мазмұндық, технологиялық, ұйымдастырушылық.
Тәжірибенің мазмұндық компоненті өзінің практикасы барысында студенттің қызметіне қолдау көрсететін оқу материалдарын (бақылау күнделігі, талдау кестесі, сабақ конспектісі және т.б.) қамтитын ақпараттық және дидактикалық материалдардан тұрады.
Технологиялық компонент – бұл студенттің және оқытушының белсенділігінің алгоритмі болып табылады, ол нақты әлеуметтік және мәдени кеңістіктің оқушыларымен байланысты өнімді жұмысқа қосуға бағытталған. Бұл қызмет өзінің жеке және когнитивтік әлеуетін жүзеге асыруға арналған, ол
диагностикалық қызметтің стратегияларын басқаруға, сондай-ақ таңдалған мамандықта өздігінен жеткілікті тәжірибе алуға мүмкіндік алады.
Педагогикалық тәжірибенің ұйымдастырушылық құрылымы білім беру үдерісін басқарудағы қызмет субъектісі ретінде танылуымен байланысты өзінің мақсаттарына жету дәрежесін анықтау тәртібін қарастырады, ол мыналарды көздейді: жеке немесе жалпы ұжымды зерттеу үшін диагностикалық қызметтің негізгі компоненттерін түсіну; бұл қызметті дербес басқаруға қабілеті, жеке тәжірибенің сыни көрінісі.
Студенттердің үздіксіз тәжірибесі - педагог-психологтың кәсіптік даярлауының жүйелік факторы, өйткені ол тәжірибелік, диагностикалық дағдыларды, қабілеттер мен диагностикалық жеке қасиеттерді қалыптастырудың қарқынды процесін қамтамасыз етеді.
Біздің ойымызша, педагогикалық практиканы ұйымдастыру және жүзеге асыру кезінде жеке тұлғаның дамуының тұлғалық - бағдарлы тұғырының негізгі қағидаттарына сүйене отырып, студенттің педагогикалық жағдайды және оның даму перспективаларын талдау, жоспарлау, бағалау (өзін-өзі бағалау) сияқты әрекеттерді оқытушымен бірлесе жасау тиіс. Осыған байланысты, болашақ педагог-психологтардың диагностикалық толықтығын қалыптастыру аясында педагогикалық практиканың рөлі айрықша маңызға ие. Өйткені пәндерді оқу барысында алған білімдер болашақ психологтарды практикалық диагностикалық қызметке дайындау мәселесін шешпейді.
Педагогикалық практика шеңберінде студент өзі үшін және басқару объектісі ретінде, сондай-ақ өз іс-әрекетін басқару, жоспарлау, ұйымдастыру, жүргізу және бақылау пәні ретінде іске араласып, өзін көрсетеді. Бұл деген белгілі мағынада ол педагог-психолог-диагностиканың қызметін атқарады дегенді білдіреді.
Сонымен, педагогикалық практика барысындағы студенттердің жұмысы диагностикалық қызметтің әдістерін меңгеруге және диагностикалық құзыреттілікті қалыптастыруға бағытталады.
Жұмысымызда сондай-ақ Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дің «5В010300
- Педагогика және психология» мамандығының 2010 жылдан қазіргі уақытқа дейінгі оқу жұмыс жоспарының мазмұнына талдау жасау қажет деп есептедік.(Кесте 6)
Кесте 6 - Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дің «5В010300 - Педагогика және психология» мамандығының оқу жұмыс жоспарын 2010 жылдан қазіргі уақытқа дейін талдау (мазмұнды аспект)
BDOP1 Психологиялық-педагогикалық мамандыққа кіріспе (білім беру бағдарламасының негізгі пәндері) 3 кредит 1 семестр
BDOP3 білім берудегі диагностика (білім беру бағдарламасының негізгі пәндері) 3 кредит 4 семестр BDOP2 Ғылыми және педагогикалық зерттеу әдістемесі
(білім беру бағдарламасының негізгі пәндері) 3 кредит 6 семестр
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-де 2010 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін
«5В010300 - Педагогика және психология» мамандығы бойынша оқу жоспарында пәндерді дәйекті зерттеу көрсеткендей, көрсетілген пәндер міндетті базалық блоктан негізгі, бірақ элективті пәндер блогына ауыстырылған. Барлық оқушыларға осы курсты таңдауға кепілдік береді. Бұл жағдай болашақ мұғалім-психологтың қызметіндегі маңызды орын алатын диагностикалық құзыреттілік қалыптастыруды екінші орынға ысырады.
Бұл ретте, «білім беру нәтижесінің парадигмасының» өзгеруіне байланысты «түлектердің» білім беру нәтижесі ретінде құзыреттілігінің нәтижесі болып табылатын білім беру мекемелерінің басшылығынан білім беру бағдарламаларын басқаруға көшу қажет деген пікірімізді білдіреміз.
Білім беру бағдарламалары бір жағынан білім беру сапасын жақсартуды басқарудың жаңа объектісі ретінде әрекет етеді және дәстүрлі ББД - дан құзыреттілікке өтудің нысаны бола отырып, білім беру үдерісін ұйымдастыруға, мақсатына, мазмұнын және инновацияны қажет етеді.
«Психологиялық-педагогикалық диагностика» курсы құзыреттілік моделіне көшуіне байланысты жаңартылған мазмұнмен білім беру ұйымдарында жұмыс істеуге дайын және біліктілік деңгейін қалыптастыруға ықпал ететін жоғары білікті мамандарға тәжірибе талап етуге тікелей жауап береді. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дің оқу үрдісі бойынша болашақ педагог- психологтардың диагностикалық құзыреттілікті қалыптастыруға ықпал етеді. Дегенмен пән мазмұнына жүргізілген теориялық талдау қазіргі практиканың және уақыт талаптарын ескере отырып, оны жетілдіруді, «Психологиялық- педагогикалық диагностика» курсының мазмұнын жаңартуды қажет етеді деп санаймыз. Бұл бағыттағы жүргізілген жұмыстарымыз диссертацияның тәжірибелік бөлімінде сипатталатын болады.