108
11-тапсырма. Романның оқиғасына байланысты өз ойыңды шағын эссе
түрінде жаз. Эсседе шығарманың көркемдікидеялық құндылығына баға
бер. Жамалдың тағдырының не себепті қайғылы аяқталғанына назар
аудар.
12-тапсырма. Роман бойынша жазылған ғылыми талдауларға сүйене оты
рып,
романның сюжеті, автордың тіл шеберлігі, кейіпкерлерінің ерек
шеліктері туралы сыни пікір жаз. (Р. Нұрғали құрастырған «Қазақтың
100 романы» анықтамалығын пайдалануға болады).
БАУЫРЖАН МОМЫШҰЛЫ
(1910–1982)
Бауыржан Момышұлы – халық қаһарманы,
қазақтың көрнекті жазушысы. Ол 1910 жылы
Жамбыл облысының Жуалы ауданындағы Көл
бастау деген жерде туған. Бауыржан Момышұлы
жеті жылдық мектепті бітіргеннен кейін біраз
уақыт мұғалім болған. Сонда жүргенде
кезекті
әскери міндетін өтеуге шақырылып, онда бір жа
рым жыл жүріп, командир атағын алады.
1941 жылы Ұлы Отан соғысы басталысы
мен,
Бауыржан
Момышұлы
генералмайор
И.В. Пан филовтың басшылығымен Алма ты ма
ңында жаңадан жасақталған 316 атқыштар ди
визиясының құрамында майданға аттанады. Ол батальон, полк ко мандирі
қызметтерін атқарады. Соғыстың соңғы жылдарында гвардия лық диви
зияны басқарады.
Гвардия полковнигі Бауыржан Момышұлына 1990 жылы Кеңес
Одағының Батыры деген жоғары атақ берілді. Момышұлының қаһар
мандық ерлігі туралы белгілі орыс жазушысы А. Бек «Волоколамск тас
жолы» повесінде жанжақты жазды. Б. Момышұлының өміріне арналған
Ә. Нұршайықовтың «Ақиқат пен аңыз» (1976)
романы жарық көрді,
«Қазақфильм» киностудиясы «Ел басына күн туса» (1967) көркемфильмін
түсірді. Москва академиялық драма театры Момышұлы туралы «Волоко
ламск тасжолы» спектаклін қойды. «Офицердің күнделігі» (1952), «Бір
түннің тарихы» (1954, орыс тілінде), «Біздің семья» (1956, орыс тілінде)
атты алғашқы кітаптары сол тұста жарық көрді. Момышұлы еңбектерін
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*Кни а е
ста ена иск
чите н б аз ате н х е
х
с
асн
иказа инист а б аз ани и науки ес уб ики Казахстан т 17 а 2019
а 217
109
орысқазақ тілдерінде бірдей жазды. Мұнымен қатар «Жауынгердің
тұлғасы» (1958), «Майдан» (1961), «Майдандағы кездесулер» (1962, орыс
тілінде), «Генерал Панфилов» (1963, қазақ тілінде – 1966), «Төлеген
Тоқтаров» (1965), «Куба әсерлері» (1965), «Ел басына күн туса» (1970),
«Ұшқан ұя» (1975), «Адам қайраты» (1981) т.б.
кітаптары жарық
көрді. Шығармалары бірнеше шетел тілдеріне аударылды. Бауыржан
Момышұлының 30 томдық шығармалар жинағы басылған.
Достарыңызбен бөлісу: