А. М. Сманова- алматы: ҚазМемҚызПУ, 2012. 234 б
Ішкі саяси демократияның дамуы
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
Сманова-А.М.-Азия-және-Африка-елдерінің-қазіргі-заман-тарихы
| Ішкі саяси демократияның дамуы.
Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін-ақ жапон монархиясының теоретиктері Жапония- ның тарихи тәжірибесін пайдалана отырып, барлық адамзатқа «жаңа тұтас мәдениет» құру идеясын ұсынды. Жапон танымының негізін («кокутай») профессор Т.Иноуи моральды конфуция ілімі негізінде жүргізді. Ал Токио университетінің профессоры Я.Ходзуми «мемлекет жаратылысы - жанұя» концепциясын ұсынды. Ол Жапонияның мемлекеттік құрылысы басқа елдермен салыстырғанда ӛзгеше екенін дәлел- деп шықты. Оның пікірі бойынша жоғары билік императорға беріліп, яғни Еуропадан ерекшелігі жергілікті дәстүр бойынша «ұлтқа сенім» беки түседі деп түсіндірілді. Соғыс қарсаңында 1912 жылы император Мэйцзи қайтыс болып, оның орнына Тайсе (1912-1926) император болды. Соғыс кезінде Жапонияда ӛзіне тән саяси билік күшейе түсті. Биліктің барлық түріндегі алдыңғы рӛлде Оңтүстіктің тӛрт кландарының қолында болды (Сацума, Тоса, Тесю, 23 Хидзэн). Осы кландардың мүшелері мемлекеттік аппарат, ар- мия, теңіз корпусы, Генро Кеңесі (кӛсем) және Құпия Кеңесте қызмет атқарып, елдегі жекеменшік кәсіпкерлерімен тығыз бай- ланыста болды. 1924 жылы мамыр айында парламент бірінші рет жауап- ты үкімет құруды қолға алды: партиялық негізде бірінші каби- нет құрылды. Ол Минсэйто партиясы базасындағы Като үкіме- ті болды (ол ең ірі концерн «Мицубисимен» тығыз байланыс жасады). Ал 1925 жылдан бастап сайлау құқығы енгізілді (30 жастан жоғары ерлер үшін). Бұл демократияның маңызды жетіс- тігі болатын. 1924 жылдан 1932 жылға дейін Жапонияны тӛмен- гі палатаға тәуелді үкімет басқарды. Тіпті жоғарғы палатаның мүшелері - ақсүйектер палатасы біртіндеп саяси партияларға тә- уелді бола бастады. Құпия Кеңестің мүшелері бюрократтар емес ғалымдар, заңгерлер, профессорлар болды. Ал 1927 жылы сәуірде Жапонияның экономикалық жағда- йы тез нашарлап кетті; елді Сэйюкай деген басқа партия бас- қарды (ол ірі концерн «Мицуимен» тығыз байланыс жасады). Сыртқы саясатта бұл партия күшті басқыншылық жолды ұстан- ды. Тап осы үкімет билігі кезінде, яғни 1927 жылы мамыр айын- да Қытайға жапон экспедициялық корпусы жӛнелтілді. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|