АҢдатпа 6-бет 5-бет



Pdf көрінісі
бет11/12
Дата05.02.2017
өлшемі6,99 Mb.
#3484
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12

А.СҰЛТАНҒАЛИЕВА,

Ақтөбе қалалық сотының 

судьясы 

сондай-ақ,  сот  отырысы  залында 

қатысып  отырған  азаматтар  үшiн 

мiндеттi.  Төрағалық  етушінің  сот 

отырысында тәртіпті сақтау жөнін дегі 

талаптарын орындамау осы кодекстің 

1 1 9 - ш ы   ж ә н е   1 2 0 - б а п т а р ы н ы ң 

талаптарына сәйкес, заңда көзделген 

жауаптылыққа әкеп соғады.

Тараптар орындауы 

тиіс талаптар қандай?

2016  жылдан  бастап  қолда нысқа 

енгізілген  Қазақстан  Республи касы-

ның  Азаматтық  процестік  кодек-

сінің  187-бабының  талабына  сай, 

судья  сот  отырысы  залына  кiрген 

кезде  залдағы  қатысып  отырған 

адамдар  орындарынан  тұрады. 

тараптар  мен  басқа  да  тұлғалар 

үшін  дәлелдемелерді  беру  қиын 

болған жағдайда бірінші сатыдағы сот 

олардың өтінішхаты бойынша оларға 

дәлелдемелерді талап етіп алдыруға 

жәрдем көрсететінін де анық айтады.



Ескерту жасау негізі

Айталық,  жауапкер  төрағалық 

ету шінің  рұқсатынсыз  орнында 

отырып  талапкердің  сот  алдында 

түсі нік беруі кезінде оның сөзін бөліп, 

орнында отырып сөйледі. Сот проце-

сіне  қатысушы  тұлға  тарапынан 

мұндай талаптар бұзылған жағдайда 

төрағалық  етуші  тарапынан  қандай 

әрекеттер жасалуы керек? Кодекстің 

188-бабының талабына сай, істi тал-

қылау  кезiнде  тәртiпті  бұзған  адам-

жағдайда бұл туралы сот отырысына 

қатысушы  тұлғаларға  хабарлайды 

және  сол  сот  отырысында  қаралып 

жатқан  азаматтық  іс  бойынша  үзіліс 

жария лап, жеке тұлғаның жеке басын 

анықтайды,  оның  тарапынан  нақты 

қандай заңбұзушылық орын алғанын 

түсіндіреді.  Ол  жеке  тұлғадан  орын 

алған  заңбұзушылық  бойынша  түсі-

нік теме  алады.  Осыдан  соң  төра-

ғалық  етуші  судья  кеңесу  бөл месіне 

бөлінбестен,  өз  орнында  отырып 

(немесе  кеңесу  бөлмесінен  орал-

ғаннан кейін), әрекетінде сотқа құр-

меттемеушілік  фактісі  орын  алған 

кінәлі адамға қатысты әкімшілік жаза 

қолдану туралы қаулыны жариялайды.

Әрекетінде сотқа құрметтемеушілік 

фактісі  орын  алған  кінәлі  адамға 

қатысты әкімшілік жаза қолдану туралы 

қаулыны  сот  өз  орнында  отырып 


№108/1 (2886/1) 

1 қазан 2016

15

zangazet@mail.ru



Редакторлар кеңесiнiң 

төрағасы – президент



Досымбек ӨТЕҒАЛИЕВ

Бас редактор



Бекжан ӘШІРБАЕВ

Бас редактордың орынбасары



Айнұр СЕМБАЕВА

Жауапты хатшы-дизайнер



Мақсат ТҮГЕЛОВ

Нөмiрдiң кезекшi редакторы



Сәкен ОРЫНБАСАРҰЛЫ

Астана

Алматы 

Атырау

Ақмола 

Қызылорда 

Оңтүс тiк 

Қазақстан

Шығыс

Қазақстан

Газет  бетiндегi  жарияланымдардың 

пози циясы мен фактiлерi үшiн редакция 

жауап бермейдi.

Жарнама  мен  хабарландырулардың 

маз мұнына жарнама берушi жауап ты. 

Жарнама берушi нiң жiберген қа телiгiне 

байланысты талап-тiлектер хабарлан-

дыру жарияланған күн нен бастап екi ай 

мерзiм iшiнде қа былданады. 

Газеттi  есепке  қою  туралы 

№12292-Г 

куәлiктi 2012 жылғы 20 ақпанда Қа-

зақстан  Респуб лика сының  Мәде ниет 

және ақпарат министрлiгi берген. 

Газеттiң терiмi мен бет қаттау жұ мыс-

тары «Заң» Медиа-корпорация» ЖШС 

компьютерлiк орта лығында жа салды. Ал-

маты облысы, Iле ауданы, Өтеген батыр 

ауылы, Сейфуллин кө шесi, 2«б», «Принт 

плюс» ЖШС баспаханасында басылып 

шығарылды. Тел.: факс. 8 (727) 51-78-27, 

8 (727) 51-78-31

Алматы қаласы 

Тел: 8(727) 292-29-27, 292-40-89

факс: 8 (727) 292-29-92 

E-mail: zanreklama@mail.ru



Астана  қаласы  Абай  көшесі,  78, 

105-кеңсе

тел: 8 (7172) 34-58-28

Меншiк иесi: 

«ЗАҢ» МЕДИА-КОРПОРА ЦИЯ»  

ЖАУАПКЕРШIЛIГI ШЕКТЕУЛI 

СЕРIКТЕСТIГI

Айша Құрманғали,

8 707 851 91 13; 

Айтақын Бұлғақов,

8 702 239 62 99

Құралай Қуатова

8 701 678 9077

Қалкөз Жүсiп, 

8 701 300 14 74.

Нағымжан Сауяев,

8 778 282 77 82.

Шадияр Мекен бай ұлы,

8 775 733 56 65.

Азамат Қасымов,

8 702 276 93 76

МЕНШIКТI ТIЛШIЛЕР: 

ЖАРНАМА БӨЛІМІ: 

«ÞðÑëóæáà» ÆØÑ

Êөêøåòàó  қ.,  М.Горьêий  êөøåñi,  37, 

107-бөлмå. 

Òåл.: 8 (7162) 25-77-17



«Âåðñèÿ-Ïðåññ» ÆØÑ

Ïàâлоäàр қ., Åñòàй êөøåñi, 40. 

Òåл.: 8 (7182) 32-47-67, 32-49-04

«Àéäè» ÆØÑ

Қàрàғàíäû қ., Æàмбûл êөøåñi, 11. 

Òåл.: 8 (7112) 42-00-71

Қàëèàñқàðîâ Íұðëàí 

Íұðғèñûíұëû ÆÊ

Ïåòроïàâл қ., Ê.Ñүòiøåâ êөøåñi, 58, 

30-бөлмå, 3-қàбàò

Òåл. 8 (7152) 46-02-57, ұÿлû òåл.: 

8 (777) 572-29-91, 8 (701) 315-54-59

Ìèõååâà Îëüãà Ñòàíèñëàâîâíà ÆÊ

Қоñòàíàй қ., Гоголь êөøåñі, 110, ВÏ 

67  (Чåхоâ-Гоголь  êөø.  қиûлûñû), 

8-714-2-50-97-07,  8-7758847211, 

8-7053506918 

«Îçàò-1» ÆØÑ

Àқòөбå қ., Àлòûíñàриí êөøåñi, 31. 

Òåл.: 8 (7132) 40-41-05, 87774348344

жәíå Àқòàó қàлàñû



ИП  «SAPA  KZ»  Аòûðàу  қàëàñû, 

87781063779, e-mail:zan-at@mail.ru 

Åðøîâà Ëþäìèëà ÆÊ

Øûмêåíò қ., Æåлòоқñàí êөøåñi, 20 б.



ÆØÑ  «Íàçàð-1  фèðìàñû»  ÆØÑ 

(«РУТÀ» ÆÀ) 

info@nazar1.kz

Øûмêåíò қ., Èлÿåâ êөøåñi, 47, 

à/ж 144. 

Òåл.: 8 (7252) 53-40-48, 30-12-10



«Þðèäè÷åñêàÿ фèðìà 

«Êîíñуëüòàíò» ÆØÑ Îрàл қ., 

Ë.Òолñòой, 28. 

Òåл.: 8 (7112) 50-88-05

«Ðåêëàìà» ÆØÑ

Îрàл қ., Äоñмұхàмåäоâ êөøåñі, 43/1. 

Òåл.: 8 (7112) 50-47-34

«Ëèð» ÆØÑ 

Қоñòàíàй  қ.,  Áàйòұрñûíоâ  êөøåñi, 

67, 417-ïәòåр. Òåл.: 8 (7162) 54-57-03

«Êîìпàíèÿ Æåòå» ÆØÑ

Òàлäûқорғàí қ., м-оí Молоäåжíûй 

3  үй,  1  ï.  Òåл.:  8(7282)  24-29-66, 

87058147221



ÆÊ Гàâðèëåíêî И.И. Қоñòàíàй қ.,

ïр. Àль-Фàрàби 119 үй, êàб.407-À

òåл/фàêñ: 8 (7142) 53-63-21.

«Æàñ Îòàу» ÆÊ Қûäûðбàåâà Í.Í. 

Қûзûлорäà  қ.,  Әйòåêå  би  ê-ñі.,  27, 

òåл: 26-45-89, ұÿлû òåл: 8 (777)402-

28-28; 8 (700) 332-24-78.



ÆÊ Тàжèбàåâà, Òàрàз қàлàñû 

Қойêåлäі êөøåñі 158 à, ХҚΠàóмàғû

òåл.: 87017268772, 87054422939

ИП Íîâîñåëîâà Ïåòроïàâл қàлàñû, 

Êоíñòиòóциÿ Қàзàқñòàí êөøåñі, 

28 үй, 1-қàбàò òåл: (87152) 46-74-77

«Вåðñàëü  Бèçíåñ»  Àòûрàó  қàлàñû, 

Мàхàмбåò êөøåñі, 107-à, 2-êàб., òåл: 

32-14-29, 30-65-24, 8701 920 45 38

ÆÊ «Ìàðцåфåй», Өñêåмåí қàлàñû, 

60 òåл, 8(7232) 578414, 87772256506



ÆÊ  «Бàõäàуëåòîâà  А.»  Àлмàòû 

қ.,  Æібåê  жолû  ê.,  55,  Àлмà  ñàó-

äà  орòàлûғû,  4-қàбàò,  426-íүê-

òå.  Òåл:  2714939.  87052083694 

Email:ardawka_94@mail.ru.

ЖАРНАМА 


ҚАБЫЛДАЙТЫН ОРЫНДАР:

050012, Алматы қаласы, 

Х.Досмұхамедұлы көшесi 

(бұрынғы Мичурин), 68 «б»-үй.

Қабылдау бөлмесi: 

292-43-43; 292-79-61 (факс); 

Астана қаласы, Абай көшесі, 78, 

105-кеңсе

факс: 8 (7172) 34-58-28

E-mail: zan@zanmedia.kz

«Заң газеті» аптасына 3 рет –  

сейсенбі, сәрсенбі, жұма күндері 

жарық көреді.



РЕДАКЦИЯНЫҢ МЕКЕНЖАЙЫ: 

Тапсырыс №9  Индекс 65921



Газет Қазақстан Республикасы 

бойынша таралады

ҚЫЛМЫС ПЕН ЖАЗА

Àлïûñ бåñêå êåлñå äå әлі øàлò қи-

мûлäàï,  øàбûòïåí  жүрåòіí  Қàлäûбåê 

Òұрñûíоâòû òàíиòûíäàр àз åмåñ. Ғûлûм-

íàí ойûï òұрûï орûí àлғàí àзàмàò àқ-

ñàқàл жàñûíà жåòêåíімåí, әрі òûң, әрі 

ñåргåê. «Ñізäі êім àлïûñ бåñòå äåï ойлàй-

äû, ñоíäàй жàñ êөріíåñіз», – äåï лåïірòå 

мàқòàғàí  қûз-êåліíøåêòåрäің  ñөзі  äå 

ïрофåññорäû бір êөòåріï òàñòàйòûí åäі. 

Қàрòàÿ бàñòàғàíû мà, қàлàй, ñоңғû 

êåзäåрі àйíàлàñûíäàғû íәзіê жàíäûлàр-

äûң бàрлûғû өзіíå  åрåêøå ілòиïàòïåí 

қàрàйòûíäàй êөріíіï, өзіí êүòіï оòûрғàí 

бәйбіøåñіíå êөңілі òолмàй êåêірåйå қà-

лàòûí êåзäåрі äå жоқ åмåñ. Ïåíäåліê-àй 

äåñåңøі.  Ñол  àлûï-ұøқàí  êөңілмåí 

åêіíøі  қàбàòòàí  òөмåíгå  òүñіï  êåлå 

жàòқàí ïрофåññор өзіíå қàäàлà қàрàï 

òұрғàí жігіòòі äå åлåй қоймàäû. Êөзі àñ-

ïàíäà, êөңілі äàлàäà êåòіï бàрà жàòқàí 

àзàмàò «әêåңíің» äåгåí ûзàлû äàóûñқà 

бұрûлғàí.  Қàрàңғûлûқòà  жàрқ  åòêåí 

êåзäіê өзіíå қàрàй àòûлғàíäà àқûлмàí 

àзàмàò жàғäàйäû òàрàзûлàï үлгåрмåäі 

äå.  Áұл  êåзäå  ñóûқ  қàрó  ұñòàғàí  жігіò 

êåзäіêòі  êөêірåêêå  бойлàòûï  үлгåргåí 

болàòûí. Àóàíû бірíåøå рåò òілгілåï өò-

êåí êåзäіê àлïàмñàäàй äåíå жåргå бүê-

òåòіліï òүñêåíäå бàрûï қûíàбûí òàïқàí.



Дабыл

Әøåйіíäå óàқûòòàí êåøіêïåйòіí ïро-

фåññорäû бүгіí Òàңàò жàрòû ñàғàòòàй 

êүòòі. Àқûрû болмàғàí ñоң ұÿлû òåлå-

фоíûíà хàбàрлàñқàí. Æàóàï жоқ. Нå äå 

болñà жàғäàйäû білмåê болғàí жігіò өзі-

íå òàíûñ ïәòåргå бåòòåгåí. Åñіêòåí êір-

гåíі ñол åêåí, àлäûмåí қûр-қûр åòêåí 

äàóûñòû åñòіäі, ñоñûí бүêòåòіліï жàòқàí 

ïрофåññорäû êөзі øàлäû. Áірäåí жåäåл 

жәрäåм мåí ïолициÿғà қоңûрàó øàлғàí 

жігіò  êөмåê  êåлгåíøå  өзіíің  әêåñіíäåй 

болûï êåòêåí àқûлмàí àғàíû қолûмåí 

ñүйåï оòûрғàí. Äәрігåрлåр êåліï «Үміò 

бàр, әлі-àқ жàзûлûï êåòåäі», – äåгåí-

äå  ғàíà  жàíû  жàй  òàïқàí  ол  ïолициÿ 

қûзмåòêåрлåріíің  ñàóàлäàрûíà  жàóàï 

бåрóгå êіріñêåí åäі. 

Áір қûзûғû, үйäåí øûғàр åñіêòің äәл 

àлäûíäà оòûрûï бұл бåйñàóûò жүргåí 

åøêімäі бàйқàмàғàí болûï øûқòû. Áұл 

қàлàй?  Өзі  äå  àң-òàң.  Êүäіêòі  åøòåңå 

åñіíäå жоқ. Àл, äàóûñ øå? Ïрофåññор-

äûң êөмåê ñұрàï àйқàйлàмàғàíû қàлàй? 

Îл өзіí жүргізóøіíің êүòіï òұрғàíûí біл-

гåí åäі ғой. Áұл äà òүñіíіêñіз. Ñол êүíі 

мàңàйäàғûлàрäûң  бàрлûғûí  ñұрàққà 

àлғàí жåäåл òоï àóûз òұøûòûï àйòàр-

лûқ іліê òàïïàäû. Åøêім åøòåңå êөрмå-

гåí. Ñàрàïøûлàр оқиғà орíûíäà қàлғàí 

àÿқêиім ізäåріí, åñіê жàқòàóûíäà қàлғàí 

ñàóñàқ òàңбàлàрûí òүñіріï àлäû. Åíäігі 

үміò жәбірлåíóøіíің өзіíäå. 

Сергелдең

Ñол  êүíі  Қàлäûбåê  Òұрñûíоâòûң 

өмірі үøіí жàíòàлàñқàí äәрігåрлåр åêі 

êүííің іøіíäå үø бірäåй оïåрàциÿ жà-

ñàäû. Áірàқ, åêі êүí бойû үміò ñûйлàï 

òûíûмñûз ñоққàí жүрåê òàң àлàêåóімäå 

әлñірåï бàрûï, үзіліï òûíғàí. Îñûлàйøà 

òåргåóøіíің қûлмûñêåрäі ұñòàóғà мүм-

êіíäіê  бåрåòіí  ñоңғû  ілігі  орòà  жолäàí 

êåñілгåí åäі. 

Áілäåй  бір  êоллåäжäі  жåêåøåлåí-

äіріï,  жүйåлі  бàñқàрûï  оòûрғàí  Қàл-

äûбåê  Òұрñûíоâòûң  өлімі  êөïøіліêòі 

бåйжàй  қàлäûрғàí  жоқ.  Өзіíåí  êåйіí 

ғûлûмғà  êåлгåí  бірíåøå  бóûíäû  òәр-

биåлåгåí  оíûң  бåäåлäі  øәêірòòåрі  äå 

ұñòàзäàрûíûң  өліміíå  жàóàïòûíû  òåз 

òàбóäû òàлàï åòêåí-äі. Қоғàмíûң êөңіліí 

àóäàрғàí  мұíäàй  қûлмûñòàрäû  Іøêі 

іñòåр äåïàрòàмåíòі êөбіíåñå òәжірибåлі, 

òіñқàққàí  òåргåóøілåргå  òàбûñòàйäû. 

Áұл  жолû  äà  òåргåó  бөліміíің  біліê-

òі  мàмàíû,  ïолициÿ  мàйорû  Æåòігåí 

Нұрбàåâқà  êүрäåлі  іñòің  òүйіíіí  øåøó 

òàïñûрûлғàí болàòûí. 

Өзіíå  жүêòåлгåí  іñêå 

жàóàïêåрøіліêïåí  қàрàй-

òûí  мàйор  ізäåóäі  оқиғà 

болғàí  жåрäåí  бàñòàäû. 

Êөрøілåрäі,  жүргізóøіíі 

òàғû бір рåò ñөзгå òàрòқàí 

ол  жûлò  åòåрліê  åøòåңå 

òàïïàäû.  Äәрігåрлåр  äå 

ïрофåññорäûң  åø  òілгå 

êåлмåй  êåòêåíіí  àйòқàí. 

Қиûí  ñәòòå  ïрофåññор-

äû  біріíøі  бàйқàï,  êөмåê 

қолûí  ñозғàí  жүргізóøіñіí 

äå êүäіêòåí òûñ қàлäûрóғà 

болмàйäû.  Òөмåíäå  оòû-

рûï  оíûң  êүäіêòі  àäàмäû 

бàйқàмàóû мүмêіí бå? Әлäå 

қожàйûíûíà  êөңілі  òолмàй 

өліміí òілåï жүрäі мå åêåí? Îлàй äåй-

іí  äåñåң  åгåр  жүргізóøі  бàрûï  жåäåл 

жәрäåм øàқûрмàғàíäà ïрофåññор ñол 

ñәòòå-àқ êөз жұмғàíäàй åäі. Ñоíäà үл-

êåí êіñіíің өліміí қàлàғàí êім?

Àлмàòûäàғû àлòûí êâàäрàò ñàíàлà-

òûí  үйлåрäің  орòàñûíäà  òұрғàí  òåр-

гåóøі åíäі біріíøі қàбàòқà орíàлàñқàí 

äүêåí  қûзмåòêåрлåріí,  àâòоòұрàқ  жұ-

мûñøûлàрûí ñөзгå òàрòқàí. Áәрі бірà-

óûзäàí бåйñàóûò жүргåí  àäàмäû бàй-

қàмàғàíäàрûí  àйòқàíûмåí,  àâòоòұрàқ 

êүзåòøіñі  Ñәлім  Áàйíàзàроâ  «оñûäàí 

бір  àïòà  бұрûí  ñол  үйäі  òөңірåêòåï 

жүргåí бір жàñ жігіòòі бàйқàäûм. Îқиғà 

болғàí êүíі мåí äåмàлғàí åäім. Áірàқ, 

ñол  жігіòòің  ïрофåññор  міíіï  êåлгåí 

êөліêòі  àйíàлñоқòàï  ұзàқ  жүргåíі  әлі 

êөз àлäûмäà», –äåäі. Áірàқ, àлà жåйäåлі 

жігіòòі қàíøà ñóрåòòåгіñі êåлгåíімåí фо-

òоробоò жàñàғàí ñóрåòòің åøқàйñûñûíà 

êүзåòøіíің êөңілі òолмàäû. Нå өзі ойûí-

äàғûñûí жåòêізå àлмàäû. Æоқòàí  гөрі 

бұл äà болмàøû үміò. 

Êүíі  бойû  êóәгåрäåí  ñóûрòïàқòàï 

ñûр  òàрòóмåí  óàқûòûí  өлòіргåí  òåр-

гåóøі  åíäі  ïрофåññорäûң  жұмûñòàғû 

орòàñûí бàқûлàï êөрмåê болäû.

Жаңа із

Òåргåóøіíің  íå  øàрóàмåí  êåлгåíіí 

åñòігåí ñоң «қàрàғûм, бåрі êåл», –äåï 

àлғàø  әңгімåгå  òàрòқàí  êоллåäжäåгі 

àқñàқàлäàрäûң  бірі  Ñåріê  Áорòàñоâ 

åäі.


–  Әрêімíің  бір  қàйғûñû  бàр  äåгåí 

рàñ қой. Áілімäі äå, àòàқ ïåí àбûрой-

äû äà бір бàñûíà үйіï бåргåíімåí, бұл 

êіñіíің бір қàñірåòі – бàлàñû åäі. Æàлғûз 

ұлû  Øûңғûñ бàрлûқòû êөòåрå àлмàäû. 

Нå оқûмàäû, íå жұмûñ іñòåмåäі. Æàñû 

оòûзäàí àñқàíûмåí оòбàñûí äà құрғàí 

жоқ. Àøûғûí àйòқàíäà, әлі êүíгå әêåñі 

мåí  øåøåñіíің  мойíûíäà  оòûр.  Міíå, 

ñоғàí Қàлåêåң қàòòû êүйіíåòіí. Àрàқòû 

қойûï ñоңғû жûлäàрû íàøàғà мûқòàï 

оòûрғàí ұлûíûң іñі ол êіñіíі àíûқ қàжûò-

òû.  Òіïòі,  бірäå  «Êүøіê,  åíäі  ñåí  мåíі 

боïñàлàóғà êөøòің бå?» äåгåí ñөзіí äå 

åñòіï  қàлäûм.  Ñоíûñûíà  қàрàғàíäà, 

қûлмûñêåрäі мûíà ñүòòåй ұйûï оòûрғàí 

ұжûмûíàí  åмåñ,  оòбàñûíûң  àйíàлà-

ñûíàí ізäåгåíің жөí-àó, – äåäі àқñàқàл 

êүрñіíіï.

Áұäàí êåйіí Қàлäûбåê Òұрñûíоâòûң 

әріïòåñòåріí әңгімåгå òàрòқàí òåргåóøі 

іñêå қàòûñòû åøòåңå òàбà àлмàäû.



Ойсыраған 

отбасы

Òåргåóøі қàрàлû оòбàñûíà ïрофåñ-

ñорäûң  жåòіñіí  өòêізгåí  ñоң  бàрмàқ 

болäû.  Áұл  êåлгåíäå  қоíàқòàр    ñàíû 

әлі  àзàймàғàí  åêåí.  Äåгåíмåí,  мұíûң 

êім  åêåíіí  білгåí  ñоң  үй  иåñі  оңàøà 

бөлмåгå жåòåлåгåí. Îòàғàñûíûң өлімі-

íå  êімíåí  êүäіêòåíåріí  білмåй  àлà-

бұрòқàí  әйåлäің  әңгімåñі øàøûрàңқû 

øûқòû.  «Åлäің  àлäûíäà  жүргåí  àäàм 

ғой. Äұøïàíû болмàäû äåï àйòà àлмàй-

À

қпàðàò  құðàëäàðûíûң  õàëûқòûң 

êөçі  ìåí  құëàғû  åêåíі  ðàñ.  Дåãåí-

ìåí,  ñîңғû  уàқûòòà  бàñпàñөç  бîëñûí, 

òåëåàðíàëàð бîëñûí қûëìûñòûқ õðîíèêà-

ëàðäûң  бîÿуûí  қîþëàòûп  бåðуäі  әäåòêå 

àйíàë äûðäû. Қàòûãåçäіêòі бîÿìàñûç бåðу 

àðқûëû  қîғàìíûң  øûíàйû  бåò-бåйíåñіí 

êөðñåòåìіç  äåãåííåí  øûққàí  бîëàð  бұë. 

Қàëàй бîëғàíäà äà, қûëìûñòûң қàíûí òà-

ìûçûп, êіñі өëіìіí, àғûë-òåãіë àäàì қàíûí 

êөðñåòу қîғàìғà жàқñûëûқ әêåëìåйäі. 

Áіз  оñûíäàй  жàмàíäûқòû  жàрíàмàлàóäû  әäåòêå 

àйíàлäûрûï бàрàмûз. Àйòàлûқ жàқûíäà Òàлғàрäàғû 

àóлàíûң  біріíäå  òұрғàí  êөліê  өрòåíіï,  іøіíäå  ойíàï 

оòûрғàí åêі  бàлà  òірілåй  жàíûï êåòêåí.  Құäàй  бåòіí 

àóлàқ қûлñûí, бұл äұøïàíûңà òілåмåйòіí қàйғû ғой. 

Ñоíû òåлåàрíàлàр біріíåí ñоң бірі іліï àлûï êåòіï êөр-

ñåòіï жàòòû. Áûлàй қàрàñàңûз оòòàí äûмû қàлмàғàí 

êөліêòі êөрñåòñåң äå àқïàрàòòûң боÿóû ñолғûí òàрòûï 

қàлмàйäû. Àл, бізäің òілøілåр өрòòåí äûмû қàлмàғàí 

бàлàлàрäûң òûжûрûлғàí äåíåñіí қàйòà-қàйòà êөрñåò-

òі. Îñû êімгå, íåгå êåрåê? Àäàмзàòқà ñàқòûқ øàрàлà-

рûí ұмûòïàó êåрåгіí òүñіíäірó үøіí íәрåñòåíің мәйіòіí 

êөрñåòó қàíøàлûқòû оңäû?

Ñоíäàй-àқ, қàзір жол-êөліê àïàòòàрû қûлмûñ хро-

íиêàñûíûң òұрàқòû òàқûрûбûíà àйíàлғàí. Îíû äà әр 

àрíàíûң бåрó әäіñі әрòүрлі. Áірåóлåрі оқиғàíû қàíûқ 

åòó үøіí àïàòòàí қàйòûñ болғàíäàрäûң бåйíåñіí êөр-

ñåòіï жàòàäû. Àғûл-òåгіл қàíäû íûñàíàғà àлàòûíäàр 

äà  бàр.  Îíû  êөрñåòêåíäå  эêрàííûң  бåргі  бåòіíäå 

жàñ бàлàлàрäûң, àïàòòàí қàйòûñ болғàí жàíäàрäûң 

жàқûíäàрû оòûрàòûíûí åñåïêå àлà бåрмåйміз. Яғíи, 

қàрàïàйûм àäàми ñåзімäåр үíåмі ұмûò қàлàäû. 

Îñû êүíі åмåóріí äåгåí àзàйäû. Қàйäà бàрñàң қàí. 

Àíà  àрíàíû  қоññàң  мûлжà-мûлжàñû  øûққàí  êөліê, 

оäàí қàíû ñóäàй àққàí àäàмäû ñүйрåï øûғàрà àлмàй 

жàòқàí  äәрігåрлåрäі  êөрñåòåäі.  Êåлåñі  òåлåàрíà  äà 

олàрäàí қàлмàй êіñі қолûíàí қàзà òàïқàí жàíäû қàíøà 

жåрäåí ïûøàқòàғàíûíà äåйіí òәïòіøòåï жàòàäû. Áұл 

àқïàрàò құрàлäàрûíà ұïàй  жиíàï, рåйòиíгіí êөòåрó 

үøіí қàжåò болàр. Áірàқ, рåйòиíг àäàми ñåзімäі àòòàó 

òұрғûñûíàí жàñàлмàóû êåрåê қой. 

Æàлïû, қàòûгåзäіêòі, жàмàíäûқòû жàрíàмàлàғàí-

íàí ұòқàí åøêімäі êөргåíіміз жоқ. Æàлғàí ñåíñàциÿ 

үøіí  мұíäàй  оғàø  әрåêåòêå  бàрóғà  болмàйäû.  Áіз 

оíñûз äà бàòûñòûң рóхàíи құíäûлûққà íåмêåòòі қà-

рàйòûí ïñихологиÿñûí қàлûïòàñòûрûï жàòûрмûз. Àл, 

åíäі  оғàí  қàòûгåзäіêòі  жàрíàмàлàó  қоñûлñà,  жàñòàр 

òәрбиåñіí қàäàғàлàó мүмêіí бå? Ñåбåбі, қàòûгåзäіêòің 

òåê  қàíà  қàòûгåзäіêòі òóäûрàòûíû åøқàíäàй äәлåл-

äåóäі қàжåò åòïåйäі. Ñоíäûқòàí, бірåóäің қàйғûñû мåí 

өліміíåí  ұïàй  жиíàғàííàí  гөрі  ұрïàқòûң  òәрбиåñіí 

êөбірåê ойлàғàí àбзàл. Қûлмûñòû àзàйòқûмûз êåлñå, 

қàòûгåзäіêòі қоюлàòóäû қою êåрåê.



Бетті дайындаған Шынар МӘЛІКҚЫЗЫ

ÏРÎФÅÑÑÎРÄЫҢ 

ӨËІМІ

мûí.  Êåйäå  әріïòåñòåрімåí  болмàøû 



íәрñåгå ñөзгå êåліï, êүйіï-ïіñіï жүрåòіí. 

Êåйäå  өзі  оқóäàí  øûғàрûï  жібåргåí 

бàлàлàрäàí  қàóіïòåíåòіí åäі»,  –  äåгåí 

әйåл òåргåóøіíің «Áàлàңûз бåí жұбàй-

ûңûзäûң àрàқàòûíàñòàрû қàíäàй åäі?» 

– äåгåíäå òоñûлûï қàлäû. 

«Èә,  олàрäûң  àрàñû  ñоңғû  êåзäåрі 

óøûғûï  êåòêåíі  рàñ.  Îòàғàñû  ñûрòқà 

жàйлû  болғàíûмåí  бàлàñûíà  үíåмі 

êөңілі  òолмàй  жүрåòіí.  Áàрøûлûқïåí 

өñêåí бàлàíû бàñûíäà боñ жібåрäіê қой. 

Êåйіí қàíøà жөíгå ñàлмàқ болғàíûмåí, 

оíûñûíàí åøòåңå øûқïàäû. Қàйòà бà-

лàм  åрåгіñå  òүñòі.  Іøімäіêêå  ñàлûíäû, 

íàøàғà үйір болäû. Àқøà бåрмåгåí ñоң 

боïñàлàйòûíäû øûғàрäû», – äåäі әйåл 

åгіліï оòûрûï.

Ñоíäà  қàлàй  боïñàлàғàí?  Ñөйòñå, 

Øûңғûñ әêåñіíің жàñ êåліíøåêêå бàрûï 

êөңіл қоñûï жүргåíіí êөріï қàлғàí åêåí. 

Êүйåóіíің  àäàлäûғûíà  øүбà  êåлòіргіñі 

êåлмåгåí  әйåл  «мүмêіí  жұмûñòàғû 

қûз-êåліíøåêòåрмåí ñөйлåñіï òұрғàíûí 

êөргåí болàр. Áàлàм ñоíû ïàйäàлàíғàí 

ñиÿқòû», – äåï қàлäû оòàғàñûí жàмàí-

øûлûққà қимàй. 

Ñәлäåí  ñоң  Øûңғûñ  òà  êåлäі.  Қà-

зàқ òіліíäå òом-òом êіòàï жàзûï, åлäің 

қàзàқøà ñàóàòûí êөòåргåí білімäі àзà-

мàòòûң ұлû бір àóûз қàзàқøà білмåйòіí 

болûï øûқòû.  «Гоâориòå, ÿ âñå ïоíи-

мàю»,  –  äåгåí  оíûң  àóзûíàí  àрàқòûң 

иіñі мүңêіï òұр. Әêåñі өлгåí êүíі қàйäà 

болғàíûí  àйòûï  бåрå  àлмàғàí  жігіòòі 

бөлімäå  бàрûï ñөйлåòïåê  болғàí òåр-

гåóøі  қûлмûñòûң  бір  ұøû  оñûíäà 

жàòқàíûíà ñåíімäі åäі.

Мың күдік

Øûңғûñ  өзіíің  êіíәñізäігіí  рàñòàï 

бåрå  àлмàғàíûмåí  òåргåóøі  оíûң  әêå 

өліміíå  қàòûññûз  åêåíіí  àíûқòàäû. 

Áұäàí êåйіí ол жүргізóøіíі äå òиÿíàқòû 

òåêñåріï  êөрäі.  Ñөйòñåê,  оí  жûлäàí 

àñà óàқûò ïрофåññорäûң қол àñòûíäà 

жұмûñ іñòåгåí жүргізóøі бұл оòбàñûғà 

òóғàíûíäàй болûï  êåòêåí  åêåí. Әêåñі-

íåí  åрòå  àйûрûлғàí  оíû  Қàлäûбåê 

Òұрñûíоâ қàмқорлûғûíà àлûï, қолûíàí 

êåлгåíøå  äåмåïòі.  Òіïòі,  жàñ  оòбàñû 

äàлàäà қàлмàñûí äåï өзіíің ñàÿжàйûí 

äà  ñûйғà  òàрòқàí  болûï  øûқòû.  «Îл 

êіñі  мåíің  òóûñòàрûм  жàñàмàғàí  жàқ-

ñûлûқòû жàñàäû. Åøқàøàí òàрûқòûр-

ғàí жоқ. Мåí ол êіñіíің àлäûíäà мәңгі 

қàрûзäàрмûí», – äåгåí жүргізóøі ñөзі-

íåí øûíàйû ризàøûлûқ ñåзілåòіíäåй.

Áұäàí  êåйіí  òåргåóøі  ïрофåññор-

мåí ñөзгå êåлäі äåгåí әріïòåñòåріí äå, 

êåліñïåгåí  ñòóäåíòòåріí  äå  íûñàíàғà 

àлäû. Æоқ, бір äå бір äåрåê òàïñàøû. 

Áàñøûлàрäûң  қûñûï  жàòқàíû  àíàó. 

Ïрофåññорäûң òóûñòàрûíûң àлқûмíàí 

àлûï  жàòқàíû  мûíàó.  Îñûлàй  боñқà 

ñåíäåліñïåí бір àй өòòі. Êүäіêòі òåêñå-

рóмåí  åêіíøі  àй  ñûрғûäû.  Êүмәíäі 

òàр қàòàм äåóмåí үøіíøі àй жûлжûäû. 

Қûлмûñ àøûлмàäû, қûлмûñêåрäåí хà-

бàр болмàäû.

Òөрòіíøі àйғà àÿқ бàñқàíäà қàлòà òå-

лåфоíûíà «ñізбåí ñөйлåñóім êåрåê» äåï 

жàñ әйåл хàбàрлàñқàí. Êåзäåñòі. Әр ми-

íóòûí бàғàлàйòûí òåргåóøі жàí-жàғûíà 

үрêå қàрàғàí êåліíøåêòің àйòàрûí àñûғà 

êүòêåí.  «Мåí  ïрофåññор  Қàлäûбåê 

Òұрñûíоâòû  өлòіргåí  жàíäû  білåміí», 

– äåгåíäі åñòігåíäå бàғàíàäàí íåмêåòòі 

òұрғàí  òåргåóøі  êåліíøåêêå  òөïåлåòå 

ñұрàқ қойûï, бөлмåгå жåòêåíøå өзіíå 

қàжåòòі àқïàрàòòû àлғàí åäі.



Қызғаныш

Мàйрà Ñәäóàқàñоâà êоллåäжäå жұ-

мûñ іñòåйòіí êәрі қûзäûң бірі åäі. Îрíûí 

òàбàòûí  êүíäі  àñûғà  êүòêåí  қûз  әóåлі 

өзіíå  ñөз  ñàлғàí  Құäиÿрмåí  òіл  òàбû-

ñàäû. Àжûрàñқàí жігіò òå мûíàäàй ñûй 

òàрòқàí өміріíå ризà åäі. Àлàйäà, ïро-

фåññорäûң өзіíå ûқûлàñòû åêåíіí біл-

гåí Мàйрà жàңà мàхàббàòûíàí òàйқûï 

øûқòû. Îòûзäàғû қûзғà êөз ñàлғàí ïро-

фåññор  жомàрò  åäі,  óәäåøіл  болàòûí. 

«Ұл òàóûï бåрñåң қàлàäàí ïәòåр àлûï 

бåрåміí, òіïòі àжûрàñûï ñåíімåí òұрà-

òûí ойûм бàр», – äåгåí ол Мàйрàíûң 

әбäåí ñåíіміíå êірäі. Îл àз äåñåңіз, қàлà 

øåòіíäå  òұрàòûí  Мàйрàғà  орòàлûқòàí 

ïәòåр жàлäàï, àз óàқûòòûң іøіíäå үлäå 

мåí бүлäåгå орàï қойäû.

Áàғû  жàíғàí  қûз  åíäі  Құäиÿрмåí 

êåзäåñóäåí  қàøàòûí  болғàí.  Àл,  ол 

àңäóûí, қорқûòóûí қоймàäû. Îíûñûíà 

àñà  мәí  бåрмåгåí  қûз  ïрофåññор-

äûң өліміí åñòігåíäå Құäиÿрäûң ñөзіí 

åñіíå  àлғàí.  Àрòûíøà  ұмûòòû.  Уàқûò 

ұмûòòûр äû. Àрàғà бір àй ñàлûï мұíûң 

өміріíäå  Құäиÿр  қàйòà  ïàйäà  болғàí. 

Áàÿғû êүрêåñіíå қàйòà орàлғàí қûз òàғ-

äûрûí åíäі оñû жігіòïåí бàйлàíûñòûрà-

òûíûí òүñіíгåí. Àл ол... «Ñåíің íàқñүйå-

ріңäі өлòіргåí мåí», – äåï қàрàï оòûр. 

Áàқûòûíàí,  болàøàғûíàí  àйûрғàíäàй 

Құäиÿрäû ñол êүíі жåê êөріï êåòòі. Æәíå 

оñû  óàқûòқà  äåйіí  қûлмûñòûң  àøûл-

мàғàíûí білåòіí êåліíøåê åгåр өзі бàрûï 

àйòïàñà Құäиÿрäûң жàзàñûз қàлàòûíûí 

äà  òүñіíгåí.  Ñоíäûқòàí,  қûлмûñêåрäі 

òàбóғà  êөмåêòåñóäі  ïрофåññорäûң  àл-

äûíäàғû ïàрûзû ñàíàғàí êåліíøåê іñòі 

жүргізóøі  òåргåóøігå  àқòàрûлóäû  жөí 

ñàíàғàí åêåí.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет