Кіріспе
25
XVII
ғасырдың екінші жартысы - XVIII ғасырдың ортасында қа-
зақ-жоңғар соғысы кезінде ерен ерлік көрсеткен білекті де жүректі
батырлар қай ру немесе тайпадан шықса да, олар сайып келгенде
қазақ елінің ортақ батырлары болып қалды.
Совдықтан тарихтың
терең қойнауына сіңіп бара жатқан батырларымызды, ел аузындағы
ауызша тарихымыз арқылы, ерте кезеңдерде жазылып кеткен дерек-
тер мен материалдар арқылы да сүзіп алып, болашақ ұрпак алдында
дәріптеу - тарих саласының ең өзекті міндеттерінің бірі.
Қазақ қоғамындағы батыршылық институты туралы зерттеу-
лерге талдау
жасау барысында эпостардың, батырлар жырлары-
ның зерттелуіне тоқталмай кетуге болмайды. Негізінен батыр
лар жырының эдеби-филологиялық
тұрғыдан зерттелгені белгі-
лі. Дегенмен бұл зерттеулердің батырлар институтының рухани
қызметін талдауда маңызы зор.
Эпостарды жан-жақты зерттеу,
ғылыми тұрғыдан саралауда М.О. Әуезов95, Ә.Х. Марғұлан96,
М. Ғабдуллин97, Б. Кенжебаев98 9
9
, Ә. Қоңыратбаев" Н. Смирно
ва100, Р. Бердібай101, Ә. Қайдаров102, Т. Қоңыратбаев103, жэне т.б.
отандық зерттеушілермен қатар түркі-моңғол халықтарының
эпос мұрасы бойынша жан-жақты зерттеулер жүргізген А. Ве
селовский104, В. Жирмунский105, Е. Мелетинский106, А. Орлов107,
Р. Липец108, С.Суразаков109 жэне т.б.
еңбектеріндегі батыр бейнесі
95 Әуезов М., Соболев Л. Қазак халкының эпосы мен фольклоры / Ауд., А. Нуркатов // Әуе-
зов М. Жиырматомдық шығармалар жинағы. - T. 1 7 .-Алматы: Жалын, 1 9 8 5 .- 156-205 бб.
Достарыңызбен бөлісу: 
