ы . Гепаринді кектамыр ішіне тиісті м ө л ш е р д е енгізген кезд е патологиялық өзгерістер тоқталып, журек булшық еті өліеттенуге ұш ы р ам а й д ы . S T
а р а л ы ғ ы к ә т е р і л м е й д і , т ұ р а қ т а л ы п көтерілмейтін екінші топ жүрек бұлшық етінің айқын ж е д е л и ш е м и я с ы н а ш а л д ы қ қ ә н , яғни оттегінің жүрек бұлшық етіне жеткізілуі азайған науқастәрда д а м и д ы , М у н д а й н а у қ а с т а р д ы ң э л е к т р о - к а р д и о г р а м м а с ы н д а м и о к а р д и ш е м и я с ы н а тән б е л г і л е р - ST а р а л ы ғ ы н ы ң и з о с ы з ы қ т а н т е м е н ығысқанын, Т тісшесінің тегістелгенін, қос сатылы не т е р іс мәнді күйді б ай қ а у ғ а б о л а д ы . Б ұ л а р д ы е м д е у б а р ы с ы н д а б а й қ а ғ а н ы м ы з - м и о к а р д и н ф а р к т і н е ж о л б е р м е й т і н п р е п а р а т т а р д ы - н и т р а т т а р д ы , б е т а б е г е у і ш т е р д і , а н т и к о - агулян ттарды тездетіп қолданудың тиімді екендігі. Ангинозды ұ с т а м а н ы жою, ә д е т т е тілдің а с т ы н а с а л ы н а т ы н н е м е с е и н г а л я ц и я т ү р і н д е қ а б ы л д а н а т ы н н и т р а т т а р д ы ң т е з э с е р е т е т і н т ү р л е р і н қ о л д а н у а р қ ы л ы ж ү з е г е а с ы р ы л а д ы . Үстаманы жою үшін изокеттің 1-3 ингаляциясын 3Ü с-екундтық а р ал ы қ п ен қ аб ы л дайд ы . Егер ангинозды а у ы р у к е т п е с е , о н д а есірткілік а н а л ь г е т и к т е р д і көктамыр ішіне енгізуге тура келеді. Б е т а - а д р е н о р е ц е п т о р л а р бөтеуіш тері маңы зы б о й ы н ш а екінші к е зе к т е с а н а л а д ы . П р оп ран олол көктамыр ішіне 0,5-1,0 мг м ө л ш е р д е б аяу енгізіледі. Бір-екі сағаттан кейін 40-80 мг~ды әрбір 6-8 сағат с а й ы н іш уді б ә с т а у к е р е к . Т ез
ө р ш и т ін с т е н о к а р д и я н ы ң п а т о ф и з и о л о г и я л ы қ негізі
а т ер о ск л с-ао т и к ал ы қ түйіндақтың ж ары луы ж ән е т р о м б ы н ы ң п а й д а б о л у ы н ы ң ө рш уі б о л ы п т а б ы л а т ы н д ы қ т а н , е м д е у д е м а ң ы з д ы о р ы н д ы т р о м б ы г а қ а р с ы д ә р і л е р - г е п а р и н м ен анти- а г р е г а н т т а р а л а д ы . Г еп ар и н д і 90 бірлік/кг д е н е с а л м а ғ ы м е л ш е р ін д е көктамыр ішіне сорғалаты п енгізіледі. Б у д а н әрі қ а р а й т у р а қ т ы и н ф у зи я н ы с а ғ а т ы н а 1 0 0 0 б і р л і к к е ж у ы қ ж ы л д а м д ы қ п е н ж ү р г із іл е д і. А с п и р и н д і күн іне 1 0 0 - 2 5 0 мг-нан, тиклопидинді күніне екі рет 250 мг-нан, плавиксті күніне бір р ет 75 мг-нан қолд анад ы. С онымен корыта к ел ген д е айтары м ы з, ж ед ел коронарлық синдром а л д ы н а л а қойылатын нақтама б о л ы п т а б ы л а д ы ж ә н е о л а у р у х а н а г а жатқызылғанга дейін ж әне жатқызылғаннан кейінгі апғаиіқы сағатта қ о л д ан ы л ад ы . Ж е д е л к о р о н а р л ы қ с и н д р о м ж ү р е к т ің иш емиялы қ ауруының өршу кезеңін сипаттайды. Э л е к т р о к а р д и о г р а м м а д а ө зг ер іс б о л м а с а д а , ш а г ы м ы н а қ а р а й н а у қ а с т ы т е з д е т і л а у р у х а н а ғ а жатқызу керек Ж е д е л к о р о н а р л ы қ с и н д р о м ғ а ш а л д ы қ қ а н н а у қ а с т а р д ы ң 8 0 % - д а а у р у жүрек булш ықетінің м и о к а р д ы н а у л а с а д ы . Е г е р ш у ғы л ж ә р д е ы көрсетілсе, н ау қ аст ар д ы ң 2 0 % -д а белгілердің к^рі қайтқаны б ай қ а л а д ы . / ЭКГ н ә т и ж е с і б о й ы н ш а 1 - к а т е г о р ^ я д а н а у қ а с т а р ғ а т р о м б а г а қ а р с ы д ә р і л е р , 2- категорияда жүрек булшық етінің ишемиясьц4 жоюға а р н а л ғ а н д ә р і л е р - н и т р а т т а р , б е т а б е г е ч іш т е р д і, антико-агулянттарды қ о л д ан ы л ад ы . ВАЛЕОЛОГИЯ Қалқанша безінің ауруы мен жүктілік Қ а л қ а н ш а б е з і - а ғ з а д а ғ ы к і ш к е н т а й о р г а н д а р д ы ң бірі б о л ғ а н ы м е н , о д а н ш ы г а т ы н г о р м о н д а р а ғ з а д а ғ ы б а р л ы қ з а т а л м а с у п р о ц е с т е р і н р е т т е п о т ы р а д ы . О л м о й ы н н ы ң а л д ы ң ғ ы б ө л іг ін д е о р н а л а с қ а н , с ы р т қ ы көрінісі қ ан аты н ж ай ған к ө б е л е к к е ұ қ сай д ы . Ал с а л м а ғ ы бар -ж о ғы 2 5 гр ам м ға н а . Б ірақ б ұл « кө б е л е к к е» к ө ң і л б ө л і п о т ы р м а с а ң ы з , т ү р л і а у р у л а р ғ а ұ ш ы р а у мүмкіндігі ж о ғ а р ы . Қ а л қ а н ш а б ез і екі т ү р л і г о р м о н б ө л і п ш ы ғ а р а д ы . О н ы ң б ірі - т р и й о д т и р о н и и (ТЗ), екіншісі - тирокси н (Т4) д е п а т а л а д ы . А ғ з а ғ а қ а ж е т т і й о д м и к р о э л е м е н т ! о с ы г о р м о н д а р д а б о л а д ы . Б ү л р е т т е г іш г о р м о н д а р а д а м а ғ з а с ы н а а с а қ аж ет б о л у с е б е б і б а л а көтеру ж а с ы н д а р е п р о д у к т и в т і с и с т е м а н ы ң т ұ р а қ т а н у к е з е ң ін д е м а ң ы з ы зор. Т и р о и д т ы г о р м о н д а р д ы ң ә с е р і жүктілік к е з ін д е ү р ы қ т ы ң д а м у ы н а , өсуіне, т і н д е р д і ң ж і к т е л у п р о ц е с і н д е н егізгі қ ы з м е т а т қ а р а д ы . Қ а л ы п т ы ж а ғ д а й д а жүктілік к е з ін д е қ а л қ а н ш а б езінің г о р м о н б е л у қабілеті күшейеді, ә с і р е с е бірінші ж а р т ы с ы н д а , өйткені құрсақтағы н ә р е с т е н і ң қ а л қ а н ш а б е з д е р і н д е г о р м о н б е л у қ ы з м е т і ж е т і л м е г е н . Ж ү к т і л і к т і ң е к ін ш і ж а р т ы с ы н д а о л а р ө к п е т і н д е р і н і ң ж е т і л у і н е , м и д ы ң , с ү й е к т ің ж е т іл у ін е қ а т ы с а д ы . Үрықтың қ а л қ а н ш а б е з д е р і жүктіліктің 1 4 - 1 9 - а п т а с ы н а н б а с т а п қызметін б а с т а й д ы . Жүктілік к е зін д е жиі к е зд е с е т ін к е с е л д е р д і ң бірі ж а й ы л м а токсик ал ы қ ж е м с а у ( 0 , 2 - 8 % ) , қ а л қ а н ш а б е з і н і ң г и п е р - п л а з и я с ы ( д и ф ф у з д ы зоб ) ж ә н е қ а л қ а н ш а б езінің қызметінің т ө м е н д е у і (гипотиреоз). Н а у қ а с т а р д а ә л с і з д і к п а й д а б о п ы п , ұ с а қ - т ү й е к к е т е з а ш у л а н ы п жүйкесі т о з а б а с т а й д ы , ж ү р е к с о ғ у ы н ы ң ж и іл еу і, т е з ш а р ш а у б е л г іс і, т е р ш е ң д і к , қ о л д а р ы н ы ң д і р і л д е у і , к ө з
ш а р а с ы н ы ң ұ л ғ а ю ы ( э к з о ф т а л ь м ) қ а л қ а н ш а б е з і н і ң г и п е р ф у н к ц и я с ы н д а ( г о р м о н д а р ы н м ө л ш е р д е н ты с көп бөлуі) б а й қ а л а д ы . Гормон м ө л ш е р і т ө м е н д е г е н д е керісін ш е а д а м ү м ы т ш ақ б о л ы п , ү й қ ы с ы к е л е б е р е т і н , к ө ң і л к ү й ін ің т ө м е н д е п , д е н е с і а у ы р т а р т ы п , б а с ы н ы ң а у ы р а т ы н ы б а й қ а л а д ы . О с ы а й т ы л ғ а н б е л г іл е р жүктіліктің бірінші ж а р т ы с ы н д а үл ғай ы п , екінші ж а р т ы с ы н д а т и р е о и д т ы г о р м о н д а р д ы ң ә с е р і а з а й ы п , н а у қ а с т ы ң ж а ғ д а й ы ж а қ с а р а д ы . Асқы н ған ж а ғ д а й д а , 2 8 - а п т а с ы н а н кейін жүрек- қан т а м ы р л а р ы н ы ң д е к о м п е н с а ц и я с ы (журекке күш т ү с у і , қ ы з м е т і н і ң н а ш а р л а у ы ) , ж ү р е к ы р ғ а ғ ы н ы ң б ұ з ы л у ы б а й қ а л а д ы . Т о к с и к а л ы қ ж е м с а у к е с е л ім е н ау ы р ған аяғы а у ы р ә й е л д е р д ің 5 0 % - д а ж ү к т іл ік т ің ү з і л у қаупі б а р , ә с і р е с е а л ғаш қ ы а й л а р д а , Бұл т и р е о и д т ы г о р м о н д ар д ы ң қ а н д а ғ ы м е л ш е р і н і ң б ір ін ш і ж а р т ы с ы н д а к е б е ю ін ің с а л д а р ы н а н , с о л с е б е п т е р д е н үры қ ж ү м ы р т қ а с ы н ы ң ж а т ы р д ы ң ішкі қ а б а т ы н а б е к ін у ін е қ а р с ы э с е р е т е д і . Екінші о р ы н д а ғ ы а с қ ы н у ғ а жүктілік к е з ін д е г і т о к с и к о з д ы ң а у ы р т ү р і н д е ө т у і, т о к с и к а л ы қ ж е м с а у д ы ң к л и н и к а с ы н ы ң ө р ш у і н е ж о л а ш а д ы . К е с е л д ің а ғ ы м ы а у ы р л а п , ж ү р г і з і л г е н е м г е ә с е р і н і ң н ә т и ж е с і б о л м а у ы н ы ң с а л д а р ы н а н , жүктілікті ү з у г е м ә ж б ү р л е й д і . Е г е р ж ү к т іл ік ү з і л м е й , ұ р ы қ т ы ң д а м у ы н а ж ол б е р іл с е , б о са н ғ ан к е зе ң д е қан кету қаупі б ар . С о н д ы қ т а н ә й е л жүкті б о л ғ а н н а н б а с т а п , б о с а н ғ а н ш а д ә р і г е р э н д о к р и н о л о г т ь щ б а қ ы л а у ы н д а б о л ы п , қ а н д а ғ ы г о р м о н д а р д ы ң м е л ш е р і н жіті
т е к с е р і п , д ә р і г е р к е ң е с і н б ұ л ж ы т п а й о р ы н д а л у ы т и і с . Қ а л қ а н ш а б е з і а у р у ы н а ш а л д ы ғ у д ы ң б а с т ы ф а к т о р л а р ы : а ғ з а д а й о д т ы ң ж е т і с п е у ш і л і г і , қ о р ш а ғ а н о р т а , яғн и з к о л о г и я н ы ң л а с т а н у ы м е н р а д и а ц и я ә с е р ін е н ж ә н е г о р м о н д а р д ы ң е з г е р і с к е ұ ш ы р а й т ы н жүктілік п е н м е н о п а у з а к е з е ң д е р і н а т а п ет уге б о л а д ы . А у р у д ы ң а л д ы н а л у үш ін күн делікті п а й д а л а н ы п жүрген қ а р ә п а й ы м түзға мән беріңіз. О н ы ң й о д т а л ғ а н түрін п а й д а л а н ы ң ы з . С о н ы м ен қ а т а р д а с т а р қ а н м әзір ін е т еңіз өнімдерін, ә с ір е с е т е ң і з қ ы р ы қ қ а б а т ы н е н г і з і ң і з . С е б е б і қ ы р ы қ қ а б а т т ы ң б ү л т у р ін д е й о д м е л ш е р і көп, Ал қ а ж е т б о л ғ а н ж а ғ д а й д а а р н а й ы д ә р і - д ә р м е ^ қ о л д а н у ы ң ы з ғ а б о л а д ы . :Ф М.О. ШЕРМАХ^ЯНОВА, № 2 қ а л а л ы қ е м х а н а с ы н ы к д ә р і г е р і , Апм ^ты ң а л а с ы Валеология. Денсаулық және өмірлік дағдылар 31
ВАЛЕОЛОГИЯ Табан микозы Атопиялық д е р м а т и т - теріге шығатын қызыл түсті, қ а б ы р ш а қ т а н а т ы н д а қ п е н б ө р т п е л е р . Б а л а л а р д а ол көбінесе б етк е, аяқ-қолға шығады. Ал е р е с е к т е р д е атопиял ы қ д е р м а т и т терінің басқа ж е р л е р і н з а қ ы м д а й д ы . А т о п и я п ы қ д е р м а т и т жуқпалы ауру е м е с . А д ам н ан а д а м ғ а берілмейді: ол қауіпті е м е с . Атопиялық д ерм атиттің п ай д а болу себеп тері әлі анықталған жоқ. Атопиялық д ер м ат и т кезінде бөртп е қызыл түсті ж ән е ол терінің түлеп, қышуымен, кейде сулануы м ен қаб аттасады . Белгілері ңандай? Атопиялы қ д е р м а т и т т ің жеңіл турінд е терінің б ір аз ж е р л е р і а з д а п ң ы зар ы п , б ө р т е д і, түлей ді, қ ы ш и д ы . Е м ш е к т е г і с ә б и л е р м е н к іш к е н т а й б а л а л а р д ы ң б ет ін д е д а қ т а р не б е р т п е л е р п ай д а б олад ы , ол д ен есіне, қол, аяғы н а жайылуы мүмкін. Б ө р т п е л е р күлдіреп т у р а д ы . О л а р ж а р ы л ғ а н д а , суйығы ағы п, к е й ін н е н қ а б ы р ш а қ қ а а й н а л а д ы . Асқынған ж а ғ д а й д а б ө р т п е л е р д е н е н і ң көбірек ж е р ін е ж а й ы л у ы мүмкін. Д е н е н ің қатты қышуы б а л а л а р д ы ң д а, е р е с е к т е р д ің д е үйқысын бузады. Атопиялық дерматиті б а р б а л а л а р м азасы здан ы п , қышудың әсерінен өздерін ж айсыз сезінеді.
жүктеу/скачать 1,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|