382
Қазақ өнерінің антологиясы
ТАРИХИ
ЕСІМДЕР
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы (29 шілде (10 тамыз) 1845,
қазіргі Шығыс
Қазақстан обл. Абай ауд. Қасқабұлақ жайлауы – 23 маусым (6 шілде), 1904, сонда,
Балашақпақ жайлауы, бейіті Жидебайда) – ұлы ақын, философ, ағартушы, компо-
зитор.
Абылай хан – Әбілмансұр (1711/1713 − 23.5.1781, Оңт. Қазақстан обл., Арыс
жағасы) − ұлы мемлекет қайраткері, қолбасшы және дипломат. Арғы тегі – Жошы
хан, бергі бабалары Қазақ ордасының негізін салған Әз-Жәнібек, одан соң Еңсегей
бойлы Есім хан, Салқам Жәңгір хан. Абылай – Жәңгір ханның бесінші ұрпағы.
Ағыбай (XIX ғ.) − Кенесары хан бастаған ұлт-азаттық көтеріліс кезінде ерекше
ерлік көрсеткен халық батыры.
Ақшабай - шын аты Түгелбай.
Алтынсары – қазақтың алғашқы
ағартушыларының бірі Ыбырай
Алтынсариннің әкесі.
Атымтай жомарт – Шығыстың фольклорында кездесетін кейіпкер,
өзінің
қайырымдылығы мен жомарттығына сай аты жайылған, VI ғасырда өмір сүрген
деген жорамал бар. Түп-төркіні тай тайпасының ақыны Хатим ибн Абдаллаһқа
(Хатим-тай) тіреледі.
Аухат – пайғамбар.
Әжібай Найманбайұлы (1699 − 1779) – Албан руындағылардың
ұранына айналған батыр. Дулат Өтеген батырмен
бірге Жетісу жерін жоңғар
шапқыншылығынан азат етуге атсалысқан.
Әзірет Әлі − Мұхаммед пайғамбардың күйеубаласы, ислам дініндегі әділ
халифалардың төртіншісі, аты аңызға айналған батыр. Әзірет Әлі қазақтардың ис-
лам дінін қабылдауымен батырлардың қолдаушы киелі піріне айналған.
Достарыңызбен бөлісу: