Адамзат дамуыныњ єр кезењі ѓылым мен мєдениеттіњ, єдебиеттіњ ќалыптасуы,µркендеуі, зерттелуі туралы µзіндік пікірлерімен ерекшеленіп, жања баѓыттар, жања танымдыќ аппарат пен жања терминология тудырып отыратыны белгілі

әлі күнге қоя алмай жүрген жолдас-жораларын алып еді –

жүктеу/скачать 2,63 Mb.

Pdf көрінісі

бет	102/118
Дата	30.01.2023
өлшемі	2,63 Mb.
	#63682

1 ... 98 99 100 101 102 103 104 105 ... 118

әлі күнге қоя алмай жүрген жолдас-жораларын алып еді – ұзақ уақыттар
бойына орыс қоғамында, әсіресе, зиялы қауым мен әскерилер арасында
қолданыс тілі ретінде француз тілі үстемдік еткен; арнайы баяншыда: Қай
жылы – ах, да, үш-ақ жыл өткен екен-ау - әкесіне еріп династияның
салтанатына Петербург барғанда қайтар жолда Сычевкаға, ата-мекен
топырағына соғып қайтқан - 1913 жылы Санкт-Петербург қаласында
Романовтар династиясының Ресей тағына отыруының 300 жылдығын тойлауға
арналған салтанаты; Құнығып бір оқитын кітабы «Идиоттың» авторының
көксау бір қазаққа жазған хатын оқып бұлан-талан болғаны да бар-ды –
орыс жазушысы Ф.М. Достоевскийдің Ш. Уәлихановпен хат жазысуы, олардың
бір-біріне ерекше ықыласы), реминисценция (М. Әуезовтің «Абай жолындағы»
Құнанбай мен Абайдың пікір таласын еске түсіретін және сол контекст
семантикасымен салыстыруға жетелейтін жайдақ су), мәтін ішіндегі мәтін
болып есептелетін Крейгельдің түсі патша үкіметінің отарлау, психологиялық
тұралату саясатын белсене жүзеге асырып жүрген офицердің мінезін ашып
көрсетуге қызмет етеді. Бұл аллюзиялар, реминисценция мен вербалданған түс
кейіпкердің мінезін, психологиясын жан-жақты көрсетеді. Автордың
субъективті көзқарасы имплицитті болғанмен, оқырман қаламгердің тілдік
құзіретін, өз кейіпкерін бағалауын тани алады.
Сәруардың аузына алғашқы жолы түскен прецедентті айтылым әкесі екеуі
түскен жағдайдың қалай аяқталатындығына образды түрде сілтеме жасайды.
Вербалды түрде Сәруар есіне түсіре алмаса да, автор баяндауында, сондай-ақ
Крейгельдің сөзінде ол прецедентті мәтін айтылған, айтылмаған әр компоненті
арқылы араға бірнеше күрделі синтаксистік тұтастық салып, өзектендіріліп
отырады, яғни оқиға желісін дистантты қайталамалар арқылы дамытып,
Ре
по
зи
то
ри
й К
ар
ГУ

154
астарлы ақпарды қалыптастырады. 252-бетте 6 рет қайталанған прецедентті
айтылым 294-бетке дейінгі оқиғалар желісін баяндауға қызмет етеді:

жүктеу/скачать 2,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 98 99 100 101 102 103 104 105 ... 118