Тaқырыптың өзектілігі. Дaрхaн дaлaның ұлы ғұлaмaсы Мәшһүр-Жүсіп
тек өлең жaзумен ғaнa шектелмей, сонымен қaтaр aуыз әдебиеті үлгілерін
көптеп жинaушылaрдың бірегейі. Мәшһүр-Жүсіп жинaғaн мaқaл-мәтелдер
қaзaқ фольклортaну ғылымының бай, мол, сарқылмас қазынасы. Мақал-
мәтелдерді жеке алып қарастырудың маңызды жақтары көп. Біріншіден, мақал-
мәтелдердің күрделі табиғатын танып-білуде қазақ қауымының істелген
істерден гөрі істелуге тиісті істер әлдеқайда көп. Мақал-мәтелдердің қазіргі
таңда қолданылу аясы өз деңгейінде деп айту екіталай. Себебі мақал-мәтел
кенжелеп дамып келе жатқан халық ауыз әдебиетінің саласы. Әсіресе
қарапайым халық мақал-мәтелдеп сөйлеуді қашаннан ұмытқан, тек үлкен
әжелеріміз бен аталарымыз ғана бірен-саран айтады. Ол бізге жеткіліксіз. Осы
тұрғыдан келгенде, қазақтың белгілі фольклористы Мәшһүр-Жүсіп жинаған
мол қазынаның бірі – қазақтың мақал-мәтелдері.
Зерттеу тақырыбының нысаны. Тақырыптың нысаны ретінде Мәшһүр-
Жүсіп жинаған мақал-мәтелдер үлгілері алынды. Сонымен қоса аталмыш
тақырыптың нысаны ретінде алдымен мақал-мәтел жанрының қалыптасуы мен
жиналуына арқау болған халық ауыз әдебиетінің мақал-мәтелдер жанрының
үлгілері негіз ретінде болды.
Зерттеу пәні.Халық ауыз әдебиет үлгілері мақал-мәтелдердің табиғатын
жан-жақты бағымдау.
Жұмыстың мақсаты: Мәшһүр-Жүсіп шығармаларындағы мақал-
мәтелдердің тақырыптық жағын қарастыру.
Жұмыстың міндеттері:
Қазақ мақал-мәтелдері және Мәшһүр-Жүсіп жазбаларындағы қазақ
мақал-мәтелдерінің жариялану, жиналу жағдайын саралау;
Ақын жинаған мақал-мәтелдердің әдебиеттегі орнын айқындау;
М.Ж.Көпейұлы жинаған мақал-мәтелдердің маңызын анықтау;
Мәшһүр-Жүсіп қазақ мақал-мәтелдерінің жариялану, жиналу жағдайын
саралау;
Қазақ мақал-мәтелдерінің жариялануын қарастыру;
Қазақ мақал-мәтелдерінің жиналу мәселелерін анықтау;
Мәшһүр-Жүсіп және қазақ мақал-мәтелдерінің зерттелуін қарастыру;
М.Ж.Көпейұлының жинаған мақал-мәтелдерін топтастыру;
8
Қазақ мақал-мәтелдерінің хадистермен арақатынасын айқындау.
