Абжанова сокращенная indd


Физиологияның даму кезеңдері



Pdf көрінісі
бет9/198
Дата10.04.2022
өлшемі5,39 Mb.
#30489
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   198
Физиологияның даму кезеңдері
басқа  да  биологиялық  ғылымдар  іспетті  физиология  ертеден 
дамыған. бізге жеткен деректер бойынша, байырғы Қытай, Үнді, грек, 
Орта  азия  елдерінің  ойшыл  ғұламалары,  дәрігерлері  организмнің 
құрылысы,  тіршілік  әрекеттері  туралы  көптеген  мәліметтер  жина-
ған.  жаңа  дәуірге  дейінгі  IV  ғасырда  өмір  сүрген  гиппократ  пен 


10
 
 
                                                                                          
аристотельдің  (б.з.д.  384-322  жж.)  еңбектерінде  адам  организмінің 
негізін,  оның  көптеген  құбылыстарын  түсінуге  арналған  әрекеттері 
байқалады.  алайда  ғылымның  өте  нашар  дамуына  байланысты  олар 
біраз сауалдарға, қазіргі тұрғыдан алғанда, дұрыс жауап таба алмаған. 
Өйткені  физиологияның  алғашқы  кезеңінде  тірі  организмді 
тәжірибелер  арқылы  бақылау  болмады.  Дегенмен  аристотель  мен 
гиппократтың  кейбір  функциялар  туралы  ұғымдары  дұрыс  бағыт-
талған.  бұл  ғұламалар  беделінің  күштілігіне  байланысты,  жүздеген 
жылдар бойы олардың ілімдері өзгертусіз сақталған.
Ұлы орыс ғалымы м.В.ломоносов та тамақ мәселесімен айналысқан. 
камчаткаға  экспедицияға  дайындалып  жатып,  өздерімен  бірге 
жолсапарға  алатын  тағамдардың  құрамында  цинга  ауруына  қарсы 
тұратын заттардың болуын талап еткен. Яғни құрамында с дәрумені 
мол  тағамдарды  алуды  қадағалаған.  тамақ  биохимиясының  негізін 
қалаушы Ю.либиха болды, ол тағамдық өнімдердің құрамын зерттеді. 
н.и.лунин организмге қажетті «қосымша» тағамдық өнімдерді ашты. 
Ол  заттар  кейіннен  витаминдер  деп  аталды.  и.п.павловтың  зерттеу 
жұмыстарымен  тамақ  физиологиясы  ғылымын  үдерістерді  зерттеу 
тәсілдерін ұсынды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   198




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет