А. М. Сманова- алматы: ҚазМемҚызПУ, 2012. 234 б
Әкімшілік және экономикалық реформалар. «Алты
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
Сманова-А.М.-Азия-және-Африка-елдерінің-қазіргі-заман-тарихы
| Әкімшілік және экономикалық реформалар. «Алты
кҥндік соғыс». 1960-шы жылдары египеттік үкімет кең кӛлем- дегі ұлттандыру саясатын жүргізді. Суэц дағдарысынан кейін-ақ 1957 жылдың ӛзінде елдегі ағылшын және француз банктері мемлекет қарамағына ӛткен болатын, ал мұның артынша 182 млн. египеттік фунд құны бар сауда, транспорт және басқа компаниялар да мемлекет қарамағына ӛтті. Ескі шетелдік капи- талды ығыстырып, үкімет әртүрлі жеңілдіктермен АҚШ, ГФР, Жапония және т.б. жаңа салымшыларды ӛзіне тартты. 1960 жы- лы үкімет ел қаржысында шешуші рӛлдегі ірі банктерді мемле- кет қарамағына ӛткізді. 1961-1964 жж. ұлттандыру деректеріне сай бүкіл ӛнеркәсіп ӛндірісі, несие-банк жүйесі, транспорт сала- 159 сының 85% мемлекет қарамағына берілді. Сонымен қатар жаңа аграрлық заң қабылданды, ол бойынша жер иелену 200-ден 100 федданға қысқарды (1969-50 феддан). 1964 жылы тартып алынған жерлері үшін ауқатты шаруаларға жәрдем ақша беру жойылды. Осы кезде еңбекшілердің жағдайын жақсартатын заң да қабылданды: 42 сағаттық жұмыс аптасы, жұмысшыларға бірінші рет жыл сайын ақшалай демалыс, зейнетақы, пәтерақы және емделу құны тӛленді, әлеуметтік сақтандыру жүйесі жақсарды. 1961 жылы қарашада реформа жүргізуге қарсы шыққан ескі Ұлттық жиналыс пен Ұлттық одақ таратылды. Ал 1962 жылы Халық Күштерінің Ұлттық конгресі – экономикалық, әлеуметтік реформа негізінен және жақын 10 жылға саяси бағдарламаның Ұлттық хартиясын қабылдады. 1964 жылы Египетте тӛтенше заңдар жойылды. Түрме жә- не концлагерлердегі саяси тұтқындар, сонымен бірге коммунис- тер босатылды. 1964 жылғы жаңа Конституция бойынша Египет демократиялық социалистік мемлекет деп жарияланды, оның негізі ұлттық буржуазия, солдаттар, жұмысшы табы, шаруалар болды. Мұндай ішкі саяси табыстарға қарамай-ақ Египеттің әлеуметтік-экономикалық жағдайы ауыр күйде болып, инфля- ция және жұмыссыздық кӛбейіп отырды. Осындай жағымсыз құбылыстар салдарынан Египет «алты күндік соғыста» жеңіліс тапты . 1967 жылы кӛктемде Таяу Шығыс аймағындағы саяси жағдай аяқ асты шиеленісіп нәтижесінде Израиль Египетті бом- балай бастады. Осы «алты күндік соғыс» қорытындысында Израиль Синай түбегін, Газа секторын, Иордан ӛзенінің Батыс жағалауын, Иерусалимнің шығыс бӛлігін және Сирияның оң- түстігіндегі Голан жотасын басып алды. «Алты күндік соғыста» жеңіліс тауып, ішкі саяси күрес шиеленісіп тұрса да таңдалып алынған саяси бағыт ӛзгерген жоқ. Алайда болашақ стратегиялық реформа ең мықты мемле- кеттік қайраткер Г.А.Насердің қазасынан кейін үзілді. Прези- денттік орынды иемденген Анвар Садат алғашында біртіндеп, кейін толықтай Насер бағытынан бас тартты. Насердің жақтас- тары мемлекеттік аппараттан шектетілді. Мемлекеттік сектор- 160 дың бір бӛлігі жекеменшік қолына ӛтті. Жекеменшік кәсіпкер- лер мен шетелдік инвестицияға жақсы жағдай жасалды. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|