Ақиқат пен аңыз Әзілхан Нұршайықов

Баукеңе дәлел емес. Сондықтан, батыр сабасына түскенше, төмен қарап, үнсіз отырдым. 
Үнсіз отырып, ақын Сырбай Мәуленовтың «Батыр ағам Бауыржанға» деген мына өлеңін 
іштей қайталап шықтым:
Кешіп өтіп кешегі от-жалыннан, 
Дүниеге ерлігімен танылған. 
Кең жауырынды, Талғардай тік иықты, 
Бөрі кеуде, бүркіт қабақ Бауыржан. 
Қалтыраған атынан жау ордасы, 
Панфиловтың жорықтағы жолдасы. 
Даңқ туын майдандарда көтерген, 
Гвардия бөлімінің қолбасы. 
Шежіресін жазып соғыс кезінің, 
Бүгін сенің жырға айналды сезімің, 
Бүгін тағы естіледі әлемге, 
Айкастарда атой салған өз үнің. 
Ел аузында ерлігі - аңыз, аты - жыр, 
Халкымыздың мақтанышы батыр ұл. 
Мерекелі мүшеліңді кұттыктап, 
            Сырбайыңның жазған сәлем хаты бұл.     
Қайрат-күшін қан майдандар сынаған, 
Сенсің менің ардақтайтын бір ағам! 
Ескерткіш боп тқрып қалмай бір жерде, 
Алшаң басып жүргеніңе қуанам. 
                   Бір күні мен Сырбайдан осы өлеңнің тарихын сұрадым. 
                  -  Осы бес шумақ  өлеңнің он  бес жылдық  тарихы  бар, - деді Сырбай дауыл 
тербеген теңіздей гүр ете қалып. - Өлеңнің қалай жазылатынын өзің білесің. Кей өлең 
ағаш басынан пыр етіп кеп жерге конған бір топ торғай сияқты, лып етіп бірден қағазға 
түседі. 
Енді бір өлеңдер, көпке дейін жерге түспей, біресе төмендей, біресе жоғарылай қалықтап, 
аспанда   жүріп   алатын   қалың   қара   торғайға   ұксап   ұзақ   уакыт   қағазға   қонбай   қояды... 
Баукеңді   мен   бірінші   рет   1944   жылдың   басында,   Алматыда,   Жазушылар   одағының 
пленумында   көрдім.   Мен   қырық   үшінші   жылы   майданнан   жаралы   боп   келіп,   Қостанай 
облыстық   газетінде   қызмет   істейтінмін.   Жергілікті   жердегі   әдеби   бірлестіктің   жетекшісі 
болғандықтан пленумға шақырылдым. Баукең сонда пленумның президиумында отырды. 
Біздің   екі   көзіміз   сонда   болды:   мен   оны   бөріге   де,   бүркітке   де   ұксаттым.   Тегі:   «Кең 
жауырынды, Талғардай тік иықты, бөрі кеуде, бүркіт қабақ Бауыржан» деген жолдар менің 
ойымда сонда туған болса керек. Бірақ бұл жолдар ол кезде қағазға түскен жоқ. Содан 4-5  
жыл кейін мен Алматыдан Көкшетауға дейін Баукеңмен бір самолетте ұштым. Ол кезде 
таныс   емеспіз,   тілдескеніміз   жоқ.   Танысып,   сөйлесуге   батылым   жетпеді.   Көкшетау 
аэродро- 
мының айналасы белуардан келетін көкорай шалғын екен. Бауыржанның соған үстіндегі 
плащ-накидкасын   жайып   жіберіп,   полковник   басымен   аунай   кетіп,   Көкшенің   көкорай 
шалғынын   құшақтап,   аймалағанын   көрдім.   Бұрқ   етіп   көзіме   жас   келді.   Анадай   жерге 
барып,   Бауыржан   орнынан   тұрып,   қайтадан   самолетке   отырғанша   көз   айырмай   қарап 
тұрдым...   Кырық   тоғызыншы   жылы   шыққан   жинағымда   Бауыржанға   арналған   алғашқы 
өлеңім жария- 
ланды.   Бірақ   оған   өзім   қанағаттанбадым.   Алпысыншы   жылы   Баукең   аурудан   тұрып, 
Жазушылар одағына таксимен келіп, қайтып бара жатқанын көргенде жүрегім бір түрлі 
болып   кетті.   Астаң-кестең   ой   тулады.   «Ескерткіш   боп  тұрып   қалмай  бір  жерде,   алшаң 
басып   жүргеніңе   қуанам»   деген   екі   жол   ең   алдымен   келді.   Бұл   екінші   өлеңімді   мен 
Баукеңнің елу жылдығында жарияладым. 
                   Автор. Жоғарыда Сіз «полктың көгілдір клубы» дедіңіз. «Бауыржанның көгілдір 
клубында болдық» деген сөзді мен алғаш Әбекеңнен естіп едім. 
                   Бауыржан. Ол кім? 

                   Автор. Әбділда Тәжібаев. 
                    Бауыржан. Ә, Әбекеңнің ол «көгілдір клубты» көргені рас. Немістерді Москва 
түбінде   тоқтатқаннан   кейінгі   бір   әредікте   мен   Қазақстан   Жазушылар   одағына   хат 
жазғанмын. Қазақстан жазушылары, мынау сұрапыл соғысты өз көздеріңмен көрмей үйде 
отырасындар ма? Ертең соғыс туралы шығарманы қалай жазасындар? Бұл соғыс тарихта 
да,   әдебиетте   де   атаусыз   қалатын   соғыс   емес.   Бұл   совет   халқының   анау   азамат 
соғысынан   кейінгі   ең   басты,   ең   шешуші   шайқасы.   Ендеше   осыны   келіп   көздеріңмен 
көрмейсіндер ме, денелеріңмен сезінбейсіндер ме? - дегенмін. Сол хаттың ішінде бірнеше 
жазушылардың аттарын атағанмын. Соның бірі етіп Әбділданы да айтқан болуым керек. 
Оның үстіне Әбділда екеуіміз баяғыда Шымкент интернатында бірге оқыған бала доспыз 
ғой. Сондықтан Әбділданың тікелей өзіне арнап жазған жеке хаттарым да болса керек. 
Адам   қасында   жүргеннің   қадірін   біле   бермейді.   Өлген   соң   өкінеді,   өлген   соң   өкіреді. 
Әйтпесе  Әбділда   деген   ұлы  ақын,   ұлы  азамат  қой,  шіркін!  Өзің   ойлашы,   сен   бір  ауыз 
сәлем айтқан екен деп толарсақтан қан кешіп, оқ пен оттың ішінде жүрген саған қай досың 
артыңнан іздеп келеді? 
Шешең келсе келер, әкең келсе келер. Бірақ соғыстан бес мың километр алыста, тыныш 
үйде, тыныш жайда, бала-шағасының қасында жылы ұяда отырған бөгде біреу сені қалай 
іздеп келеді? Соның бәрін тастап, ешкімнің әмір-бұйрығынсыз, соғыс кезінің әр сағат, әр 
тәулігі өліммен ұштасып жатқан ауыртпалық қиыншылықтарына қарамастан майдандағы 
солдаттарға сәлем беремін деп келу үшін адамға қаншама қажыр-қайрат, адамгершілік, 
азаматтық сүйіспеншілік керек десеңші! Соны мен бірінші рет осы Әбділданың басынан 
көрдім, қарағым. Ақпейіл ақынның аңқылдап майданға келіп қалғанын бір-ақ білдім. 1942 
жылдың апрелінде корпус штабынан дивизияға келе жатқан жолда машиналарына бомба 
түсіп   істен   шығып,   көктем   кезіндегі   Калинин   облысының   қара   батпағын   жарымжан 
аяғымен тізеден кешіп, жиырма шақырым жаяу жүріп, қап-қара боп түтігіп Талғар полкына 
келген 
Әбділданы   көргенде   төбе   шашым   тік   тұрды.   Тамағыма   бір   нәрсе   кептеліп   қалғандай, 
дыбысым   шықпай   оны   бас   салып   құшақтай   алғаным   есімде.   Жігіттердің   жиналып 
қалғанына   қарамастан,   екеуіміз   қайта-қайта   сүйісіп,   бір-біріміздің   бас-аяғымызға   қайта-
қайта қарай бердік. Мен қасымызда тұрған қаһарман солдаттардың қаһарлы командирінен 
арсалаңдаған балаға айналып кеткен сияқтандым. Өйткені, Әбділда өзімен бірге майданға 
менің балалық шағымды арқалап алып келді. Ол менің балалық шағым бауырында өткен 
қазақтың Қаратауын қасыма әкеп қойғандай болды. Мен оны көргенде алыстағы елімнің 
алтын ордасы Алатауға арқамды тіреп тұрғандай болдым. Әбділдамен бірге бүкіл қазақ 
даласы қасыма көшіп келген сияқтанды. 
                    - Неге келдің? Мынау бұршақ орнына төбеден бомба жауған майданда өліп 
қалсаң қайтесің? Неге келдің, Әбділда? - дедім мен бір кезде даусым шығып. 
                   - Өлсем сенен жаным артық па? Мынау тұрған көген көз боздақтардан жаным 
артық па? - деді ол. 
                   - Біз солдатпыз, сен ақынсың ғой, Әбділда-ау. 
                    - Солдатыма сүйегім сырқырамаса менің нем ақын, нем азамат, Бауыржан?! - 
деп әбден қажып келген Әбділда сылқ түсіп блиндаждың жиегіне отыра кетті. 
                    Содан Әбділда бірнеше күн менің полкымда, менің касымда болды. Дивизияға 
елден   сыйлык   әкелген   Казакстанның   өзге   делегаттары   әлдеқашан   қайтып   кетті.   Елдің 
хабарын   айтып,   жалынды   өлеңдер   оқып   Әбділда   менің   де,   менің   полкымның 
жауынгерлерінің   де   құлақ   құрышын   қандырды.   Сол   аз   уақыттың   ішінде   солдаттар 
Әбділданы әкесіндей көріп кетті. Кейінгі жылдарда майдандағы біздің дивизияға Әбділда 
салған   айқын   жолмен   Ғабиден   Мұстафин,   Сәбит   Мұканов,   Жүсіпбек   Елебеков   сияқты 
бірсыпыра мәдениет пен өнер қайраткерлері ат ізін салды. «Келіннің бетін кім ашса, сол 
ыстық»   дейді   ғой   қазақ.   Соғыста   кімді   бұрын   көрсең,   сол   қымбат.   Әбділданың   өзге 
тұрғыластарымнан   ыстық   көрінетін   бір   себебі   сол,   қарағым.   Оның   үстіне   Әбділданың 
әкедей ақылгөй, шешедей мейірбан, парасатты өлеңдеріне тәнтімін. Мен үшін қазіргі өзге 
ақындар бір төбе де, Әбділда бір төбе. Мінеки, Калинин ормандарының қылқандарынан 
жасалған полктың «Көгілдір клубын» соғыстың қақап тұрған қатал жылында қазақ ақыны 

Әбділда Тәжібаевтың асқақ үні кернеді. Ол үн жауынгерлердің жүрегіне қайрат боп тұнып, 
Калинин орманының ішін кернеп кетті. Жауынгер жігітгермен қоса орманның бұтақтары да 
ақынның   сөзін   ұғып,   теңселе   тербеліп,   бас   изеп   тұрған   сияқтанды.   Соғыстан   кейін, 
бертінде Калинин облысына барып қайтқан жігіттердің бірі маған әзілдеп: 
                      -   Бауке,   жел   соқса   Калинин   облысының   ормандарына   дейін   қазақша   ән 
салады екен, - деді. 
                     - Ән салса оны 8-ші гвардиялық Панфилов дивизиясының жауынгерлерінен, 
сол жерге ең алғаш келген қазақ ақыны Әбділда Тәжібаевтан үйренген болар, - дедім мен 
оған шындап жауап беріп. 
  
VII 
                     Автор. Әбекең ол жолы Сіз туралы өлең шығарған жоқ па? 
                     Бауыржан. Оны өзінен сұрағын.
Автор.   Жоқ,   мен   оны   сұрамаймын,   Бауке.   Әбділда   Тәжібаевтың   1942   жылы   майданға 
барғанда Бауыржан Момышұлы туралы өлең шығарғанын бұрыннан білемін. - Ол өлеңді 
орысшаға Самуил Яковлевич Маршак аударып «Известия» газетінде басылып еді, - деген 
болатын маған ақын. Бірақ Әбекең ол өлеңнің өзінің кай кітабында жариялағанын есіне 
түсіре   алмаған.   Артынан   мен   ол   өлеңнің   қазақшасын   да,   орысшасын   да   тауып, 
салыстырып   оқып   шыққанмын.   Қазақшасы   «Бауыржанға»   деген   атпен   1945   жылы 
жарияланған   «Өлендер   жинағы»   деген   кітапта   шығыпты.   Орысшасы   «Великан»   деген 
атпен ақынның 1958 жылы Москвада басылған «Песнь о друге» деген жинағына еніпті. 
Өлеңнің бас жағында ақын балалық шақта Бауыржан екеуінің көк майса кең далада бірге 
жүгіріп   өскенін,   садақ   тартып,   қарға   атып   ойнағандарын   еске   алады.   Көрші   кемпірдің 
балаларды оттан, судан, қара құстардан қорғайтын алып жайлы айтатын әңгімесін қатар 
отырып, қызыға тындайтындарын, ертегідегі алыпты екеуінін өз әкелеріндей жақсы көріп 
кеткендіктерін айтады. Сол бала күнгі досын сағынып, бір көруге зар болып, төбеден неміс 
самолеттері   жаудырған   бомбаға   да   қарамастан   ілгері   басып   келе   жатқан   сәтін   ақын 
былай баяндайды: 
Келем қалың қара орманмен, 
Көрсем деймін тездеп сені. 
Қара құстар көктен төнген, 
Бөгемеші жолда мені. 
Шегінбедім, сескенбедім, 
Тоқтамады салған әнім. 
Тек тезірек жетсем дедім, 
Сағынғаным - Бауыржаным! 
Ақ қайыңдар ортасында 
Тұрдың берік жас емендей. 
Көріскеннен жайдың құшақ, 
Ғашық жарлар кездескендей... 
«Қош» дедің сен, міндің атқа, 
Құтқаруға бөбектерді! 
Қайырымды алып, кемпір айтқан, - 
Сен екенсің, ұктым енді. 
                    Бұл өлең «Известияға» басылмас бұрын алдымен республикадағы ана тілінде 
шығатын   газеттерде   басылыпты.   Майданда   Бауыржан   деген   батыр   бар   екені   байтақ 
Қазақстанға,   бүкіл   Отанға   алдымен   осылай   тарапты.   Ойлап   қарасам,   біздің 
«Бауыржанымыздың»   басы   Әбекеңнін   осы   өлеңінен   басталатын   сияқты.   Бұған   дейін 
Бауыржан   есімі   «Момышұлының   бірінші   батальоны   Горюны,   Матренино   аудандарында 
жаумен шайқасты» деген сияқты полктан дивизия штабына жіберілген әскери ақпарларда 
ғана аталып келген. Пулемет ротасының командирі жас ақын Василий Вершининнің 316-
атқыштар   дивизиясының   органы   «За   Родину»   газетінде   басылған   өлеңінде   Б. 
Момышұлына арналған мынадай бір ғана шумақ бар: 
...Он помнит, что служит народу, 

Что путь наш суров и велик. 
За счастье людей, за свободу 
В бой идет молодой большевик... 
                   Полк,   дивизия   ақпарларынан   Момышұлының   есімі   ең   алғаш   «Известия» 
газетінің   бетіне   көшті.   Өлең   тақырыбының   астындағы   «Гвардия   капитаны   Бауыржан 
Момышұлына» деген сездерге миллиондаған көздер қадалды. Миллиондаған әкелер мен 
аналар, жас жарлар мен жасөспірім жеткіншектер гвардия капитаны Момышұлының кім 
екенін   білмесе   де,   оның   фашистердің   құлдығындағы   совет   адамдарын,   барлық   сәби 
балаларды азат етуші алып 
екенін, қазақ халқының қаһарман ұлы екенін көңілдеріне түйіп алды. Бауыржан атын бүкіл 
Казақстанға   кеңінен   танытқан   бұл   өлеңді   тамаша   орыс   ақыны   Маршак   орыс   тіліне 
аударып, ол есімді барша байтақ Отанға мәшһүр етті. 
                  Тәжібаев   өлеңінің   Маршак   аудармасы   «Известия»   газетінде   жарияланғаннан 
кейін   іле-шала   1942   жылы   18   майда   «Правда»   газетінің   бетінде   Совет 
Информбюросының мынадай хабары жарияланды: 
                 «Калинин майданының бір участогында дұшпан біздің бір бөлімшемізге шабуыл 
жасады. Бауыржан Момышұлының қол астындағы біздің жауынгерлер жауға миномет пен 
пулеметтен оқ жаудыра қарсы алды, одан кейін қарсы шабуылға шығып, гитлершілдерді 
кейін сырғытып тастады. Ұрыс даласында жаудың 120 солдатының өлігі жайрап қалды. 
Фашистердің 2 танкі қиратылды». 
                  Осылай   деп   «Правда»   газеті   ер   есімін   елге   жайды.   Осыдан   кейін   «Красная 
звезда»   газетінің   бетінде   Бауыржан   есімі   жиі   атала   бастады.   Александр   Кривицкийдің 
очерктері,  Александр  Бектің  атақты  кітабының   алғашқы  бөлімдері  дүниеге  келді.  Қазақ 
ақындарының Бауыржанға өлең арнамағаны кемде-кем болды. Тіпті кейбір ақын арасына 
бірнеше жыл салып, екіден-үштен өлең арнады. 
Мәселен,   Тәжібаев   «Момышұлына»   деген   алғашқы   өлеңін   1942   жылы   жазса,   отыз 
жылдан   кейін   оған   арнап   екінші   өлеңді   және   шығарды.   Ал   ақын   Қалижан   Бекхожин 
Момышұлын аарнаған «Қол бастаған батырға» деген алғашқы өлеңін 1944 жылы, «Томаға 
киген тау бүркіт» деген өлеңін 1960 жылы, ал «Атыңды мен естідім» деген үшінші өлеңін 
1971 жылы жариялады. Ақындардың аузымен халық сөйлеп, тарих тиісті бағасын берді. 
Өйткені ақын өзі ұнатқан ардагер азаматты ғана жыр етеді, соған ғана өлең арнайды. 
Теңіздің   түбіне   сүңгіп   алған   маржан   сияқты   асыл   қазынасын   ақын   кез   келген   жұртқа 
сыйлай бермейді. Ақын халық сүйген қаһарман ұлды, қадірлі азаматты ғана мадақтайды. 
Ол ұнатпаған адамына үн қатпайды, бірнешеу тұрғай, бір де өлеңін арнамайды. Ақынның 
жүрегіндегі отты сезімге ешкімнің әмірі жүрмейді, ол жүректің жылуын ешкім зорлықпен 
тартып ала алмайды. Ақын сүйгеніне ғана сүйсіне жыр төгеді. Ақынға зорлықпен сүйікті 
бола алмайсың. Ал саған Әбділданың сонау қырық екінші жылғы өлеңінен бастап, барлық 
қазақ ақындары жабыла жыр арнаса, олардың сені жабылып жақсы көргені. Бір емес, екі-
үш реттен арнаса, онда сені үш мәртебе жақсы көргені, шексіз сүйіп құрметтегені ғой, 
Бауке.   Мен   саған   кімнің   қандай   өлең   шығарғанын   білмегендіктен   емес,   білгендіктен, 
көкірегімді   мақтаныш   кернегендіктен   сұрап   тұрмын   ғой,   ақсакал.   Мұны   айтсам   сен: 
«Білсең   несіне   сұрайсың?»   деп,   даусыңды   күндей   күркіретіп,   мұртыңнан   найзағай 
шашыратып шыға келесің. Сондықтан менің іштей тебіреніп, ішкі ырғаққа кайта-қайта бас 
изеп, үнсіз сүйсініп қана қоюыма тура келеді. Оны аңғарған сен: «Әй, шыбындаған атқа 
ұқсап, басыңды неменеге шұлғып отырсың?» деп тағы да мені әжуа қыларсың. Сондыктан 
өз күйімді саған аңғартпай, әңгімені ілгері жалғап, менің енді келесі сұрақтарыма көшуім 
керек, батыр-екесі. 
                         Автор.   Мен   Сіздің   сол   қырық   екінші   жылдың   жазында   елге   жазған   бір 
хатыңызды тауып көшіріп алдым. Соны өзіңізге оқып берейін бе? 
                       Бауыржан. Кәне, не деппін? 
                       Автор.   Өз  қолыңызбен  түзу  сызықты  дәптердің   екі  бетін   толтыра   арабша 
жазған хатыңызда былай депсіз, Бауке: 
                                                       «Ардақты Мұхтар аға! 

                   Жазған хатыңызды алып, өте шаттанып, төбем көкке, қолым қияға жеткендей 
болып отырмын. Хатыңызға көп рахмет. Мені әсіресе қуантқан жай - Сіз менің хатымды 
алып,   менің   жаманды-жақсылы   пікіріме   толық   түсінгенге   ұқсайсыз:   Отан   соғысын 
тақырыпқа   алып   еңбек   етемін.   Ол   еңбекті   ат   үстінен   емес,   әбден   терең   мағына-
мазмұнына төселіп, біліп алып бастаймын деген ниетіңіз, талабыңыз мені өте қуантады. 
Сіз сияқты қазақ әдебиетінің полковнигі шынында солай істемеуіне де болмайды. Сырттан 
қарап, көргенге қызығып, терең тексермей, шын-өтірігін араластыра бес-алты күндік өмірі 
бар шы ғарма жазу- әдебиет ефрейторлары мен сержанттарының қызметі емес пе? Ал, 
Сіз,   құдайға   шүкір,   полковниксіз   ғой.   Талабыңыздың   орындалуына   тілектеспін.   Сіздің 
қолдан шыққан көркем, тарихи еңбек болашақта жалғыз қазақ әдебиеті ғана емес, барлық 
әдебиеттің ішінде 
төрден орын алып, жалғыз біз емес, біздің немере-шөберелерімізге үлкен үлгі, насихат 
дастан болып, бірнеше ғасыр өмір сүретініне кәміл сенемін. 
                 «Абайдың»   бірінші   кітабының   жарыққа   шыққанына   да   өте   қуаныштымыз.   Ол 
жайындағы   хабар   қазақ   әдебиетінің   тұңғыш   ұл   баласының   қайта   туғанындай   болып 
естілді! Амандық болса, оқып, көріп, пікірімізді адал ниетпен айтармыз деген үміттемін.
Әрине, үмітсіз адам баласы болушы ма еді - соғыс бітсе, біз жеңсек, аман-есен, тірі елге 
қайтып, жақын ағайын-туысқандардың дидарын қуанышпен көрсек дейміз. Ол үшін, жан-
тәнімізді аямай, майданға қыза кірісеміз. Егерде ол ниетке жетсек әңгімені дастан-дастан 
етіп айтып беруден біз қашпаймыз ғой. Бірақ та майдан- өмірдің қыл көпірі емес пе? Ол 
көпірден жанның барлығы бірдей аман-сау өте бермейді ғой. Сал тар жол, тайғақ кешуде 
мыңды басқарған өте қиын, ғажайып міндет емес пе ? «Білмеймін қандай асу алда жатыр, 
құз ба екен, қия ма екен таңдай татыр? Сиынып аруақ пен бір құдайға, ұстадым етегіңнен, 
баста батыр!» деп өзіңіз сөйлетпеп пе едіңіз қаһарманыңызды? Сол сияқты, біз бастаған 
бұқара - солдат қауымы өзінің қолбасына осыны айтып, сеніп сиынып артына ілеседі. Ал 
мыңның істеген ісін ізсіз тастап кету- қолбасыға үлкен сын емес пе? Ол көзі тірі кезінде 
айтып, жазып беретін іс мойнындағы үлкен борышын орындағаны болып табылмай ма? 
Сондықтан мен осы борышты орындауға асықтым. 
                «Знамя»   дейтін   журналдан   Александр   Альфредович   дейтін   жазушы   қайтадан 
келіп, батальонның бастан кешкенін тағы да қайталап айтып бергін деп, телміріп отырып 
алды.   Зерікпестен   жарым   ай   ілесіп   жүрді.   Ауызша   айтқанның   жаман   да   болса   қағаз 
бетінде қалады ғой деген оймен, мен оған бастан өткен соғыстардың барлығын Мәскеуге 
дейінгісін толық етіп, әрбір соғысты екі-үш сағаттан баяндадым. Бір жарым ай дегенде Бек 
менің айтқандарымды бұлжытпай жазып алып, жақында ғана кетті. Екінші бөлімін қайта 
келіп жазбақ. Бек үлкен жазушы емес - жақсы стенограф, айтқаныңды айтқанша жазады - 
оның қасиеті сол. 
             Кетерінде мен оған былай дедім: 
             - Сенің жазатын кітабыңның қысқаша мазмұны мынау: 
Мен істедім дегенше - мың істеді десеңші! 
Ер істеді дегенше - ел істеді десеңші! 
Мен - мыңдікі болмасам, 
Ер - елдікі болмаса - 
Кім істеді дер едің? 
              Қызметіңді, Александр Альфредович, ешкімнен қызғанба, жасырма. Айтқанымның 
бәрін жазып алдың, бірақ түсінген жоқсың. Себебі сен мен бастаған мыңның кім екенін, 
менің   кім   екенімді   және   қазақтың   салт-санасын,   әдет-ғұрпын   білмейсің.   Мен   айтқан 
қазақтың халық мақалдарын жазуға сенің қаламың шорқақ, тілің қысқа. Сондықтан байқа, 
олардың мазмұнын дұрыс беру үшін тиісті адамдармен ақылдас. 

жүктеу/скачать 1,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: