Қалаға қауіп жоқ екенін айтты
жүктеу/скачать 20,3 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Талас ОМАРБЕКОВ, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ жанындағы Орталық Азиядағы дәстүрлі ркениеттерді зерттеу орталығының
- Қазақтың бір бөлігі құрметтеп хан көтерсе де, Ресей билігі ата-бабасынан бері хан ретінде мойындамаған және өзі де отаршылдық пиғылдың құрбаны болған жарқын тұлғалар бар.
- Солардың бірегейі Арынғазы (Суретті салған автор – Т.О.). Арынғазының үлкен атасы Ба- тыр сұлтан кезінде Әбілқайыр ханмен текетіресіп, оның Ресейге бодан болуға апаратын
- Қазақстан Республикасы Президентінің арнайы кілі, Сыртқы істер министрінің орынбасары Асқар Мусинов Бутан Корольдігіне
- Қарым-қатынастың өрісі кең 3 №30 (1288) 30 шілде – 5 тамыз 2015 жыл АНА ТІЛІ
- Қызылорданың нерлі жастары Қазақ хандығының 550 жылдығына орай Арал ауданында болып, « нер керуені» атты мерекелік концерт ұйымдастырды.
- Алматыда белгілі қазақ жазушысы, драматург, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Қалихан Ысқақовтың 80 жылдығына арналған «Қазақ
- зірлеген Нұрлан ҚҰМАР
- «Таланттарды іздейміз!» Ресейлік суретшілер көрмесі Туған елді әнге қосты Еуропалықтарды тәнті етті
- Батыс Қазақстан облысына қарасты Сырым ауданында «Туған елім, алтын бесік тұғырым» атты аудандық нер-фестивалі туде.
- Австрияның Гутенбрунн аталатын кішігірім мекенінде қазақ классиктерінің туындылары орындалды.
- Көзі тірісінде, қан майдан бітпей тұрып-ақ соғыс өнеріндегі шеберлігі мен ерлігі бағаланып, әскери
Ақбота ИСЛ МБЕК қауіпті шешімді қабылдады. Ел арасындағы лаң, Хиуа хандығының жаугершілікке негізделген арандату саясаты орыспен ашық с йлесіп, нақты бір тоқтамға келмей шешілмейтінін ол жақсы түсінді. Бұл зінің жеке басының мүддесінен ел мүддесін жоғары қойған, елім деп еңіреген асыл азаматтың тәуекелі еді. Бірқатар, халыққа танымал, беделді тұлғаларды қасына ерт- кен ол, 1821 жылы 9-шілдеде орыс аста- насына аттанды. Соңында қимастықпен қол бұлғап, отбасы, туған-туыс, тілектес те ниеттес бұқара, азаматын аялап сірген қазақтың кең даласы қала берді. Бұл отан- шыл азаматтың зі жанын да, тәнін де аямай қорғаған туған жер т сінде үзеңгіге аяғын соңғы рет ілуі еді. Петербордағы орыс билігі оны жаулықпен қарсы алды. Арынғазыға қойылған басты кінә – ол орыс-хиуа қатынастарын шиленістіруші және бүлдіруші тұлға болып шықты. Оры- стар здерінің ортаазия хандықтарымен с а у д а - с а т т ы қ т а р ы н ы ң д ұ р ы с ж о л ғ а қойылмауына да Арынғазыны орынсыз кінәлап, халқы аса құрметтейтін ханды қылмыскерге айналдырды. Ханды алғаш Петерборда қамап ұстаған орыстар, оның серіктерін елге қайтарып, ал зін 1823 жылы мамырда ел аяғы баса бермейтін шалғай Калугаға жер аударып, мұны аса құпия ұстады. Қазақ жерінде ханды тұтқыннан босатып алу үшін ауқымды әрекеттер жасалды. Оны қазақ даласына қайтаруды Жоламан Тіленшіұлы тәрізді ұлт-азаттық қозғалыс басшылары да, белгілі билер мен сұлтандар орыс билігінен үздіксіз талап етумен болды. Ашынған қазақтар Хиуа мен Бұқараға баратын орыс сауда керуендерінің де жолын жапты, Шерғазы ханның осы іске қатысын кінәлап, оның ұлын да лтірді. Алайда мұның бәрі орыс билігін керісінше, шошындыра түсті. Олар Арынғазыны қазақтың басын қосатын бірден-бір ірі тұлға ретінде қабылдап, оны елден оқшаулай ұстады. Осылайша дұшпанға бас имес, ізгі қасиеттерімен халыққа қадірі артқан ер кеуделі асыл азамат, жазықсыз қорлаудың, түйсіксіз надандықтың құрбандығына ай- налып, он жыл бойы айдау азабынан қасірет шегіп, жат жерде қайтыс болды.
АРЫНҒАЗЫ ХАН Қазақстан ДСҰ-ға мүше болды Қазақтың бір бөлігі құрметтеп хан көтерсе де, Ресей билігі ата-бабасынан бері хан ретінде мойындамаған және өзі де отаршылдық пиғылдың құрбаны болған жарқын тұлғалар бар. Солардың бірегейі Арынғазы (Суретті салған автор – Т.О.). Арынғазының үлкен атасы Ба- тыр сұлтан кезінде Әбілқайыр ханмен текетіресіп, оның Ресейге бодан болуға апаратын саясатына барынша кедергі келтіріп, ақыры Кіші жүздің бір бөлігіне хан болды. Батырдың Әбілқайырға өшігуі, оның әкесі, Әз Тәукеден соң қазақ тағына отырған Қайып ханның сая- сатына Әбілқайырдың қарсы болуынан және Қайыптың төре тұқымдары ұйымдастырған қастандық құрбандығы болуынан басталады. Осы апта еліміз үшін маңызы зор дүбірлі оқиғамен есте қалды. Қазақстан Дүниежүзілік сауда ұйымына мүшелікке қабылданды. Дүниежүзілік сауда ұйымының елімізді өз қатарына ресми қабылдау шарасы Швейцарияның Жене- ва қаласында ұйымның штаб-пәтерінде өтіп, шараға Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев қатысты. Осыған дейін бұл Ұйымның қатарында 161 ел бар еді. Енді, міне, 162-нші ел болып біз қосылып отырмыз. Бұл еліміз үшін жарқын істерге жол аша- ры айдай анық. Батыр зінің үлкен ұлын әкесінің құрметіне Қайып деп атады. Осы екінші Қайып біз әңгімелеп отырған Арынғазының туған атасы, білғазы сұлтанның әкесі болып табылады. Арынғазының ата- бабаларының Хиуа ханы тағына отыру- ларына және Ресейшіл болған білқайыр тұқымына жаулық саясат ұстануларына байланысты орыс билігі оларды ешқашан да хан ретінде мойындаған емес. Мұндай жаулық ұстаным Арынғазыға да таралды. Алайда ортаазиялық хандардың қазақ бол- мысына жат күншіл де, жендеттік ел басқару әдісіне жастайынан қанық болып скен Арынғазы зі білім алып тәрбиеленген хиуалық ахуалға және ұстанымға барын- ша қарсы болып сті. Ол ортаазиялық билеушілерді қашанда қазақ билігіне және тәуелсіздігіне қауіп т ндіруші саяси күш ретінде бағалап, олардан іргесін ау- лақ ұстауға тырысты. Бұл хиуалық хан Мұхаммед Рахимның Арынғазының әкесі білғазының қол астына қарайтын С ы р д а р и я н ы ң т м е н г і а ғ ы с ы н д а ғ ы қазақ руларын зінің қоластына қаратуға тырысқан әрекетінен айқын к рініс тапты. 1812 және 1815 жылдары хиуалықтардың бұл ңірге бағытталған жорықтары аса қатыгездігімен ерекшеленді. К птеген мал- ды, қыз-келіншектерді тартып алып кеткен басқыншылар қазақ ауылында жаппай қырғын ұйымдастырды. Қайтсек жаны- мыз қалады деп аласұрған қазақ рулары хиуалықтардан қаймығып, атақонысты тас- тап, Сырдарияның арғы бетіндегі елді па- налады. Осындай зобалаңда Арынғазының әкесі білғазы хан қайтыс болды. Іргеде жаудың қаупі т ніп тұрғандықтан кезінде білғазыға қараған ел, негізінен Шекті рубасылары 1815 жылы Сыр бойындағы Жанкент қаласында Арынғазыны ақ киізге отырғызып, хан к терді. Бұл Кіші жүзде аса ықпалды болып, елді Ресей жаулауына қарсы күреске жұмылдырған Қаратайдың отаршылдармен келісімге келіп, орыстар жағына туімен сәйкес келді. Қаратайдың мұндай әрекетіне қанағаттана қоймаған Кіші жүз рубасыларының біразының на- зары енді Арынғазыға ауып, оны елді біріктіруші тұлға ретінде тани бастады. Бұлай болуына о бастан-ақ Арынғазының А й ш у а қ х а н м е н Н ұ р а л ы б а л а л а р ы арасындағы жаулық қарым-қатынастарда екі жақтың да к ңілін тауып, олармен бейбіт қатынастар сақтаған тұрақты да, ұстамды саясаты шешуші ықпал жасады. Дегенмен де, іргеден ұрымтал жорықтарды ұйымдастыруға әрқашан да бейім тұрған, тұрақты әскері бар Мұхаммед Рахимнің жортуылдарынан з күшімен елді қорғау қиынға түскендіктен Арынғазы Бұқар әмірінен к мек сұрады. Арынғазы Қазақ хандығы тарихында реформатор тұлға ретінде к рінді. Ол ең алдымен елді қойша б лшектеген рубасыларды тежеу ісін қолға алды. Енді рулар билігі хан тағайындайтын елге қадірлі де ықпалды батырлар қолына к шті. Олар хан жасауылдары аталды. Сот ісі де қайта реформаланды. Бұрынғы рулық билер ығыстырылып, енді шариғат қағидаларын берік ұстанатын қазылар соты орнықты. зі мұсылмандықты қатты ұстанған діндар, және бұл істе айтарлықтай білімді Арынғазы қазылық лауазымға шариғатты жақсы білетін білікті қожа- молдаларды тағайындады. Мемлекет қызметіндегілерді материалдық тұрғыдан қолдау ел арасынан ұшыр және зекет жинау жолымен жүзеге асырылды. Хан басқарған билік ауыр қылмыскерлерге барынша қатал болып, олармен күресу үшін лім жазасын да қолданды. Мұның зі ел ішіндегі тәртіпті біршама нығайтып, ханға деген халық сенімі арта түсті. Арынғазының қазақ арасында айшықты тұлғаға айналуы Хиуа ханын шошындырды. Ол 1820 жылдың басында Арынғазының к шін шауып, ханның анасын, әйелін және к птеген туыстарын ұстап әкетті. Арынғазының осы жүгенсіздікке қарсы күресу үшін орыстар- дан к мек сұрауы қолдау таппады. Дегенмен де, Арынғазының елді жауға қарсы белсенді жұмылдыру саясаты оның ел алдындағы беделін сіре түсті. Мұның нақты к рінісі Кіші жүз билеушілерінің к пшілігінің, Орта жүздің арғын мен қыпшақ руларының және Ұлы жүзден кейбір үйсін руларының кілдерінің Орынбордағы орыс билігіне Арынғазыны Кіші жүзге хан сайлауды сұрап хат жазулары болды. Бұл 1819 жылдың шілде айында орын алған еді. Мұның зі Кіші жүзде хан болып отырған Шерғазы Айшуақұлының беделін жоққа шығаратын қадам болғандықтан, ол зінің астындағы шайқала бастаған тағын қорғап қалу үшін Санкт-Петербургке аттанды. Жолай-жол- шыбай орыс әкімдерін Арынғазыға қарсы үгіт теген оны, Ресейдің сыртқы істер ми- нис трі К.В.Нессельроде қолдап, Александр І патшаны Арынғазының бітіспес жауына айналдырды. Мәселені Арынғазыны ел ара- сынан аластау арқылы шешуге тырысқан орыс билігі ханды жедел түрде орыс астана- сына кездесуге келуге шақырды. Арынғазы зін Ресей билігінің алды ала жазықсыз кінәлауынан жақсы хабардар болмаса да бұл шақырудан қашқақтамай, оны қабыл алды. Орыс билігінің Шерғазы ханды қолдап отырған зіне қарсы ұстанымын біле тұра ол, ел мүддесін ойлай келе осындай ҚАЗАҚ ХАНДАРЫ Қазақстан Республикасы Президентінің арнайы кілі, Сыртқы істер министрінің орынбасары Асқар Мусинов Бутан Корольдігіне сапарында Премьер-министр Тшеринг Тобгаймен кездесті. Кездесу барысында А.Мусинов Елбасы Н. .Назарбаевтың Бутан Королі Джигме Кхесар Намгьял Вангчукке 2017-2018 жылдарға БҰҰ Қауіпсіздік кеңесінің тұрақты емес мүшелігіне ҚР-дың кандидатурасын қолдауы ж ніндегі жолдауын табыс етті. Арнайы кіл Бутан Премьер-министрін Қазақстанның БҰҰ ҚК-не сайлануының дәйектері, атап айтқанда, ңірлік және халықаралық тұрақтылық пен қауіпсіздікті күшейтудегі үлесі, соның ішінде қарусыздандыру және ядролық қаруды таратпау жолындағы және елдің к пжақты дипломатия са- ласында белсенді қызметтері туралы ақпараттандырды. Тараптар түрлі салалардағы екіжақты қатынастардың болашағын талқылады. А.Мусинов Т.Тобгайды Қазақстандағы қазіргі әлеуметтік-экономикалық жағдайы, «Нұрлы жол» жаңа экономикалық саясат бағдарламасы туралы ақпараттандырды. КЕЗДЕСУ
Қарым-қатынастың өрісі кең 3 №30 (1288) 30 шілде – 5 тамыз 2015 жыл
АНА ТІЛІ «BalaTurkvizyon» Халықаралық балалар ән байқауының іріктеу шарасы Қостанай облысында тті. лия Назарбаеваның «Жандану әлемі» қорының бастамасы ұйытқы болған жобаның мақсаты – қазақ музыка нерін дәріптеп, ел ішінен сахна саңлағына айналар хас дарынды, жас талантты табу. Байқауға қатысушылар саны бүгінде 1650-ге жетті. Қостанайда 8-бен 13 жас аралығындағы 30 талапкер бақ сынады. Ең үздік әншіні анықтауға келген ҚР еңбек сіңірген артисі Айжан Нұрмағамбетова, әнші Нұрлан Еспанов пен Қостанай облысы бойынша аймақтық жеңімпаздың болашақ тәлімгері Шахаризат Сейдахмет қатысушыларды қанаттандырып отырды. Нәтижесінде қос бүлдіршін Елордада тетін байқауға жолдама алды. Олар дуэт орындайтын болады. Мәулен Қадыров пен Мария Кунщикова жұлдызы жанған жеткіншектер атанды. 12 жасар Мәулен бұған дейін де талай жарыста топ жарған. Ұлттық іріктеудің жартылай финалына жолдама алған нерпаздар есімі Қазақстанның 10 аймағы мен Алматы қаласында анықталды.
Дәстүрлі ән мен жырды, күмбірлеген күйді насихаттау мақсатында ұйымдастырылған шарада халықаралық, республикалық байқаулардың жүлдегерлері мен нер иелері қатысты. Олардың қатарында жыршы- термешілер Марат Сүгірбай мен Күнсұлу Түрікпен, ақын Назгүл Бердіқожа, Т рехан Нысанбек, Назерке рқара, М лдір Айтбай, айтыскер ақындар Сырым ділбек пен Бибігүл Тілеуболдинова болды. Сонымен қатар мерекеде «Самғау» жастар сыйлығының иегерлері Серікхан Жүзеев пен Мақсат Дауылбайда з нерлерін к рсетті. Облыстың мәдениеті мен нерінің дамуына үлес қосып жүрген нер майталмандары дәстүрлі әннен шашу шашса, ақындар сезімдерін леңмен рбітіп, айтыскерлер тапқырлықтарымен дүйім жұрттың делебесін қоздырды. Бір жарым сағат уақытқа созылған шығармашылық шара тыңдарман қауымды бір серпілтіп тастады. Концертті тамашалаған аралдықтар нерлі жастардың шығармашылығына, орындаушылық шеберлігіне тәнті болып, оларға құрметтерін к рсетіп, алғыстарын білдірді.
Еске алу кешін ҚР Ұлттық кітапханасының бас директоры, жазушы лібек Асқаров ашты. Қазақстанның халық артисі, актер, режиссер Тұңғышбай Жаманқұлов, белгілі ұйғыр жазушы Ахметжан шири, ҚР еңбек сіңірген қайраткер, жазушы Кәдірбек Сегізбай, ақын және аудармашы Қуанышбай Құрманғалиев, жазушы және белгілі кинорежиссер Сатыбалды Нарымбетов қаламгердің адамгершілік қасиеті мен шығармашылығына тоқталды. Аталған іс-шараның мақсаты – жастарға қазақстандық жазушыларды таныстыру, қазақ кітаптарын оқуға тарту, олардың интеллектуалдық деңгейін к теру және дамыту. Іс-шара шеңберінде Ұлттық кітапхана қорынан Қ.Ысқақов шығармаларынан және оның мірі мен қызметіне қатысты әдебиеттерден кітап к рмесі ұйымдастырылды.
А А қпараттар ағыны қпараттар ағыны А А
қпараттар ағыны зірлеген Нұрлан ҚҰМАР МӘДЕНИЕТ
ҚҰРМЕТ «Өнер керуенінің» сапары «Қазақ прозасының қара нары» БАЙҚАУ
ҚЫЛҚАЛАМ ФЕСТИВАЛЬ ӨНЕР
К рменің ашылу рәсімінде Қазақстан Республикасы Ұлттық музейінің директоры Дархан Мыңбай алдағы уақытта еліміз Ресей суретшілерімен бірлесе жұмыс істеу жобасын одан әрі жалғастыра беретіндігін, Еуразиялық экономикалық одақ тек қана экономикалық байланыс емес, ол рухани тұрғыдан да біздің қарым-қатынасымызды жетілдіре түсетіндігін атап тті. Шарада Ресейдің мәдениет тарихшысы, нертану докторы, ақын Дмитрий Северюхин Қазақстан қарқынды мәдени даму үстінде келе жатқандығын айтты. К рмеге «Parallel Worlds» шығармашылық тобына біріккен ХХ-ғасырдың 70-80 жылдарындағы петербургтік және мәскеулік кескіндеме мектебінің к рнекті кілдері Латиф Казбеков, Александр Кондуров, Люся Кондурова, Валерий Лукка, Вячеслав Михайлов, Надежда Николаева, Алексей Талащук, Олег Яхнин, Дмитрий Каминкер, Леонид Колибаба, Ольга Булгакова, Сергей Гета, Дмитрий Иконников, Ольга Гречина, Юрий Миронов, Иван Лубенников, Александр Ситников, Татьяна Назаренколардың 90-нан астам туындылары к рерменге ұсынылды. «Ұлылармен сұхбат» к рмесі Ұлттық музейде 27-тамызға дейін жалғасатын болады.
Сырым саябағында Тоғанас, Алғабас және Қарағанды ауылының к ркем нерпаздары эстрада, хореография жанрларында, к ркем с з оқу және бейнелеу нерлері бойынша сынға түсті. Қазақ хандығының 550 жылдығы, Қазақстан халқы Ассамблеясының, ҚР Конституциясының 20 жылдығы, Қазақстанның халық жазушысы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, ақын Қадыр Мырза лидің 80, жауынгер ақын Абдолла Жұмағалиевтің 100 жылдығы фестиваль бағдарламасында кеңінен қамтылды. Сахнада «Сұлтандар кеңесінен» к рініс қойылып, Қадыр Мырза лидің леңдері оқылды. Қазақ, татар, орыс халқының әндері шырқалып, «Айк ркем» бишілері нерімен тәнті етті. Австрияның Гутенбрунн аталатын кішігірім мекенінде қазақ классиктерінің туындылары орындалды. К рермен қауым Мұқан Т лебаев, Латиф Хамиди, Ғазиза Жұбанова, Мансұр Сағатов, Евгений Брусиловский туындыларымен қатар қазақтың халық әндерін тыңдап, орындаушыларға тәнті болып қайтты. Қазақ халқының кеңпейіл к ңілі мен байтақ даласының дарқандығын Австрия жұрты ән арқылы сезіне түскендей болды. Көзі тірісінде, қан майдан бітпей тұрып-ақ соғыс өнеріндегі шеберлігі мен ерлігі бағаланып, әскери мансабы жоғарлатылып, Қызыл Ту, Александр Невский, II дәрежелі Отан соғысы ордендерімен мара- патталады. Оның ерліктері майдан даласында аңыз бо- лып тарап, әскери басылым- дарда жиі жарияланады. ар-намысты жоғары қоя отырып, ең соңына дейін күресіп бағамын. Қазір зімді жақсы сезінемін. Майдандас достарым мені жақсы қ ұ р м е т т е й д і . С о н ы ң з і н з о р мақтаныш тұтамын» дейді Ахмет- бек отбасына жазған хаттарының бірінде. Ахметбек басқарған теңіз жаяу әскерін немістер бекерден- бекер «Қара лім» деп атамаса ке- рек. Бұған А.Қосыбаевтың жеңісті жетістіктерін с з еткен Ақмұқан Сыздықбековтің мақаласы дәлел бола алады. 1941 жылы 13-қыркүйек ай ын - да жазған хатында Ахметбек «оң аяғымнан жараланып, жазылдым. Фронт онша к ңілсіз емес, үйреніп алдық. Мені ойлап жүдемеңдер» дейді. Келесі 1942 жылдың 13-ақ- панындағы хатында «Ұрыс үстін- д е ж а з ы п о т ы р м ы н . Б е с с а ғ а т шайқастық. Жаудың 25 солдаты мен офицері, ал біздің 4 адам шығын бол- ды. зіміздің әскерлерге қосыламын деген үміт бар» деп жазады. Осы жолы Ахметбектің барлаушылары бес тәулік бойы жаудың тылында соғысып, з б ліміне қайтып орала- ды. Сол үшін рота командирі Ахмет- бек Қосыбаев Қызыл Ту орденімен марапатталады. «Жүректілік, қайсарлық, әске- ри шеберлік – Ахметбектің бас ты қасиеті. Оның қайнары неде? Отан- ды шексіз сүйгендігі ме, әлде шең- К еңес кіметі шебіне жау баса к ктей енгенде, Ахметбек Қосыбаев 22 жастағы лейтенант еді. Ол басқарған батальон Ленинградты қорғауға қатысып, Нарва зенінен бірінші болып тті. Осы жойқын шабуылда 29 елді мекенді азат етіп, екі жүз шақырымға алға жылжыды. Ер жігіт жиырма бес жасында 1944 жылдың 13-шілдесінде ерліктің асқан үлгісін к рсетіп қаза табады. С з орайында, Қосыбаевтың кеудесіне тағылған Александр Невский ордені майдан- да айрықша ерлік к рсеткендерге берілетіндігін атап ткен ж н. Жауынгерлерге рух беру үшін майдан даласында қазақ тілінде ұйымдастырылған газеттердің бірі – «Отанды қорғауда». Мұнда ә с к е р и ж у р н а л и с т , л е й т е н а н т А . С ы з д ы қ б е к о в т і ң « К о м б а т Қосыбаев» атты мақаласы құнды деректер береді. «Ол Қарқаралының зәулім-зәулім тау лары мен к к май- са, к к орай шалғын гүлдерінің с а я с ы н д а с а й р а н д а п с і п , бақытты мірге емін-еркін құлаш ұрып, құлашынып скен кеңес жастарының бірі. Ол мұндай соғыс мірін тілеген жоқ. Керісінше, оқып, білім алып, тәтті тұрмыста жүруді ойлады. Ахметбек Қосыбаев 18 жасында Алматыдағы заң инсти- тутына түсіп, оны бітіріп, халық соты мамандығына диплом алды. Бірақ ол іс жүзінде қызмет істеуге үлгере алмады. 1939 жылы Қызыл Армия қатарына шақырылды. Ахметбекке армияның тұрмысы ұнады. Ол жаяу әскерлер училищесін бітіріп, орта командир болып шықты. Соғыс басталды. Қосыбаев взвод командирі болып, Нарваның маңында бірнеше рет ұрысқа кірісті. Ол уақытта шегіну ұрысын жүргізуге мәжбүр болды. Қ о с ы б а е в қ а з і р д е Н а - рва қаласының іргесінде тағы да ұрысып жүр. Жас офицер Қосы- баев ұрыстарда шынықты. Талай ны ұрыстармен 200 километр ілгері басты және 29 елді пункттерді азат етті. К. деревниясы үшін жүргізілген ұрыстар да Қосыбаевтың жауын- гер лері ерліктің, табандылықтың үлгісін к рсетті. Гитлершілер бұл де- ревняны мықты бекініс пунктіне ай- налдырыпты» дейді з мақаласында А.Сыздықбеков. Олар аталған деревняны бер- меу үшін 7 рет қарсы шабуылға шыққан екен. Қарсы шабуылдар- ды тойтаруда капитан Қосыбаев ерекше к рінеді. Шайқас даласын- да әскерлерді зі бастап, оларды табандылыққа рухтандырып оты- рады. Ол қарсы шабуылды тойта- рып қана қоймай, жаудың бетін қайтарып, кшелей қуып отырып деревняны алады. Бұдан кейін де оның жауынгерлері қос бірдей де- ревняны қайтарады. Не керек, осы деревнялар үшін жүргізілген ұрыста Қосыбаевтың жауынгерлер жаудың 900-ге жуық солдаты мен офицерін жояды. рмен қарай, әлгі мақала былай- ша сабақталады: «Жаудың бір бекініс пунктін алуды б лім командирі Нарва зенінен ту үшін ұрыс тарда да оның б лімшесі жақсы қимылдады. зеннен б і р і н ш і б о л ы п т і п , ж а у д ы ң қарсы атакаларын тойтара отырып, зеннің батыс жағалауынан табан тірейтін позиция алды. Немістер Нарваның әр жағындағы табан тірейтін позициядағы біздің басқа бір б лімшемізге к п күшпен атака жасап, оларды тықсыра бастады. Командир Қосыбаевқа бір топ авто- матшылар беріп, б лімшеге жәрдем беруге және жау атакасын тойтарып, жағдайды қайта қалпына келтіруге жіберді. Капитан зінің автоматшы- ларымен жаудың бүйірінен шығып, кенеттен соққы берді. Мұндай соққыны күтпеген жау сасқалақтап кейін шегінді. Б лімше жағдайды қалпына келтірді және тағы да ілгері жылжыды». Расында, бұл капитан Қосыбаевтың ерліктерінің бір па- расы ғана. Арнайы зерттеуді қажет ететін отандасымыздың Ұлы Отан Соғысындағы сіңірген еңбегі толық зерттеліп, насихатталуы тиіс деп ойлаймыз. Жас офицер зінің батыр да алғыр командир екендігін талай мәрте ұрыс барысында дәлелдейді. «Үкімет оның ерліктерін, ко- мандирге лайық ұрысты шебер басқарғандығын жоғары бағалап, Қызыл Ту және II дәрежелі Отан соғысы орденімен марапаттал- берінен шыққан ерлікте ме, ай ту қиын. Дұрысы – осының екеуі де. Ғажап шайқастың сен, Ахметбек! Сенің асқан батырлығыңды туған елің – Қазақстанға біз айтамыз» деп жазады қазақ батырының ерлігі ту- ралы терең толғаныс тудыра отырып «Майдан» газеті. Р а с , с ұ р а п ы л с о ғ ы с б е й б і т мірдің күл-талқанын шығарды. Күлшім әже з құрсағынан он бір құрсақ к тереді. Сол перзент терінің ішінде алтауы ауыр науқастан қайтыс болады. Одан кейін екі бірдей құлынын соғыс жалмап, тағдырдың тәлкегіне тап болады. Ахметбегі м е н М ұ қ а н ы н а н а й ы р ы л ғ а н Күлшім мір бойына әне-міне қос перзенті келіп қалатындай к шеге қарап күткендігін к з алдымызға елестетудің зі қиын ның қиыны. Бүгінде Қарқаралының орта- л ы қ с а я б а ғ ы н д а « А з а л ы а н а » «100 НАҚТЫ ҚАДАМ»: ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ОҚИҒА
жүктеу/скачать 20,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|