Кіріспе
21
элем халықтарының көшпелі өмір салты ерекшелігі жайлы еңбегі
назар аударуға тұрарлық69 7
0
Осы бағыттағы Э.С. Кульпиннің көш-
•
w
•
7 0
пелі қоғамдардың этно-экологиясы жаилы зерттеуі де қызықты .
Қазіргі Ресей тарихнамасында көшпенділердің
элеуметтік-саяси
құрылымын сипаттайтын мынандай терминдер мен анықтамалар
енген (батыс саяси антропологиясының эсері де бар): қанаудың
экзолитарлы эдісі, потестарлық, ксенократия (эскери билік), діни
әулет, редистрибутивтілік. Осы зерттеулерде көшпелі қоғамдар-
дың қалыптасу тарихы, көршілес отырықшы өркениеттерге кара-
ганда, өзіндік ерекше белгілерге ие ретінде көрінеді. Көшпелілер-
дің элеуметтік
эволюциясының басты факторы, тіршілік етудің
қатаң экологиялық жағдайымен қатар, олардың даму мүмкіндік-
терінің отырықшы халықтар әлемімен түйісуі деген ой айтылған.
Осы бағытқа Н.Н. Крадин71,Т.Д. Скрынникова72 В.В. Трепавлов73,
отандық тарих ғылымының өкілі Н.Э. Масанов74
жэне тағы бас-
қалар зор үлес қосты. Көшпелі империяның экзополитарлы құ-
рылымдар ретіндегі жаңа тұжырымы Н.Н. Крадиннің еңбегін-
де де негізделеді75 Бұл жерде көшпелі
қоғамдардың әлеуметтік
тарихына деген батыс ғылымының ұстанымдарын да атап өту
керек. Көшпелілік тарихнамасы мұнда әлеуметтік-экономика-
лық үдерісті формациялық тұрғыдан қарастырудан тыс дамыды.
А.И.
Першицтің жазуынша, көптеген еңбектер көшпелі ортадагы
әлеуметтік поляризацияның болмауымен шектелді76. А. Тойнби-
дің көшпелі қоғамдар толығымен отырықшы-егінші қоғамдарға
қарсы тұратын сараланбаған құрылым
ретінде өздерін көрсетті
Достарыңызбен бөлісу: 
