А. Р. Рустенов, Н. Ж. Елеугалиева генетика практикумы



Pdf көрінісі
бет133/159
Дата23.10.2022
өлшемі4,96 Mb.
#45023
түріПрактикум
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   159
1
және Ғ
b
аналықтарының гаметаларын салыстыра орналастырып комплементарлық 
кластардың кездесу жиілігіндегі шыбындардың пайызын есептеп көрсетсек
гендердің ара қашықтықтарын анықтауға болады. 
Cn – b гендерінің ара қашықтығын анықтайық. Олардың бастапқы 
формасында Cn+b
+ 
және cn b аллелдері тіркескен және сп
+
b (қызы көз, қара 
дене) және сп b
+
(киновар, көз, сұр дене) шыбындарының пайда болуы, осы 
гендер арасындағы кроссинговерлердің бар екендігін көрсетеді. Бұлар екінші 
және төртінші жұп класстар. Демек, cn және b гендер арасындағы кроссинговер 
0,2+8,2=8,4% тең деуге болады. 
Осындай жолмен b және vg гендерінің ара қашықтығын анықтаймыз. 
Бастапқы линиялардың аллелдердің үйлесімділігі былайша болады: b
+
vg+ және 
bvg. Бұлардың арасындағы кроссинговердің барын b
+
vg шыбынының пайда 
болуы дәлелдейді
(сұр дене, жетьілмеген қанат) және b vg+(қара дене, 
қалыпты қанат). Бұл шыбындар үшінші және төртінші жұп кластар. Онда 
гендер арасындағы қашықтық b және vg 11,4+8,2=19,6%-ды құрайды. 
Енді cn және vg гендерінің арасындағы қашықтықты табамыз. Бастапқы 
линияда cn
+
vg
+
және сп vg. аллелдері үйлесімділер. Демек, осы гендердің 
аралығындағы кроссинговердің нәтижесінде cn
+
vg (қызыл көз, жетілмеген 
қанат) және сп vg
+
(киновар көз, қалыпты қанат) шыбындары пайда болды. Бұл 
шыбындар екінші және үшінші кластық жұптарға сәйкес. Осыдан, cn және vg 
гендерінің ара қашықтықтары 0,2+11,4=11,6%-ды құрайды. 
Әр үш жұп гендердің аралық қашықтықтары белгілі болғаннан соң, cn, b, 
vg гендері үшін генетикалық картаның бөлігін салуға болады. 
Бәрінен алыс орналасқан b және vg гендері -19,6%. Бұлардың аралығында 
ген орналасуы мүмкін, ол ген b генінен 8,4% қашықтықта, ал vg генінен 11,6%
орналасқан. Онда бөліктің картасы былайша көрінеді:
Картадан байқалады, будандастыру сызбасындағы гендердің орналасу 
реттері сараптау нәтижесіне сәйкес келмейді. 
Егер, гендер сызықтық жүйеде орналасса, онда b -cn және cn -vg 
гендерінің аралық қашықтығының жиынтығы, ең шеткі b -vg гендерінің ара 
қашықтығына тең. Дегенмен, екі кесіндінің жиынтығы 8,4+11,6=20% болып 


207 
тұр, ал шеткі геннің ара қашықтығы 19,6%-ға тең. Яғни, 0,4% жиынтықтан кем. 
Бұл секілді айырмашылықтың себебі неде? Біздің есебімізде қос 
кроссинговердің болуы есептелмеген. 
Біздің 
есебімізге 
қос 
кроссинговер 
енбей 
қалған. 
2.11-
суретте.рекомбинация жағдайы көрсетілген. Төртінші жағдайда қос 
кроссинговер көрініп тұр, соның нәтижесінде шеткі гендер b
+
vg
+
және bvg 
өздерінің орындарында қалады, олардың арасындағы тіркесу бұзылмайды.
аллелдің ортасында орналасқан сп


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   159




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет