101
2005 ж.
32 34 33 31 36 37 30 42 44 36 38 34 34 35 31 37
37 30 42 44 36 38 34 31 36 37 30 42 44 36 39
39
44 36 38 34 31 36 37 30 42 43 43 47 34 38 36 36
30 42 43 43 47 34 38 36 36 36 41 42 46 43 46 44
2015 ж.
32 34 33 31 35 35 36 32 33 32 37 34 38 41 42 3 9
35 36 32 33 32 37 34 38 41 42 39 35 36 32 33 32
37 34 38 41 42 39 33 34 32 32 32 35 37 37 37 3 7
37 37 36 32 33 32 37 34 38 41 42 39 39 39 39 3 9
4.2. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктер
Жұмыстың мақсаты: тұқым қуалайтын өзгергіштіктердің түрлерін, жаңа
ата-анасының гендерінің алмасуы арқасында жаңа белгілер үйлесімі
пайда
болуларын түсіндіру.
Қысқаша мағлұмат: Тұқым қууда екі түрлі өзгергіштік бар -
комбинативтік (қисындасу),
мутациялық (кенеттен пайда болған) және
(модификациялық) тұқым қуаламайтын сыртқы
ортаның әсерінен туған
өзгергіштік. Сонымен қатар коррелятивті өзгергіштік (өзара байланысты) те
бар. Комбинативтік (лат. "комбинацис" - үйлесу, қисындасу) өзгергіштік әр
түрлі
шағылыстыру, будандастыру арқылы алынған малдың,
өсімдіктің
ұрпақтарында байқалады. Бұл өзгергіштіктің салдарынан жаңа тұқым қуалау
белгілері пайда болмайды, тек қана ата-анасының гендерінің алмасуы арқасында
жаңа белгілер үйлесімі пайда болады.
Мутациялық өзгергіштік ата тегінде болмаған кейбір жаңа ерекшеліктердің
кенеттен ұрпақтың жекелеген организмінде пайда болуы (44 сурет). Тұқым
қуалайтын өзгерістер түрлері 45-ші суретте келтірілген.
44 сурет. Мутациялардың өсімдіктер мен жануарлардағы көрінісі
102
45 сурет. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктер түрлері
Мутациялық процестің өзін секірмелі түрде, яғни кенеттен пайда болған
және индукциялық деп екіге бөледі.
Мутациялардың кейбір сыртқы
көріністері 46-шы суретте берілген.
Өзінің пайда болу орнына байланысты мутацияны
генеративтік
(жыныс жасушасында) және
сомалық (дене жасушасында) деп бөледі.
Генотиптің өзгеру сипатына қарай мутацияны 3 бөледі:
гендік,
Достарыңызбен бөлісу: 
