Абай қҰнанбаевтың Әлемі мен шығармашылығына жастардың КӨЗҚарасы

жүктеу/скачать 1,97 Mb.

Pdf көрінісі

бет	64/84
Дата	02.12.2023
өлшемі	1,97 Mb.
	#132414

1 ... 60 61 62 63 64 65 66 67 ... 84

тойымсыз , өнерсіз , ешкімге достығы жоқ

әрбір

ақылсыз надан
,
арсыз
келеді;

әрбір
арсыз жалқаудан сұрамсақ
,

өзі
тойымсыз
,

өнерсіз
,

ешкімге
достығы жоқ
жандар шығады» [2, 8-б.].
Дәл осы бөліктің бірінші сөйлемінде кездесетін қазаққа (жалпы адамға) тән жаман
қасиеттердің тізбегі оқушының түсінігін толымды етуге ықпалы зор болады. Мәтінді
қабылдаушы ең бірінші аталған қасиеттердің мәнін түсінеді, ойша бейне құрады. Одан әрі
оларға аталған қасиеттерге мәндес сөздерді табу керектігі айтылады. Тапсырманың
орындалу реті төмендегідей болмақ:
Берілген тіркестер
Мәндес тіркестер
қаскүнем болу
қаскөй, зиянкес
бірінің тілеуін бірі тілеспеу
алауыз болу
рас сөзі аз болу
өтірікші болу
қызметке таласқыш болу
мансапқұмар болу
жалқау болу
еріншек болу
Бұл қара сөзді тіл оқытуда пайдаланған кезде оқушылар қосымша ақпараттарға ие
болады. Мысалы, жоғарыдағы тіркестердің өзгеше грамматикалық формасының
(
тілеспейтұғынының,
болатұғынының
) түп-төркіні туралы, яғни
–тұғын
жұрнағының
111

«Абай Құнанбаевтың әлемі мен шығармашылығына жастардың көзқарасы» атты республикалық ғылыми онлайн-конференция
қазіргі
–атын,
-етін,
-йтын,
-йтін
жұрнақтарының бастапқы формасы екендігі де
танымдық ақпарат ретінде сөз болып өтеді. Сәйкесінше, сабақ барысында берілетін
тапсырма
–тұғын
жұрнағының орнына –
атын,
-етін,
-йтын,
-йтін
жұрнақтарын қойып
шығуға арналады: Қазақтың бірінің біріне
қаскүнем болмағының
, бірінің
тілеуін бірі

жүктеу/скачать 1,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 60 61 62 63 64 65 66 67 ... 84