Алеуметтану тероиясы indb
Карл Мангейм және білім әлеуметтануы
жүктеу/скачать 16,19 Mb. Pdf көрінісі
|
| Карл Мангейм және білім әлеуметтануы
Бұл жерде Карл Мангейм (1893–1947) шығармашылығына тоқтала кету керек (Kettler and Meja, 1995; Loader, 2011; Ruef, 2007). Мангейм Венгрияда туып, алдымен Германияға, одан кейін Англияға қоныс аударуға мәжбүр болды. Мангеймге марксистік идеологиялық еңбектер, сондай-ақ Вебер, Зиммель мен неомарксист Джордж Лукачтың туындылары әсер етті. Оның Вебердің ойла- рына қарағанда рационализм туралы айтқан ойлары нақтылығымен және ор- нықтылығымен ерекшеленеді (Ritzer, 1998). 231 6-тарау • Әлеуметтану теориясына тарихи шолу: кейінгі кезең Ол әлеуметтанудың қазіргі аса маңызды саласының бірі – білім әлеуметта- нуының негізін қалаушы ретінде кең танылды (E. McCarthy, 1996, 2007; Stehr, 2001). Әрине, Мангейм өзіне дейінгілердің идеяларына сүйенген, әсіресе Карл Маркске қызыққан (бірақ Мангейм марксист болудан әлдеқайда алшақ бола- тын). Негізінде, білім әлеуметтануы, жалпылай алғанда, білімді, идеяларды немесе интеллектуалды құбылыстарды жүйелік тұрғыдан зерттеуге бағытта- лады. Мангеймнің пайымдауынша, білім қоғамдағы болмыс тан қалыптасады. Мысалы, Мангейм топтық идеяны осы топтың әлеуметтік құрылымдағы по- зициясы тұрғысынан байланыстыруға тырысты. Маркс әлеуметтік таптарды идеяларға байланыстырса, Мангейм ол ұғымды кеңейтті, идеяларды қоғамда- ғы түрлі позициялармен теңестірді (мысалы, ұрпақтар арасындағы айырма- шылық). Мангейм білім әлеуметтануын жасаудағы маңызды ісінен бөлек, екі идея жүйесі – идеология мен утопия арасындағы салыстырмалы талдаулары үшін танымал болды (B. Turner, 1995). Идеология кешегі көзқарастарға сүйене отырып, бүгінгіні жасыруға және сақтауға тырысады. Утопия – керісінше, бүгіннен аттап, болашаққа көз жіберетін идея жүйесі. Идеологтер мен уто- пистер арасындағы қайшылық қоғамдағы шынайылық ретінде көрініс табады (Mannheim, [1931] 1936). жүктеу/скачать 16,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|