Кіріспе
11
жаттар жинақтары мен Қытай деректері негізінде жарияланған
«100 құжат»14 жэне соңғы кездегі Қазақстан Республикасы үкіме-
тінің «Мэдени мұра» бағдарламасы аясында жарық көрген «Ис
тория Казахстана в
русских источниках XVI-XX веков»15 жэне
Бөкей Ордасының тарихына қатысты жарияланған жинақтарда16
батырлар институтының ішкі саяси жэне элеуметтік, елшілік қыз-
меттері туралы нақты деректер топтастырылған.
Зерттеу еңбегіміздің деректік негізінің екінші үлкен
тобын құ-
райтын ауыз эдебиеті материалдары немесе ауызша деректер тобы.
Дәстүрлі қазақ қоғамындағы батыршылық институтына тэн
ұғымдық өлшемдердің, мысалы, «кек алу», «ант беру», «ол-
жа», «сауға» жэне т.б. өзіндік ерекш еліктері
мен батырлар-
дың рухани бет-бейнесі мен қызметінің халқымыздың рухани
құндылықтар ж үйесіндегі орнын қарастыруда ауыз әдебиеті
деректерінің маңызы өте зор. Себебі,
халықтың өзімен бірге
жасасқан, оның іш кі-болмысымен біте қайнасып кеткен ауыз
ша тарих айту дәстүрі ұлттық болмыс пен оның ерекшелікте-
рін түсінуге көмектеседі. Ауызша дерек мэліметтері қоғамдық
даму барысындағы құбылыстардың
кең тарихи панорамасын
көрсете алуымен құнды.
Сондықтан біз, өз зерттеуімізде батырлық жырлар мен тарихи
жырларды негізгі деректер ретінде кеңінен пайдаландық. Мәсе-
лен, «Едіге», «Нұраддин», «Едіге мен Тоқтамыс» сияқты тарихи
жырлар топтамасын Мүрын жырау жэне т.б.
нұсқалары бойын-
ша жазып алынған «Қырымның қырық батыры» жинағы арқы-
Достарыңызбен бөлісу: