Бақылау сұрақтары:
1.Табиғи ресурстардың түрлері.
2.Табиғи ресурстардың ролі.
3. Табиғи ресурстардың жіктелуі.
4. Табиғатты қорғау шаралары.
5. Табиғатты тиімді пайдалану, аз қалдықты және қалдықсыз технологиялар.
6. Азық-түлік қауіпсіздігі.
Әдебиеттер:
1. Бродский А.К. Жалпы экологияның қысқаша курсы. Оқу құралы. Алматы, Ғылым, 1997.
2. Колумбаева С.Ж., Білдебаева Р.М. Жалпы экология. Алматы, «Қазақ университеті», 2006.
Дәріс №8. Биосферадағы тұрақсыздықтың пайда болуының антропогендік факторлары
Дәріс мақсаты: Биосферадағы тұрақсыздықтың пайда болуының антропогендік факторларымен таныстыру
Қарастыратын сұрақтар:
Қоршаған ортаға түсетін антропогендік салмақтың өркениет түрлерінің олардың даму сатыларына байланысты жіктелуі. Адамзат қоғамының қалыптасуы мен дамуындағы табиғаттың ролі. Табиғат пен қоғамның өзара қарым-қатынас тарихы: негізгі кезеңдері (биогендік, аграрлық, өнеркәсіптік, ақпараттық), өзгешеліктері және сабақтары. Қазіргі заманның әлемдік экологиялық проблемалары (климаттық өзгеруі, озон қабатының бұзылуы, қышқыл жаңбырлар, шөлдену, биологиялық әралуандылықтың кемуі, әлемдік мұхитың ластануы және т.б.) олардың пайда болу себептері және зардаптары. Ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіптің қарқынды дамуына байланысты пайда болған экологиялық проблемалар. Қоршаған ортаның физикалық, химиялық, биологиялық ластануы және олардың экологиялық-генетикалық зардаптар.
Негізгі терминдер:
1.Антропогендік фактор – адамның шаруашылық қызмет іс – әрекетінен тікелей немесе жанама түрде туындайтын әсер – ықпал.
2.Шекті рауалы доза- зиянды агенттің организмге не олардың қауымдастықтарына өткенде(демалу,тамақпен бірге және т.б) оларға әлі құртатындай ықпал жасамайтын ең көп мөлшері.
3.Шекті рауалы жүктеме-экожүйені экологиялық сыйымдылық шегінен шығарып жібермейтіндей,табиғи ортаға кешенді және қисынды барынша жоғары қарқынды әсер етудің барлық антропогнедік факторларының жиынтығы.
4.Шекті рауалы концентрация-зиянды агенттің организмге не олардың қауымдастықтарына өткенде (демалу,тамақпен бірге)оларға мазасыздық пен денсаулығына қатер туғызбайтын және құртатындай ықпал жасамайтын ең көп мөлшері.
Достарыңызбен бөлісу: |
