Алгебралық теңдеулер жүйесі және оны шешу әдістері


Бөлшектерді ортақ бөлімге келтіру



бет4/5
Дата27.11.2023
өлшемі0,96 Mb.
#129086
1   2   3   4   5
Байланысты:
Лекция-2. МОДА-1. Жай болшектер

Бөлшектерді ортақ бөлімге келтіру

Бөлімдері әр түрлі бөлшектерді салыстыру, қосу және азайту үшін оларды бірдей бөлімге келтіру қажет. Бөлшектерді бірдей бөлімге келтіру үшін олардың бөлімдерінің ең кіші ортақ еселігі табылады.

Бөлімдері әр түрлі бөлшектерді салыстыру

Бөлімдері әртүрлі бөлшектер бөлімдері бірдей бөлшектер түріне келтіру арқылы салыстырылады.

Жай бөлшектерді қосу

Жай бөлшектерді қосу бөлімдері бірдей бөлшектерді қосуды үйретуден басталады.

Тақтаға ABCD төртбұрышын салып, оны бірдей 9 бөлікке (үлеске) бөледі. Осы бірдей бөліктердің 2 бөлігін бір оқушыға, 5 бөлігін екінші оқушыға боятып, сынып оқушыларынан барлығы неше бөлігі боялғанын сұрасақ, оқушылар 7 бөлігі боялғанын айтады. Бөлшек түрінде жазғанда болады, әріппен жазсақ:

Осы есептеулерден соң, оқушылар бөлімдері бірдей бөлшектерді қосудың ережесін өздері тұжырымдайды.

Бөлімдері әртүрлі бөлшектерді қосу үшін, оларды ең кіші ортақ бөлімге келтіріп, сонан соң бөлімдері бірдей бөлшектерді қосуды орындайды.

 

Бөлшек сандарды оқыту

Аралас сандардың бүтін бөліктері натурал сандар болғандықтан, аралас сандарды қосу натурал сандарды қосу мен бөлімдері әр түрлі бөлшектерді қосудан құралады.

Сонымен қатар аралас сандардың бүтін бөліктерін бөлек, бөлшек бөліктерін бөлек қосу үшін, қосудың ауыстырымдылық және терімділік қасиеттері пайдаланылады. Мысалы,

қысқаша

.

Жай бөлшектерді азайту

 Бөлімдері бірдей бөлшектерді азайту затты бірнеше тең бөліктерге бөліп қалған бөлікті табу немесе кесіндінің ұзындығын табу арқылы түсіндіріледі. Мынадай тапсырма орындалады:

1) СВ кесіндісінің ұзындығын табу керек

онда

;

2) 3)

 

Бөлшек сандарды оқыту

Енді натурал саннан бөлшекті азайтудың екі тәсіліне тоқталайық. Бірінші тәсілінде берілген натурал сан бұрыс бөлшек түрінде жазылады, екінші тәсілінде аралас сан түрінде жазылады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет