Байланысты: Дипломдық жұмыс Ідіріс Анел на переплет
Аталған бөлімді қорытындылай келе алдын ала тергеу, анықтау және жедел іздестіру органдары турасында біршама құқықтық және теориялық түсінік беруге тырыстық. Анықтау және алдын ала тергеу ерекшеліктерінің бірі келесі міндеттер болып табылады: қылмысты тез және толық ашу және тергеу. Негізінде, бұзылмайтын қылмыстар жоқ. Ашылмаған қылмыстар бар. Қылмыстың ұзақ ашылуы және алдын-ала тергеудің төмен сапасы объективті және субъективті себептерге ие. Қылмыстың жасалуына кінәлі адамдарды айыпталушы ретінде уақтылы тарту, дәлелдемелер жинау және қатысушыларға сотта істі қарау үшін жеткілікті болатындай қорғау тарапынан дәлелдемелер жинауға жәрдемдесу біршама қажетті уақытты жоғалтуға негіз. Қалыптасқан дәстүрлерді ескере отырып, алдын-ала тергеудің жалпы шарттарының үш үлкен тобын шартты түрде бөлуге болады:
тергеудің тиісті субъектісін және оның іс жүргізу жағдайын таңдаумен (тергелу, істі іс жүргізуге қабылдау, тергеу органдарының өзара іс-қимылы). Тергеу органдарының өзара іс-қимылы ол алдын ала тергеу сатысының міндеттерін орындау үшін олардың келісілген қызметін білдіреді. Тергеу органдарының өзара іс-қимылы олардың Қылмыстық процесс кодексінде немесе ведомстволық нормативтік актілерде бекітілуіне байланысты іс жүргізу және ұйымдастыру нысандарында жүреді. Іс- қимылдардың келісілу дәрежесі бойынша өзара іс-қимыл үш деңгейде жүзеге асырылады: а) ақпарат алмасу, б) бірлескен жоспарлау және в) бірлескен іс-
қимылдар.
Жан-жақтылықты (істі барлық жағынан, айыптау да, қорғау да нұсқалары тұрғысынан зерттеу), толықтығын(жиналған дәлелдемелер мен анықталған фактілердің жеткіліктілігін), объективтілігін (іс-әрекеттер мен шешімдердің бейтараптығын, оларда шындықты дәл көрсетуді)және тергеп- тексеру жылдамдығын қамтамасыз ете отырып жүзеге асырылады.
Бұл талаптар алдын ала тергеудің жалпы шарттарымен қамтамасыз етіледі, мысалы:қылмыстық істерді біріктіру және бөлу, дереу бастау, алдын ала тергеу мерзімдерін белгілеу, алдын ала тергеу деректерін жариялауға жол бермеу (алдын ала тергеу құпиясы), тергеу әрекеттерін жүргізудің жалпы қағидалары, қылмыс жасауға ықпал еткен мән-жайларды анықтау, жоғалған қылмыстық істерді қалпына келтіру болып табылады[9. 8б].
Тергеуге қатысушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ете отырып (өтінішті қараудың міндеттілігі, процеске қатысушыларды қорғау жөніндегі шаралар, айыпталушының балалары мен асырауындағы адамдар туралы қамқорлық шаралары, тергеу әрекетіне рұқсат алудың сот тәртібі, аудармашының қатысуы). Алдын ала тергеу нысаны - бұл
кезеңнің рәсімдері, шарттары мен кепілдіктерінің жиынтығы. Алдын ала тергеп-тексеру нысаны қылмыстардың ауырлық дәрежесіне және оларды тергеп-тексерудің күрделілігіне қарай күрделенуі немесе жеңілдетілуі мүмкін. Қолданыстағы қылмыстық іс жүргізу заңы алдын ала тергеудің екі нысанын қарастырады: алдын ала тергеу және анықтау.