Қалалық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары

110 
 
2. Обучение  критическому  мышлению.  Руководство  для  учителя.  Третий 
(базовый) уровень / АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы», 2012. – 154  
3. Дидактические  основы  урока  в  специальной  (коррекционной)  школе  // 
Принципы дидактики– основа урока.– http://cheredu.ru/golumet/files – 2013. 
 
 
ҚАЗАҚСТАН
 
ХАЛҚЫ ТІЛДЕРІ КҮНІНЕ АРНАЛҒАН
 
«МӘҢГІЛІК ЕЛДІҢ
-
МӘҢГІЛІК ТІЛІН» НАСИХАТТАУ ІС ШАРАСЫ
 
 
Гайнуллина Г. Т., 
Турсумбекова М. Е., 
«№ 75 мектеп-гимназия» КММ  
қазақ тілі мен әдебиеті  
пәндері мұғалімдері 
 
«Бүгінгі күнді түсініп-түйсіну үшін де, болашақтың дидарын кӛзге 
елестету үшін де кешегі кезеңге кӛз жіберуіміз керек» 
Н. Ә. Назарбаев 
 
«Мәңгілік  ел»  идеясы  қазақ  халқының  қаншама  ғасырлар  аңсап  келе 
жатқан,  арманына  апаратын,  мақсатына  жеткізетін,  бірден-бір  мәңгіліктің 
жолы.  «Мәңгілік  ел»  идеясының  негізгі  мақсаты-елімізді  қарышты  дамыған 
мемлекетке  айналдыруда  ҧлттық  мҥддені,  рухани  дҥниені  жаңғыртуды  және 
ӛзіміздің  қазақ  ҧлтының  мерейін  асыруға,  қалыптасқан  тарихи  ҥрдістерін 
жаңғыртуға арналған қҧжат деп білуге болады.  
Елбасының  жалпы  ҧлттық  идеясы-еліміздің  рухын  кӛтеретін,  ҧлы 
мақсаттарға  жеткізетін  «Мәңгілік  ел»  -  елімізді  ӛз  мақсатына  талай  дәуір 
сынынан сҥріндірмей ӛткізетін тҧғырлы бастама. Осының барлығы дамыған 30 
елдің қатарына кіруімізге жаңа серпін беретіні сӛзсіз. «Бҧл ҥшін бізде барлық 
мҥмкіндіктер: ресурстар, білімді адамдар, жҧдырықтай жҧмылған ҧлтымыз бар. 
Біз  болашаққа  кӛз  тігіп,  тәуелсіз  елімізді  «Мәңгілік  ел»  етуді  мҧрат  қылдық. 
«Қазақстан-2050»  Стратегиясы  осынау  мәңгілік  жолдағы  буындар  бірлігінің, 
ҧрпақтар  сабақтастығының  кӛрінісі.  Бабалардың  ерлігі,  бҥгінгі  буынның  ерен 
істері және жас ҧрпақтың жасампаздығы арасында сабақтастық болса ғана, біз 
«Мәңгілік  ел»  боламыз.  Тәуелсіздік  алғаннан  кейін  небір  тар  жол,  тайғақ 
кешулерден  сҥрінбей  ӛттік.  Бҥгін  Қазақстанды  бҥкіл  әлем  танып  отыр. 
Қазақстан  таяудағы  жылдар  ішінде  әлемдік  бәсекеге  барынша  қабілетті 
елдердің  қатарына  кіруі  тиіс.  Бҧл  дегеніміз-  бәсекеге  тӛтеп  беру.  Әлемдік 
бәсекеге  тӛтеп  берудің  басты  шарты-кҥшті  рух  пен  білім»,-  деп  атап  кӛрсетті 
Елбасымыз. (1, б.1-3) 
«Кез  келген  қоғамның  бет-бейнесін  оның  жастарына  қарап-ақ  білуге 
болады»  дейді  дана  халқымыз.  Ендеше  біздің  бҥгінгі  мектеп  қабырғасындағы 
жеткіншек  ҧрпақ,  ертеңгі  ел  тізгінін  ҧстайтын  жастарымыздың  тәрбиесі  ҥнемі 
назарда болуы қажеттігі айтпаса да тҥсінікті. Жастарымыз қоғамның қозғаушы 

111 
 
кҥші  десек,  еліміздің  ертеңі  осы  жастарымыздың  қолында.  Сондықтан,  «не 
ексең,  соны  орасың»  дегендей  ҧрпақ  бойына  ҧлттық  қҧндылықтарды  сіңіре 
отырып,  білім  нәрімен  сусындату  жолында  «Мәңгілік  елдің-мәңгілік  тілін» 
насихаттау,  санасына  сіңіру,  елін,  жерін  сҥйетін  намысты  ҧрпақ  тәрбиелеу 
барысында Астана қаласының «№ 75 мектеп гимназиясы» КММ –де біршама 
игі шаралар қолға алынып, іске асырылуда.  
Жыл  сайын  қыркҥйек  айында  Қазақстан  халқы  Тілдері  кҥні  атап 
ӛтілетіні  белгілі.  Осы  айтулы  мерекеге  орай  біздің  мектеп  гимназияда  да 
бірқатар істер атқарылды. Әдістемелік бірлестік отырысында осы мерекелік 
іс-шараның  жоспары  талқыланып,  мерекелік  шараны  орындауға  жауапты 
адамдар  қатары  анықталып,  бекітілді.  Атап  айтар  болсақ,  әдістемелік 
бірлестік  мҧғалімдері  ӛздері  сабақ  беретін  сыныптарда  тілдер  кҥніне  орай 
сыныптан  тыс  сабақтар,  қазақ,  орыс,  ағылшын  тілдерінен  ашық  сабақтар 
ӛткізіп,  мемлекеттік  тілдің  қазіргі  уақытта  еліміздің  дамуының  басым 
бағыты  болып  отырғанын  оқушыларға  тҥсіндіріп  ӛтті.  Тілдер  мерекесіне 
арналған «Тіл - жасампаз ҧлт кепілі» тақырыбындағы іс-шараның салтанатты 
ашылу  лездемесі  ӛткізіліп,  онда  оқушылар  қазақ,  орыс,  ағылшын,  қытай, 
француз  тілдерінде  ӛлеңдер  оқып,  нақышына  келтіріп  әндер  орындаса,  5-9 
сынып  оқушылары  арасында  қазақ  тілін  меңгеру  деңгейін  анықтау, 
мемлекеттік  тілге  қызығушылығын  арттыру  мақсатында  жҧмбақтар,  мақал-
мәтелдер,  сӛзжҧмбақтарды  қамтитын  «Тіл  жәрмеңкесі»  ҧйымдастырылып, 
нәтижесінде  жеңімпаздар  анықталды.  7-сынып  оқушыларымен  Ыбырай 
Алтынсарин  шығармаларынан  сахналық  қойылым  (Ы.Алтынсариннің 
туғанына 175 жылдығына арналған) ӛткізіліп, осы шараға белсене қатысқан 
оқушылар  ҧлы  ағартушының  кӛптеген  шығармаларының  кейіпкерлерін 
сомдаса,  7-8  сынып  оқушылары  арасында  ҧйымдастырылған  «Мәңгілік  ел» 
тақырыбы бойынша әдеби-танымдық кештің ӛтуі барысында, тақырыпқа сай 
бейнероликтер  жҥргізіліп,  Тәуелсіздіктің  25  жылдығы,  туған  жер,  тіл 
мәселесі  бойынша  оқушылар  ӛз  шығармашылықтарынан  ӛлеңдер  оқып,  би-
шешендердің  тілді  аманаттау  ӛсиет  сӛздерінен  кӛріністер  кӛрсетті  және 
қазақ кҥйлерін ҧлттық аспапта нақышына келтіріп орындады. Сондай-ақ, 3-
сынып  оқушылары  арасында  «Қазақшаңыз  қалай?»  сыныптан  тыс  шарасын 
ӛткізіліп,  онда  оқушылар  2  топқа  бӛлініп,  мәнерлеп  ӛлең  оқу,  мақал-
мәтелдер  сайысына  қатысып,  суретпен  жҧмыстар  жҥргізілсе,  3-4  сынып 
оқушылармен  Ыбырай  әңгімелері  ҥзінділерінен  сахналық  қойылымдар 
қойылып, оқытушыларға жаңартылған білім мазмҧнын насихаттау, тҥсіндіру 
барысында ӛткізілген семинар-тренингтер ҧйымдастырылды.  
«Қазақстанның 
болашағы-қазақ 
тілінде»,-деп 
Президентіміз 
Н. Ә. Назарбаев  айтқандай,  мемлекеттік  тілдің  мәртебесін  ары  қарай 
асқақтата беру баршамыздың міндетіміз деп ойлаймыз.  
Пайдаланылған әдебиеттер мен деректер тізімі: 
1.
 
Қазақстан  Республикасы  Президентінің  Қазақстан  халқына  Жолдауынан. 
17 қаңтар2014 жыл / Егемен Қазақстан. 18 қаңтар. 2014 жыл. 1-3 бб. 

112 
 
 
ПОЛИКУЛЬТУРНОЕ
 
ОБРАЗОВАНИЕ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ В 
УСЛОВИЯХ МНОГОНАЦИОНАЛЬНОЙ ШКОЛЫ В АСПЕКТЕ 
РЕАЛИЗАЦИИ ОБЩЕНАЦИОНАЛЬНОЙ ИДЕИ 
 
«МӘҢГІЛІК ЕЛ» (ИЗ ОПЫТА РАБОТЫ)
 
 
Н. А. Дорохова, 
учитель начальных классов 
ГУ Комплекс «Детский сад-школа-гимназия №47» г.Астаны 
 
Народы родины моей 
Живут, как дружная семья. 
Десятки братских языков 
Журчат ручьями на свободе. 
Я чувствую кипенье сил 
И вдохновенье соловья, 
И песни дружбы всех племен… 
Ж. Жабаев 
 
Республика Казахстан богата и сильна своей многонациональностью. На 
ее  земле  сформировалось  уникальное  поликультурное  пространство.  На 
современном  этапе  в  Казахстане  государственная  политика  основывается  на 
общечеловеческих  ценностях,  на  духовных  и  культурных  традициях  этносов, 
обеспечивающих  поступательное  развитие  государства  в  целом.  За  25  лет 
суверенного  развития  созданы  главные  ценности,  которые  объединяют  всех 
казахстанцев  и  составляют  фундамент  будущего  нашей  страны.  Они  взяты  не 
из заоблачных теорий. Эти ценности-опыт Казахстанского Пути, выдержавший 
испытание  временем.  Яркое  свидетельство  тому  –  Ассамблея  народа 
Казахстана,  созданная  Указом  Президента.  В  мире  сегодня  признается 
уникальность  казахстанской  модели  межэтнической  и  межконфессиональной 
толерантности  и  согласия. Чтобы  государство  и дальше  успешно  развивалось, 
воплощая  в  жизнь  планы  и  мечты,  так  необходимые  обществу,  нужна  была 
национальная  идея.  «Мәңгілік  Ел»  -  это  новая  идеологическая  концепция 
страны,  направленная  на  объединение,  сплочение  и  согласие  казахстанского 
народа.  Как  сказал  Глава  нашего  государства  Нурсултан  Назарбаев  в  своем 
Послании  народу  Казахстана:  «Мы,  казахстанцы,  единый  народ!  И  общая  для 
нас  судьба  -  это  наш  Мәңгілік  Ел,  наш  достойный  и  великий  Казахстан! 
«Мәңгілік Ел» - это национальная идея нашего общеказахстанского дома, мечта 
наших предков.»  
Стратегическая  цель  современного  образования  Казахстана  –  воспитать 
функциональную  грамотную  личность,  способную  принимать  решение, 
совершать самостоятельные поступки. Это одна из основных задач социальной 
политики  государства,  решить  которую  вне  образовательного  пространства 
невозможно.  И  в  этой  связи  особо  актуально  становятся  аспекты 

113 
 
поликультурного и многоязычного образования и воспитания. 
Анализ  состояния  проблемы  в  практике  обычных  школ  показывает,  что 
межкультурное образование сегодня – не данность, а необходимость.  
Познавая  национальные  традиции,  обряды,  обычаи,  ребенок  становится 
хранителем национальной самобытности. 
На 
сегодняшний 
день 
образование 
и 
воспитание 
должны 
рассматриваться,  как  часть  общечеловеческой  культуры.  Мировая  культура 
является  продуктом  творческой  деятельности  человеческих  сообществ, 
присущих им культурно-исторических укладов. 
И  на  этом  этапе  ключевая  роль  в  реализации  национальной  идеи 
«Мәңгілік  Ел»  и  создании  поликультурной  модели  образования  и  воспитания 
должна принадлежать Учителю.  
В  рамках  модели  нашей  уникальной  многонациональной  школы-
гимназии цель моей работы, современного учителя начальных классов, состоит 
в  формировании  личности,  способной  к  активной  и  эффективной 
жизнедеятельности 
в 
многонациональной 
и 
поликультурной 
среде, 
обладающей  развитым  чувством  понимания  и  уважения  различных 
национальных  культур,  умениями  жить  в  мире  и  согласии  с  людьми  разных 
национальностей, рас, верований. 
Из этой цели вытекают конкретные задачи поликультурного образования 
и воспитания: 
- расширять  знания  учащихся  о  культуре  собственного  народа  и  о 
многообразии культур других народов; 
- воспитывать уважение к культуре как своего народа, так и других этносов; 
-  воспитывать  чувство  гражданственности,  человеческого  достоинства  и 
патриотизма; 
- содействовать  развитию  чувства  понимания  и  уважения  различных 
национальных культур; 
- развивать поведенческие навыки общения с представителями иных культур и 
этносов; 
- создавать условия для реализации творческой деятельности; 
Ведущая  идея,  в  русле  которой  я,  как  учитель  начальных  классов 
стараюсь  осуществлять  свою  педагогическую  деятельность  -  это  выявление 
системы педагогических условий, необходимых для эффективного воспитания 
гуманного взаимоотношения в многонациональных коллективах учащихся. Она 
предполагает  включение  детей  и  их  родителей  в  различные  виды  совместной 
деятельности, 
способствующих 
развитию 
взаимоотношений 
и 
межнационального  общения  на  основе  взаимопонимания,  содружества  и 
взаимообогащения различных культур. 
В  учебной  деятельности  поликультурное  образование  осуществляется 
через: 
- проектную деятельность; 
-  а  также  обогащение  базовых  дисциплин  поликультурной  проблематикой, 
путем  включения,  в  учебный  процесс  дополнительных  материалов, 

114 
 
способствующих  поликультурному  просвещению  всех  учащихся  (вне 
зависимости от их национальной принадлежности); 
Вот  некоторые  примеры  поликультурного  компонента  в  изучении 
предметов: 
1.  На  уроках  литературного  чтения  учащиеся  знакомятся  со  сказками  разных 
народов. Ученикам предлагается при изучении сказок вспомнить сказки других 
народов  с  аналогичным  сюжетом.  Затем  предлагается  проблемный  вопрос  – 
почему  у  разных  народов  сказки  похожи?  Учащихся  подводят  к  ответу,  что 
всех  людей  волнуют  одинаковые  проблемы,  независимо  от  национальной 
принадлежности. Через сравнение дети видят, как народы мира живут на одной 
планете,  развиваются  по  общим  законам  истории.  Но  сказки  одновременно 
демонстрируют и национальное своеобразие фольклора каждого народа. 
2. Ознакомление детей с народными играми. В народных играх ярко отражается 
образ жизни людей, их быт, труд, национальные устои, представления о чести, 
смелости,  мужестве.  На  уроках  физкультуры  или  при  проведении 
физкультминуток  активно  используются  игры  народов  Казахстана,  либо 
разыгрываются  небольшие  сценки.  На  своих  уроках  физической  культуры  мы 
знакомимся  с  подвижными  играми  других  народов,  знакомимся  с  новыми 
словами, переводим их, разучиваем правила игры. 
3. Ознакомление  детей  с  музыкальным  песенно-танцевальным  творчеством 
народов.  Почти  все  народные  подвижные  и  хороводные  игры,  фольклорные 
занятия,  рассказывание  сказок,  занятия  по  изобразительной  деятельности 
можно сопровождать жизнерадостной народной мелодией.  
4.  Ознакомление  детей  с  декоративно-прикладным  искусством  казахского  и 
других проживающих на территории Казахстана народов. Народная педагогика, 
богата  творческими  идеями  в  украшении  семейного  быта.  Домашняя  утварь, 
одежда,  обувь,  мебель,  ковры,  дорожки,  посуда  -  все,  что  окружает  ребенка, 
становится  предметом  украшения.  Это  направление  прекрасно  вписывается  в 
уроки труда, где учащиеся овладевают азами прикладного искусства. На уроках 
труда  изготавливают  из  бумаги  верхние  головные  уборы,  плетут  из  бисера 
ювелирные изделия, знакомятся с искусством оригами. 
Внеурочная  деятельность  организуется  по  направлениям  развития 
личности  и  предполагает  -  свободный  выбор  обучающимися  той  области 
знаний,  которая  соответствует  их  склонностям  и  интересам.  А  задача  учителя 
состоит  в  создании  таких  условий,  которые  бы  способствовали  развитию 
творческих способностей обучающихся. Это так же происходит через систему 
воспитательных  мероприятий  в  начальных  классах,  например:  «Встречаем 
праздник ―Наурыз‖»; выставка национальных блюд, Праздник казахской игры 
и  игр  народов  Казахстана;  Классный  час  «Все  мы  разные»;  Урок 
толерантности;  театральная  постановка  сказок  ‖Кошкин  дом‖  и  ―Колобок‖  на 
английском языке; литературная викторина по сказкам «Сказка ложь, да в ней 
намек»;  театральная  постановка  сказок  к  Новому  году  на  украинском  языке 
―Рукавичка‖ и ―Репка‖; выставка детского творчества « Є така Країна»; участие 
в Фестивале языков; выставка детского творчества «День языков» и т.д. 

115 
 
Еще  одним  из  важных  педагогических  условий  формирования 
поликультурной  компетентности  школьников  является  активное  включение 
родителей  в  эту  деятельность.  Использовать  потенциал  семьи  можно 
различными  способами.  Кроме  традиционных  родительских  собраний  и 
индивидуальных бесед, широко применяются и такие формы работы: 
•
 
Участие в выставках семейного творчества;  
•
 
Организация и проведение совместных мероприятий;  
•
 
Анкетирование родителей;  
•
 
Привлечение родителей к участию в конкурсах;  
•
 
Дни открытых дверей для родителей;  
•
 
Трудовые дела  
Результативность моей работы: 
•
 
Расширение контактов обучающихся на почве поликультурного воспитания.  
•
 
Творческое  развитие  личности,  самореализация  и  самоопределение  в 
культурной среде, в жизни, общении.  
•
 
Развитие  у  обучающегося  личностных  качеств  и  накопление  достаточного 
опыта,  который  позволит  ему  принимать  самостоятельные  и  осознанные 
решения. 
•
 
Повышение интереса детей к изучению произведений народного фольклора и 
художественной литературы.  
•
 
Отсутствие межнациональных конфликтов среди детей. 
Таким  образом,  поликультурное  образование  несѐт  в  себе  много 
позитивного:  оно  расширяет  горизонты  образовательной  деятельности, 
способствует формированию толерантной личности. 
Приобщая детей к духовному наследию своего народа, школа готовит их 
к  жизни  в  условиях  многонационального  государства  и  современной 
цивилизации. 
Мы,  учителя  начальной  школы,  должны  содействовать  глубокому  и 
всестороннему изучению родной культуры, дать представление о многообразии 
культур в мире и в Казахстане и воспитывать учащихся в духе толерантности, 
гуманного отношения к представителям других наций и народностей. 
Предполагаю,  что  представленные  мною  формы  работы  по 
поликультурному  воспитанию  младших  школьников  будут  полезны  и 
начинающим педагогам, и учителям «со стажем работы». 
Литература: 
1. Послание 
Президента  Республики  Казахстан  Н. Назарбаева  народу 
Казахстана  «Казахстан  в  новой  глобальной  реальности:  рост,  реформы, 
развитие» от 30 ноября 2015 г. 
2. «План Нации – 100 конкретных шагов. Современное государство для всех». – 
Астана. 2015г. 
3. Закон Республики Казахстан «Об образовании» от 27 июля 2007 года № 319 –
III (с изменениями и дополнениями по состоянию на 04.12.2015 г.) 
 
 

116 
 
 
ТІЛ 
- 
«МӘҢГІЛІК ЕЛ» ИДЕЯСЫНЫҢ БАСТЫ НЕГІЗІ
 
 
Дуйсебаева М. Ж., 
Ӛрлеу» БАҰО АҚФ Астана қ. ПҚ БАИ  
Карина Н. А., 
№73 МЛ қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі 
 
Б. Момышҧлы: «Патриотизм - Отанға деген сҥйіспеншілік, жеке адамның 
аман-саулығы,  қоғамдық,  мемлекеттік  қауіпсіздікке  тікелей  байланыстылығын 
сезіну,  ӛзінің  мемлекетке  тәуелді  екендігі  мемлекетті  нығайту  дегеніміз  жеке 
адамды  кҥшейту  екенін  мойындау,  қысқасын  айтқанда,  патриотизм  дегеніміз 
мемлекет  деген  ҧғымды,  жеке  адамның  ӛткенімен,  бҥгінгі  кҥнімен  және 
болашағымен  қарым-қатынасын  барлық  жағынан  біріктіреді»  деп  терең  әрі 
жан-жақты  анықтама  береді  [1].  Б.Момышҧлы  айтып  отырған  белгілердің 
педагогикалық  негізі-  тҧлғаның  патриоттық  сана  –  сезімін  қалыптастыру; 
патриоттық  іс-әрекетін  ҧйымдастыру;  мінез-қҧлқына  патриоттық  сипат  беру 
оқу-тәрбие ісінің ӛзегі болуы керек.  
Жалпы  қазақстандық  патриотизмді  орта  білім  беру  орындарында 
қалыптастырудың  жолдары  Қазақстан  Республикасында  білім  беруді  және 
ғылымды  дамытудың  2016  -  2019  жылдарға  арналған  мемлекеттік 
бағдарламасында  кӛрініс  тапқан.  Мақсаты  мектеп  оқушыларының  бойында 
«Мәңгілік  Ел»  жалпыҧлттық  патриоттық  идеясының  рухани-адамгершілік 
қҧндылықтарын  және  салауатты  ӛмір  салты  мәдениетін  қалыптастыру  болып 
табылатын бҧл бағдарлама мынадай бағыттарда жҧмыс атқармақ: 

 
Назарбаев  зияткерлік  мектебінің  патриоттық  тәрбиеге,  ҧлттық  және 
жалпыадамзаттық 
қҧндылықтарды 
дарытуға 
бағытталған 
«Шаңырақ» 
әлеуметтік жобасының тәжірибесі таратылатын болады. 

 
Тҧлғаның  шығармашылық  қҧзыреттіліктегі,  ҥздіксіз  білім  мен  тәрбиедегі, 
ӛзін-ӛзі  кәсіби  тҧрғыдан  айқындауындағы  бәсекелі  басымдықтарын 
қалыптастыру мақсатында балаларға қосымша білім берудің мазмҧны мынадай 
негізгі  бағыттар  бойынша  жаңартылатын  болады:  кӛркем-эстетикалық, 
ғылыми-техникалық,  экологиялық-биологиялық,  туристік-ӛлкетану,  әскери-
патриоттық, әлеуметтік-педагогикалық, білім беру-сауықтыру және т.б. 

 
 Орта  білім  беру  адамгершілік  қҧндылықтарды,  ҧлттық-мәдени  дәстҥрлерді 
нығайтуға және ҧрпақтар сабақтастығын қамтамасыз етуге, сондай-ақ ӛз Отаны 
ҥшін  жауапкершілік  алуға  қабілетті  тҧлғаны  қалыптастыруға  бағытталатын 
болады. Қҧндылықты білім беру жағдайында мектеп патриоттыққа баулу және 
ӛз  елінің  адал  азаматы  етіп  тәрбиелеуге  ықпал  ету  арқылы  Қазақстан  халқын 
біріктіретін жалпыҧлттық идеяларды іске асыруға ҥлес қосады. 

 
 Жалпыға  міндетті  стандарттар  мен  оқу  бағдарламаларының  барлығына 
тҧлғаның рухани-адамгершілік және зияткерлік қасиетін қалыптастыруға ықпал 
ететін компоненттер енгізілетін болады. 

 
 Оқулықтар  мен  мектеп  дәптерлерінің  форзацтарында  мәтіндер  жариялауды 

117 
 
қоса  алғанда,  қазақстандық  қҧндылықтарды  танымал  етуге  және  насихаттауға 
бағытталған мектеп қҧралдарының талаптары әзірленеді және бекітіледі. 

 
 «Қазақстан – 2050» стратегиясында Елбасы атап ӛткендей, аз уақыт ішінде, 
елімізде бірнеше қҧндылықтар қалыптасты. Олар:  
•  Біріншіден, бҧл – Қазақстанның тәуелсіздігі және Астанасы. 
•  Екіншіден, бҧл – қоғамымыздағы ҧлттық бірлік, бейбітшілік пен келісім. 
•  Ҥшіншіден, бҧл – зайырлы қоғам және жоғары руханият. 
•  Тӛртіншіден,  бҧл  –  индустрияландыру  мен  инновацияларға  негізделген 
экономикалық ӛсім. 
•  Бесіншіден, бҧл – Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы. 
•  Алтыншыдан, бҧл – тарихтың, мәдениет пен тілдің ортақтығы. 
•  Жетіншіден,  бҧл  –  еліміздің  ҧлттық  қауіпсіздігі  және  бҥкіләлемдік,  ӛңірлік 
мәселелерді шешуге жаһандық тҧрғыдан қатысуы. 
Осы  қҧндылықтар  жаңа  қазақстандық  патриотизмнің  негізі  болып 
табылады.  Яғни,  Қазақстандық  патриоттық  ҧстанымның  негізі,  оның  мақсаты, 
міндеті,  мазмҧны,  тҥрі,  қҧрылымы,  әдісі,  тәсілі,  заңдылықтары,  қағидаттары, 
қҧралдары  бар.  Ендеше,  «Мәңгілік  ел»  идеясы аясында біріге  отырып,  жастар 
арасында  қазақстандық  патриотизмді  дамыту  және  оны  қалыптастыру  ел 
болашағына деген сенімді кҥшейтері хақ. «Мәңгілік Ел» идеясын жҥзеге асыру 
белгілі  бір  қҧндылықтар  жҥйесіне  негізделетіні  белгілі.  Сол  қҧндылықтардың 
ішіндегі  ең  бастысы  -  қазақ  тілін  мемлекеттік  тіл  ретінде  нығайту, 
қазақстандықтардың  ҥш  тілде  еркін  сӛйлеуіне  жағдай  жасау.  Мемлекеттік  тіл 
«Мәңгілік  Ел»  идеясының  негізі,  ӛзегі.  Мемлекет  билігінің  қҧдіреттілігі  мен 
кҥштілігі  қазақ  тілінде  сӛйлеуімен ӛлшенеді. Мемлекет  қай  тілде сӛйлесе,  сол 
тілдің  қҧдіреті  қашанда  ҥстем  болады.  Мемлекеттік  тілде  сӛйлеу  қазақ 
халқының  ішкі  бірегейлігін  нығайтып,  ӛркениеттік,  мәдени  бағытын 
арттырады.  Тіл  -  ҧлттың  мәдени  коды,  ойлау  және  таным,  дҥниеге 
қатынасының, қҧндылықтарды бағалай білу жҥйесінің коды.  
Сонымен бірге, тіл - билік, ҥлкен саясат. Тіл - «Мәңгілік Ел» идеясының 
басты  негізі.  Ана  тіліңді  қҧрметтеу  -  ҧлттық  намысты  ояту  мен  жаңғыртудың 
кӛзі.  Бҧл  жолда  тілдік  және  ақпараттық  кеңістікті  қорғау,  оған  мемлекеттік 
тҧрғыдан  ықпал  ету,  ақпараттық  кеңістік  қауіпсіздігін  қамтамасыз  ету  ел 
тәуелсіздігін  қорғаудағы  басты  ҧстаным  болуы  тиіс.  Қазақстан  алып 
мемлекеттер  жанында  (Ресей,  Қытай)  тек  рухани  сілкініс  арқылы, 
жалпытҥріктік  жҧмылдырушы  әлеуетін  пайдалану,  рухани,  діни,  саяси 
бастамаларға  мҧрындық  болу,  белсенділік  таныту  арқылы  ӛмір  сҥре  алады. 
Басты  философиялық  ҧстаным:  «Идея  императоры  кім  болса,  болашақ  сонда» 
деген қағиданы жҥзеге асыру барысында «Мәңгілік Ел» жалпыҧлттық идеядан 
ҧлттық  идеологияға  айналады.  Ал  ҧлттың  бәсекеге  қабілеттілігін  білім  беру 
жҥйесін жаңа  сапаға  кӛтеру  арқылы  қол  жеткізуге  болады.  Сапалы білім беру 
жҥйесін дамыту - «Мәңгілік Ел» идеясын жҥзеге асыратын басты негіз. 
Білім  беру  жҥйесі  мәдениетпен  тікелей  байланысты.  Демек,  «Мәңгілік 
Ел» идеясын жҥзеге асыру ҥшін білім беру жҥйесінің мақсатын ӛзгерту керек. 
Ол,  біздіңше,  креативті,  шығармашылық  сипатта  ойлайтын  «мәдениетті 

118 
 
тҧлғаны» қалыптастыру. 
«Мәңгілік  Ел»  идеясының  философиялық  мәдени  астарын  талдауда 
ерекше назар аударатын мәселе - ҧлттық тәрбие. Тәрбие тал бесіктен басталады 
десек,  ҧлттық  тәрбие  отбасынан  бастау  алуы  керек.  Отбасылық  тәрбие 
мәдениетті  тҧлғаларды  қалыптастыруды  басты  мақсат  ретінде  ҧстануы  керек. 
Бҧл  жолда  ҥлкенді  қҧрметтеу  мен  ата-ананы  сыйлауды,  ар,  намыс,  ҧят  сынды 
қҧндылықтарды  жастар  санасына  сіңдіруді  басты  идеологиялық  ҧстанымға 
айналдырудың  маңызы  зор.  Қазақ  болашағы  тектілік  пен  кісілікті,  бірлік  пен 
татулықты,  білім  мен  адамгершілікті  ҧштастыру  негізінде  жҥруі  тиіс.  Отбасы 
мемлекет пен қоғам алдындағы жауапкершілігін сезінуі қажет. Отбасы болашақ 
жастарды ҧлттық қҧндылықтар негізінде тәрбиелей отырып, олардың санасына 
патриоттық сезім ҧялатуы тиіс. Сонымен бірге, әйел-ананы қорғау, қҧрметтеу, 
жетім  мен  жесірін  қорғау  қоғамның  ҧлы  жолдағы  басты  қҧндылығы  ретінде 
мойындалуы тиіс. 
«Мәңгілік  Ел»  идеясын  жҥзеге  асыратын  және  оны  одан  әрі  дамытатын 
бҥгінгі жастар екені белгілі. Жастар осы ҧлттық идеяны жҥзеге асыру ҥшін ӛз 
Отанын  сҥйетін  ҧлтжанды,  патриот  болулары  керек.  Патриотизм  біздің 
қазақстандық  жастар  ҥшін  этностарды  бӛлшектейтін,  жіктейтін,  бір-біріне 
қарсы  қоятын  кҥш емес,  керісінше,  біріктіретін  кҥш ретінде  мойындалуы  тиіс 
және  олардың  ментальдық  болмысында  қағида  ретінде  қалыптасуы  қажет.  Ел 
мәртебесі,  оның  асқақтығы  мен  биіктігі,  тҧтастығы  мен  мызғымастығы  тек 
әділеттілік  пен  ӛзара  ынтымақтастық  пен  сыйластық  негізінде  қол  жеткізілуі 
тиіс. Бір сӛзбен айтқанда, «Мәңгілік Ел» идеясын ҧлттық идея ретінде қабылдау 
бҥгінгі Қазақстан дамуының ішкі қажеттігінен, мемлекеттің тҧтастығын сақтау 
идеясынан  туындап  отырғаны  сӛзсіз.  Бҧл  идея  тәуелсіз  мемлекет  алдында 
тҧрған басты сҧраққа жауап беріп, ҧлттың болашақтағы дамуына жағымды әсер 
етуі тиіс. Сонымен бірге, ҧлттық идея алдыңғы қатарлы және адамзаттың даму 
бағыты  мен  ҥрдісіне  сай  келетін  болуы  керек.  Міне,  осы  тҧрғыдан  келгенде, 
«Мәңгілік  Ел»  ҧлттық  идеясы  Қазақстан  халқын  біріктіретін,  елдің  басты 
мақсатынан  шығатын  және  соған  толық  жауап  беретін  идея  десек,  артық 
айтқандық емес. 

жүктеу/скачать 2,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: