АҢдатпа 8-бет 2-бет

Баспасөз — 2017

Оң қадам

(Соңы 3-бетте)

Ақпарат

Бүгінгінің бас тақырыбы

АҢДАТПА

8-бет

2-бет

№125 (2903) 9 қараша 2016

www.zanmedіa.kz

Қоғамдық-саяси, құқықтық газет

zangazet@maіl.ru

Құрметті оқырман!

«Заң газеті» және «Юридическая 

газета», «Заң», «Фемида» 

басылым дарына жазылу басталғанын 

естеріңізге салғымыз келеді. 

Төл басылым да рыңыздан 

қол үзіп қалмаңыздар!

жеке тұлғалар үшін – 65921

заңды тұлғалар үшін – 15921

жеке тұлғалар үшін – 65928

заңды тұлғалар үшін – 15928

«Заң газеті» 

«Заң» журналы – 75849

«Фемида» – 75858

«Юридическая газета»

Жазылу индекстері:

Біздің басылымдарға

«Қазпошта» АҚ бө лім ше лері, 

«Қазпресс» ЖШС дүң гір шек тері 

және Алматы қаласын дағы 

«Дауыс» жүйесі ар қы лы 

жазы лу ла ры ңызға болады.

СОТ ШЕШІМДЕРІНІҢ 

ОРЫНДАЛУЫ МАРДЫМСЫЗ

Жалпы, еліміздің экологиялық ахуалы жыл өт­

кен сайын нашарлап барады. Осыған дейін Алматы 

қаласындағы ауаның сапасы ғалымдарды шошыт­

са, Қарағанды облысының экологиясын зерттеген 

чех ғалымдарының мәлімдемесі тіпті жаға ұстатып 

отыр. 

Шетелдік ғалымдардың сөзіне сенсек, Темір­

тау мен Балқаш қалаларындағы зауыттар адам 

ден сау лығына өте қауіпті химиялық элементтерді 

көптеп бөліп отырған көрінеді. Екі жарым жыл 

бойы Қара ғанды өңірін зерттеген шетелдік ғалым­

дар адам денсаулығына қауіп төндіретіндей дәре­

же де нашар лаған экогиялық жағдайды айтып, да­

был қағуда. Зерттеу нәтижесі аймақта сынап се кіл­

ді ауыр метал     дың 100 есеге дейін көптігін көрсет­

кен. «Мұның соңы қатерлі ісікке шалдығу шылар 

Қала тазалығы оның тұрғындарының мәдениетінен хабар береді. Яғни, шаһардың 

келбеті тұрғындарға сын деуге болады. Көп жағдайда тұрғындардың тазалық сақта-

мауы экологиялық ахуалдың шиеленісуіне алып келеді. Сондықтан да, кейбір елдерде 

қаланың,  жалпы  қоршаған  ортаның  экологиялық  жағдайын  арнайы  экологиялық 

полиция қадағалайды. Айта кетер жайт, соңғы кездері еліміздің экологиялық ахуалы-

на біршама сын айтылып жүр. Ендеше, дәл осы экология мәселесімен айналысатын 

арнайы полицияның көмегіне сүйенетін кез жеткен жоқ па?!

Бүгінгі күндегі өткір мәселелердің бірі мектеп жасына дейінгі бүлдіршіндерді 

балабақшамен қамтамасыз ету екендігі белгілі. Міне, осы күрделі жайттың оңтайлы 

шешімін табуда өңірімізде мемлекеттік-жекеменшік серіктестік механизмін қолдануды 

кеңейтуде ауқымды шаралар жүргізілуде.

санын арттырып жіберуі мүмкін», – дейді сарап­

шылар. Соңғы кездері елімізде аталмыш ауруға 

шалдығу шы лар санының еселеп өсе түскенін 

ескерсек, чех ғалымдарының дабылы бекер емес 

секілді. 

Сондай­ақ,  соңғы  екі­үш  жыл  көлемінде 

Ақмола облысының Калачи ауылындағы, Батыс 

Қазақстан облысының Березовка ауылындағы аяқ 

астынан талып қалатын, есінен айырылып, бірне­

ше күн қата ры нан қалың ұйқыға батқан тұрғын­

дардың түсінік сіз ауруы да халықты шошыта 

түскен еді. Бір қызы ғы, адам өміріне соншалықты 

қауіп төнсе де ғалым да  рымыз «құпия аурудың» 

жұмбағын аша алмаған. 

Бахтияр ӨНЕРБАЕВ, Алматы облысы әкімінің орынбасары

ЕЛДІК ІСТЕРГЕ — ЕЛЕУЛІ ҮЛЕС

(Соңы 3-бетте)

ҚҰҚЫҒЫН БІЛМЕГЕН 

ҚҰРДЫМҒА КЕТЕДІ

ҚАДАҒАЛАУШЫ ОРГАН БОЛМАСА, 

ҚАЛА ТАЗАЛЫҒЫН САҚТАЙ АЛМАЙМЫЗ БА?

(Соңы 3-бетте)

Пікір

ҮЗІР БІЛДІРСЕК...

Өмірінде заңға жүгініп көрмеген, 

оны қажетсінбейтін адамға бұл сөздің 

екі  түр лі,  үш  түрлі  болып  жазылуы 

қалыпты жағдай болып көрінуі мүмкін. 

Тіпті қазақ тілі дүние жүзіндегі ең бай 

тіл, синонимдер көп, тіліміздің бай лы­

ғын  заңдары мыз да  пайдаланбағанда 

қай да пайдаланамыз дейтіндер де же­

тіп артылады. Ал заңнамада афо риз м­

дер ді, синонимдерді қолдануға, тер­

мин дер  мен  тұрақты  қолданылатын 

сөздерді, сөз тіркестерін әртүрлі жазуға 

болмайтындығы дәлел деуді қажет ет­

пейтін аксиома.

zanreklama@maіl.ru

Айталық, былтыр ашылып, пайдалануға берілген 

99 балабақшаның 88­і жекеменшік серіктестіктерге 

тиесілі болды. 2016 жылы балаларды мектепке дейін­

гі тәрбиемен және оқытумен қамту 87 пайызға жетті. 

Сол үшін аудандық, қалалық әкімдіктердің мектепке 

дейінгі мекемелерді ашу мақсатындағы қадамдық 

жоспарына сәйкес барлығы 8691 орынға лайықталған 

88 мектепке дейінгі мекеме ашу көзделіп отыр. Оның 

ішінде 6­ауы жергілікті бюджет есебінен, 3­еуі 

Ұлттық қор есебінен, 4­еуі мектеп жанындағы шағын 

орталық және де 6281 орындық 75 балабақша жеке­

меншік есебінен ашылмақ. Нақтылай түссем, Ұлттық 

қор есебінен 280 орындық балабақша Еңбекшіқазақ 

ауданы Шелек ауылында, 320 орындық балабақша 

Қарасай ауданы Қырғауылды ауылында салынып, 

пайдалануға берілсе, жергілікті бюджет есебінен 

Панфилов ауданы Тұрпан ауылында – 100, Ұйғыр 

ауданы Шарын ауылында – 25, Еңбекшіқазақ ауданы 

Ташкенсаз ауылында – 120, Достық ауылында 140 

орындық балабақшалар уақыт талабына сай салы­

нып, жабдықталып бүлдіршіндерге есігін айқара 

ашты. Жыл соңына дейін 460 орындық 3 мемлекеттік 

балабақша қолданысқа беріледі. Республикамызда 

бүлдіршіндерді балабақшамен қамтамасыз етуде 

суырылып алға шыққанымызды осы деректер растай­

ды. Сонымен қатар, үстіміздегі жылы жекеменшік 

серіктестік арқылы 50 жекеменшік балабақша ашыл­

ды.  Тәуелсіздігіміздің  25  жылдық  мерейтойы 

қарсаңында бір күнде тағы 25 жекеменшік балабақша 

іске қосылады. 

Алматы облысында жалпы жекеменшік балабақша 

үлесі  61,2  пайызды  құрайды.  Бұл  көрсеткішті 

аудандарға бөліп айтсам , мемлекеттік­жекеменшік 

әріптестікті дамытуда Іле – 72, Талғар – 53, Жамбыл 

– 35, Талдықорған қаласы – 26, Қарасай – 44, Панфи­

лов – 16, Еңбекшіқазақ – 15, Ұйғыр – 10, Алакөл – 3, 

Райымбек – 2, Қаратал – 2 пайыздық үлесті иеленіп 

отыр. Мемлекеттік­жекеменшік әріптестік аясында 

балабақша  құрылысына  инвесторларды  тарту 

арқылы ағымдағы жылы Талдықорған қаласында 320 

орындық балабақша іске қосылса, Талғар ауданында 

500 орындық, Жамбыл ауданында 100 орындық 

балабақшаның жаңа құрылысы басталады.

Сонымен қатар, облыста тұрғын үй кешендерінің 

бірінші қабатынан балабақша ашу жұмыстары да 

қарастырылуда. Мысалы, биыл Қарасай ауданы Іргелі 

ауылында «Асыл Арман» ықшам ауданындағы №7 

үйдің 1­қабатынан 25 орынға «Балмира» жекеменшік 

балабақшасы ашылды және осы аудандағы №10 

үйдің 1­қабатынан 100 орындық жекеменшік бала­

бақ ша ашуға құжаттар дайындалуда. 

ТӘУЕЛСІЗДІК ЖЫЛДАРЫНДА 

ЕЛІМІЗГЕ ЖАПОНИЯДАН  

10 МЛРД ДОЛЛАР  

ИНВЕСТИЦИЯ КЕЛДІ

– Қазақстан Республикасының Президенті 

Нұрсұлтан Назарбаев Жапонияның іскер топтар 

өкілдерімен кездесуде – деп хабарлайды Ақорда­

ның баспасөз қызметі. Мемлекет басшысы – Осы 

сапардың қорытындылары біздің елдеріміз ара­

сындағы стратегиялық әріптестікті жаңа сапа лық 

деңгейге көтеруде шешуші рөл ат қа ратынына 

сенімдімін, – деді. Елбасы екі ел түр лі бағыттағы, 

соның ішінде мұнай­газ, металлургия, қаржы са­

лалары, тау­кен өндірісі бойын   ша ынтымақтастық 

орнатып отырғанын атап өтті. Республикамызда 

50­ден астам жапон кәсіпорындары жұмыс жүргі­

зу де. – Сонымен бірге біздің қатынастары мыз дың 

әлеуеті толық пайдаланылып отырған жоқ. Сон­

дықтан бүгінгі кездесуіміз сауда­эконо микалық 

өзара іс­қимы лымызды жандандыруға арналады, 

– деді мемлекет басшысы. Қазақстан Президенті 

іскерлік ахуалды одан ары жетілдіру және ел эко­

но       мика сының құрылымын өзгерту үшін атқарылып 

жат    қан жұмысқа назар аударды. – Шикізатқа 

тәуел  діліктен арылу үшін мемлекеттік индус триа­

лық­инновациялық даму бағдарламасы жүзеге 

асырылып жатыр. Онда экономиканың басымды­

ғы бар бірнеше бағыты айқындалды. Олар – мұ­

най өңдеу, мұнай­газ химиясы, агрохимия, қара 

және түсті металлургия, тамақ өнер      кәсібі, көлік 

өндірісі және электротехникалық машина жасау 

салалары. Басымдығы бар салаларда инвестор­

лар корпоративті табыс салығы мен жер салығын 

тө леу ден 10 жылға, мүлік са лы  ғы нан 8 жылға бо      ­

са        тылды, – деді Н.Назар баев. Сөз соңында Елба­

сы тәуелсіздік жылдарында бір ғана Жапо ния    дан 

келген инвестиция ның жалпы көлемі 10 млрд 

долларға жеткенін атап өтті. 

ҚазАқпарат

ЕЛІМІЗДЕ ПЕДИАТРИЯЛЫҚ 

ФАКУЛЬТЕТТЕР КЕЛЕСІ ЖЫЛЫ 

ҚАЙТА ҚҰРЫЛМАҚ

ҚР Премьер­министрі Бақытжан Сағынтаев 

кешегі Үкімет отырысында педиатриялық фа куль­

  теттерді келесі жылы қыркүйектен бастап қайта 

құру керектігін қадап айтып, «Бала лар дәрі  гері, 

педиатрларды даярлау туралы сұрақтар өте 

орынды көтерілуде. Дәрігерлер қателігінің құны 

өте жоғары. Ол балаларға қатысты болса, тіпті 

ауыр. Сондықтан, барлық ұсыныстарды қол дай 

отырып, Т.Дүйсенова (ҚР Денсаулық сақтау және 

әлеуметтік даму министрі – ред.) мен Е.Сағадиев­

ке (ҚР Білім және ғылым министрі – ред.) барлық 

ме дициналық оқу орындарында педиатриялық 

фа культеттерді қайта құруды тапсырамын. Келесі 

жылдың қыр күйегінен бастап, педиатрларды 

даяр  лауға кірісуіміз қажет. Бұндай мәселелерде 

бізге эксперимент жасауға болмайды. Адамдар 

күтіп отыр. Сондықтан, осы бағытта нақты жыл­

жуы мыз керек», – деп атап өтті Үкімет басы. Еске 

сала кетейік, Үкіметтің бүгінгі отырысында Премьер­

министрдің орынбасары Иманғали Тасмағамбетов 

педиатрларды даярлау мәселе сін көтерген бола­

тын. Ресми мәліметке сәйкес, 2012 жылы бес 

ме   ди   циналық жоғары оқу орнында 742 педиатр 

даяр    ланса, 2013 – 423 педиатр, ал 2014 тек 4 

адам ғана педиатр мамандығын бітіріп шыққан. 

А.ҚҰРМАНҒАЛИ

Бұлай пікір білдіруімізге 

заңнамада, ресми құжаттарда 

бірқатар терминдердің, тұрақты 

қолданылуға тиіс сөздердің 

әртүрлі алынуы түрткі болып 

отыр. Күнделікті тіршілігімізде 

жиі қолданылатын «өтінішхат», 

«қолдаухат» деген сөздер бар. 

Оның орысшасы «ходатайство» 

деген бір сөзбен алынады. 

Бұл сөздер бұрын мәтіндегі 

мағынасына қарай «өтініш» деп 

алынып келген. 

2

№125 (2902) 

9 қараша 2016

zangazet@mail.ru

құқық

Игі іс

Отырыс

Көзқарас

Семинар

Мерекенің алғашқы күні ғалымдар мен 

қоғам қайраткерлерінің қатысуымен ғылыми- 

тәжірибелік конференция ұйымдастырылып, 

онда аймақтың, жалпы, Қазақстанның тәуел-

сіздік жылдарындағы басты жетістіктері талқы-

ланды. Сондай-ақ, Ғани Мұратбаев атындағы 

облыстық жастар сыйлығын табыстау рәсімі 

ұйымдастырылып, белгілі айтыскер ақындар-

дың қатысуымен айтыс өткізілді.

Бұдан кейін қасиетті Бегім Ана мен Асандар 

көтерілісі құрбандарының ескерткіші, Жалаңтөс 

Баһадүр мавзолейі, Тәуелсіздік монументі бой 

көтерген «Тәуелсіздік» аллеясының ашылу сал-

танаты өтті. 

Аймақ басшысы Қырымбек Көшербаев та-

рихи ескерткіштердің ашылу салтанатына қаты-

сып, жұртшылықты келе жатқан мерекелерімен 

құттықтады. 

– Бізге ата-бабаларымыздың арманын кө-

ру бақыты бұйырды, ол – Тәуелсіз Қазақстан. 

Оңтүстік Қазақстан облыс-

тық  прокуратурасында  заң-

дылықты,  құқықтық  тәртіпті 

және қылмысқа қарсы күресті 

қамтамасыз ету жөніндегі Үй-

лестіру кеңесінің кезекті отыры-

сы болып өтті. Кеңес отырысына 

құқық қорғау және уәкілетті ор-

гандардың басшылары, депутат-

тар, Консультативтік кеңес мү-

шелері мен бұқаралық ақпарат 

құралдарының өкілдері қатысты.

Үйлестіру кеңесінде 2015-

2016 жылдар аралығында сот 

актілерін орындау кезіндегі мем-

лекеттік, жеке сот орындаушы-

лар және мемлекеттік органдар 

арасындағы өзара әрекеттердің 

тиімділігін, соның ішінде, мем-

лекеттің пайдасына шығарылған 

сот  шешімдерінің  орындалу  

жағдайына жүргізілген тексеру 

нәтижесі талқыланды.

Елбасының бастамасымен 5 

институционалдық реформалар-

ды іске асыруды көздейтін «100 

нақты қадам» – Ұлт жоспары ая-

сында елімізде бірқатар мемле-

кеттік-құқықтық институттарды 

жетілдіру бағытында ауқымды 

жұмыстар іске асырылуда. Мә-

селен, Ұлт жоспарының 27-қада-

мында жеке сот орындау шылар 

институтын одан әрі дамытып, 

мемлекеттік сот орындаушы-

ларды кезең-кезеңімен қысқарту 

көзделген.

Ағымдағы жылы жергілікті 

полиция қызметтері де өз жұ-

мысын бастады. Бұл өзгеріс-

Тәуелсіздік  алғалы 

бері мемлекеттік тіл-

дің мәртебесін көтеріп, 

мерейін асыруға қатыс­

ты  шаралар  легі  то-

ластаған емес. 

«Қазақстан  Республика-

сындағы тіл туралы» заңнан 

бастау  алған  бұл  іс  бүгінгі 

күнге дейін жалғасын тауып 

келеді. Осы аралықта қазақ 

тілін  қажет  тілге  айналды-

руға  бағытталған  қаншама 

мемлекеттік  бағдарламалар 

қабылданды. Елбасының жыл 

сайынғы жолдауларында да 

мемлекеттік  тілдің  қолда-

ныс аясын кеңейтуге қатысты 

өзекті мәселелер ел наразына 

ұсынылған. Мемлекеттік тілді 

меңгеруге ынталылар қатарын 

арттыру үшін түрлі шаралар, 

бастамалар қолға алынуда. Бұл 

істердің бәрі нәтижесіз дей 

алмаймыз. 

Дегенмен, қазақ тілінің осы 

уақытқа  дейін  қордаланған 

мәселелерін тек құзырлы орын-

дардың көмегімен шешеміз 

десек қателесеміз. Тілге деген 

құрметті үйретумен, бұйрық 

берумен қалыптастыру мүмкін 

емес. Қазақ тіліне деген сүй-

іспеншілік әр адамның бойында 

болғаны жөн. Тек сонда ғана біз 

осы уақытқа дейін қабылданған 

құжаттардағы негізгі мақсатқа 

қол жеткіземіз.  Мұны айтып 

отырғаным, біздің Алматы қа-

ласы Медеу аудандық сотына 

күнделікті қаншама азамат ке-

леді. Солардың көпшілігі қазақ 

тілін біле тұра сауалын орысша 

жолдап, арызын орысша беріп 

жатады. Ең өкініштісі, оларды 

орысша жазуға ешкім итерме-

леп жатқан жоқ. Тіпті, екі қазақ 

тұрып бір-бірімен орысша тіл 

қатысатынына да жиі куә бо-

ламыз. Егер қазақ бола тұрып 

біз қазақша сөйлемесек, басқа 

ұлттарға қазақша үйрен деп қа-

лай айта аламыз? Міне, осыны 

әрбір азамат жадында ұстаса 

деймін. 

Қазір  мемлекеттік  меке-

мелердің, сот құрылымдары 

құжаттарының барлығы қазақ 

тілінде  жазылады.  Тек  аза-

маттардың осы мәртебелі іске 

үлес қосып, қазақ тілінің қағаз 

жүзінде  қалмай,  күнделікті 

қолданылуына жағдай туғыз-

бай отырғаны өкінішті. 

Е.ШажабаЕв,

Медеу аудандық сотының 

бас маманы

АлМАТы ҚАлАСы

Болашағын ойлаған ел алға қарай 

ұмтылады.  Жеткен  жетістігімен 

тоқталып қалмай, келешегін кемел 

ету үшін тұғырлы жоспарлар құрады. 

Біздің еліміз де тәуелсіздік алғалы бері 

алдына биік меже қойып, мақсатына жетіп 

келе жатыр. Әлемнің озық елу елінің қатарына 

қосылуды мұрат еткен Қазақстанның бүгінде 

отыз үздікке ілінуді көздеуінің өзі елдегі ынты-

мақтың, береке-бірліктің нәтижесі болса керек.

Әрине, алға жоспар қою бір басқа да, оның 

орындалуын ұтымды ұйымдастыру мүлде бөлек 

тақырып. Себебі, елінің бір мақсатқа ұйысаты-

нына сенбеген, ынтымағына көңілі толмаған 

басшы ешқашан үлкен жоспар ұсынбасы бел-

гілі. Бұл тұрғыдан алғанда Елбасының еліне, 

елінің Елбасына сенетіні анық байқалады. Ал, 

бүгінгідей нарық заманында әлемді құр сөзбен 

мойындату мүмкін емес. Ол үшін Қазақстанның 

бәсекелестікке қабілеттілік деңгейін көтеріп, 

келешегінің кемелдігіне өзгелердің көзін жет-

кізгені дұрыс. Бұған дейін біз бәсекеге қабілет-

тілік жөнінен өз нәтижелерімізді жоғарылатқан 

болатынбыз. Айталық, 2015 жылғы рейтинг 

нәтижелері бойынша Қазақстан өзінің рейтингін 

8 тармаққа көтеріп, 4,49 баллмен 42 орын алған 

екен. Ал, Дүниежүзілік экономикалық форум-

ның Жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексінде 

2015-2016 жылдары бағаланушы елдер саны 140 

болғанын ескерсек,  42 орынды иелену үлкен 

еңбек пен ізденістің жемісі екенін бағамдау 

қиын емес.

Жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексі 114 

көрсеткіштен құралатынын ескергеніміз жөн. 

Оның ішінде 34-і халықаралық ұйымдардың 

статистикалық мәліметтерінің нәтижелері бо-

йынша, ал қалғандары компаниялар басшыла-

рының сауалнамасы нәтижесіне сай есептеледі. 

Яғни, бәсекеге қабілеттілік деңгейін анықтау-

дың таза, лайықты жүргізілетініне ешқандай 

күмән жоқ. Сондықтан, үздіктер қатарынан та-

былу үшін бізге белсенділік пен табысты жұмыс 

істеу керек. 

Н.МыңқожаЕв,

 алматы қаласы Әділет департаменті 

жылжымайтын мүлікті тіркеу 

басқармасының басшысы 

Қазақстанда қыз-келіншек-

тердің  ерлермен  қатар  білім 

алуына, қызмет етуіне, қоғам-

дық жұмыстарға араласуына еш 

кедергі жоқ. Жалпы, қазақ халқы 

әйелді  ардақ  тұтып,  ақылды 

аналардың айтқанымен жүруді 

әбестік санамаған. «Алып анадан 

туады» деп ананы аялаған еліміз 

әрбір мықты азаматтың артында 

ақылды әйелдің тұратынын әл-

деқашан мойындаған. Бүгінгі біз 

бағдар еткен гендерлік теңдік са-

ясаты да сол бабалар тағылымын 

жалғастырып, өзін дәлелдеген 

нәзік жандыларға көш бастатуды 

көздейді. 

Статистикаға жүгінсек, Қа-

зақстанда нәзік жандылардың 

қолы тимеген, әйелдер аралас-

паған сала кемде-кем екен. Осы 

уақытқа дейін қыз-келіншек-

тер мамандықты ерлермен қа-

тар меңгере алатындығын ғана 

емес, мықты ұйымдастырушы, 

білікті басшы бола білетінін де 

дәлелдеп үлгерді. Тіпті, күштік 

құрылымдар, прокуратура са-

ласында да өзін мойындатқан 

қыз-келіншектер жетерлік. Мұ-

ның барлығы елдегі гендерлік 

саясаттың нәтижесі болса керек. 

Қызметімен қатар, отбасының 

да берекесі болып отырған әй-

елдерді қалай мақтасақ та айып 

емес.

Гендерлік саясаттың басты 

қағидаттары Қазақстан Респуб-

ликасының Конституциясымен 

кепілдік берілген әйелдер мен 

ерлердің тең құқығы мен ер-

кіндігіне негізделген. Бүгінде 

гендерлік теңдік ұстанымын бас-

шылыққа ала отырып, әйелдер 

мен ерлердің билік құрылымда-

рындағы үлесін сақтау,  нәзік 

жандылардың өз бизнесін да-

мытуына және қызмет бабында 

ілгерілеуіне жағдай жасап, отба-

сында құқықтар мен міндеттерді 

тең жүзеге асыруына мүмкіндік 

беріліп келеді. Гендерлік теңдік 

стратегиясын іске асыру әйел-

дердің  жынысқа  байланысты 

кемсітуге ұшырамауына көмегін 

тигізуде. 

М.КулМағаНбЕтов,

алматы қаласы бойынша 

қСжаЕа басқармасының  

бөлім прокуроры 

Іс-шараға сот төрағасы С.Сүлеймен, судья  

А.Сабыров, кеңсе меңгерушісі Қ.Сарсенбаева 

және сот қызметкерлері қатысты. 

Семинарды сот төрағасы С.Сүлеймен ашып, 

бүгінгі таңда сот саласында жаңа технология-

лардың қолданылып жатқанын,  олардың жұмыс 

барысындағы жеңілдіктерін айтып, сөз кезегін 

баяндамашы бас маман А.Күнтуғановаға  берді. 

Баяндамашы А.Күнтуғанова сот ісін жүргізуді 

оңтайландыру мақсатында, қолжетімділікті артты-

ру, сот төрелігінің ашықтығы мен айқындығы, сон-

дай-ақ, азаматтардың өз құқықтарын сот арқылы 

қорғауына ыңғайлы болу үшін Қазақстан Респуб-

ликасы Жоғарғы Сотының жанындағы Соттардың 

қызметін қамтамасыз ету департаменті «Сот каби-

неті» сервисін жүзеге асырғанын атап өтті. 

– «Сот кабинеті» сервисінде орналастырылған 

электрондық нысандарды толтыру арқылы жеке 

тұлғалар және олардың өкілдері, заңды тұлғалар-

дың өкілдері сотқа пайдаланушының электрондық 

цифрлық қолтаңбасымен расталған электрондық 

құжаттарды ұсынуға құқылы. Ол үшін «Сот каби-

неті» сервисінде электронды цифрлы қолтаңбаны 

пайдаланып тіркелу қажет, – деген баяндамашы 

жаңа сервистің тиімді тұстарын тізіп шықты. 

Сонымен қатар, А.Күнтуғанова «Сот кабинеті» 

сервисінде тіркелгеннен кейін авторлану ЖСН 

немесе БСН және пароль арқылы жүзеге асырыла-

тындығын, ал,  құжаттарды заңды тұлғаның өкілі 

берген кезде авторлану БСН арқылы жүргізілетін-

дігін көпшілік назарына салды.

Бұдан кейін сот мамандарына «Сот кабинеті» 

сервисі арқылы түскен құжатпен жұмыс жасау 

тәртібі көрсетіліп, жекелеген сұрақтарға жауап 

берілді.

Семинар  жұмысын  қорытындылаған  сот 

төрағасы «Сот кабинеті» сервисі арқылы түсетін 

құжаттарды белгіленген нұсқаулыққа сәйкес 

тіркеп, әрі қарай тиісті жұмыстарды бұлжытпай 

орындауды мамандарға тапсырды.  

қызылорда облысының қылмыстық

 істер жөніндегі мамандандырылған 

ауданаралық сотының баспасөз қызметі

Тәуелсіздікке 

тарту

Қызылорда  облысы-

ның  Қазалы  ауданында 

Ел тәуелсіздігінің 25 жыл-

дығына арналған салта-

натты шаралар өтті. 

Сот шешімдерінің орындалуы 

мардымсыз

тердің барлығы сот актілерін 

сапалы орындауға, қоғамның 

мемлекеттік органдарға деген 

сенімін арттыруға бағытталған. 

Дегенмен, жүргізілген талдау 

көрсеткендей, облыстық Әділет 

департаментіне  қарасты  ау-

мақтық бөлімдер мен жеке сот 

орындаушыларының және мем-

лекеттік органдар арасындағы 

өзара қарым-қатынас қажетті 

деңгейде болмай отыр. Нәтиже-

сінде, департаменттің аумақтық 

сот  орындаушыларының  өн-

дірісіндегі мемлекет пайдасына 

қаржы өндіру туралы 3 мыңнан 

аса  атқарушылық  өндірістер 

өздерінің түпкілікті шешімін 

таппаған, оның көпшілігі заңда 

белгіленген мерзімі бұзылған. 

Тіпті, Әділет министрлігі мен 

орталық мемлекеттік органдар 

арасында қабылданған бірлескен 

бұйрықтардың талаптары да өз 

деңгейінде орындалмай, соның 

салдарынан тек әкімшілік айып-

пұлдар бойынша 2 млрд теңге-

ге жуық соманы құрайтын 131 

мыңнан астам атқару құжаттары 

орындалмаған. Құзырлы орган-

дардың осындай әрекетсіздіктері 

салдарынан мемлекет пайдасына 

қаржы өндіру баяу жүргізілуде. 

Үйлестіру кеңесінің шеші-

мімен «Сот актілерінің орын-

далуын қамтамасыз ету және 

мүдделі органдардың өзара қа-

рым-қатынасының тиімділігін 

жетілдіру» атты арнайы іс-ша-

ралар  жоспары  қабылданып, 

бұл  жоспарда  әрбір  мемле-

кеттік органның атқаруы тиіс 

міндеттері айқындалып, нақты 

мерзімдер мен орындаушылар 

белгіленді. Сонымен бірге, заң-

бұзушылықтарға  жол  берген 

кінәлі тұлғалардың заңмен бел-

гіленген  жауапкершіліктерін 

шешу үшін Әділет департаменті 

мен Ішкі істер департаментінің 

басшыларына  ұсыныс  енгізу 

жөнінде шешім шығарылды.