Алма Қыраубаева шығыстық Қисса-дастандар
«Жақып пайғамбар жəне қыз əкесіне жеті жыл қыз-
жүктеу/скачать 1,39 Mb. Pdf көрінісі
|
| «Жақып пайғамбар жəне қыз əкесіне жеті жыл қыз-
мет ету». Жақып пайғамбар – йудей, христиан жəне мұсыл- ман діндеріне ортақ кейіпкер. Ғалымдар оны тарихта болған адам емес, бір тайпалық топтың персонификациясы (яғни, сол тайпаның басынан өткен тарихи оқиғаларды бір адам- ның бейнесіне жинақтап беру) деп бағалайды. Ежелгі Таурат, Інжіл кітаптарының жазуы бойынша, Жа- қып ана құрсағында өзінің егізінің сыңары Исамен бəсе- келесе туады. Егіздердің іште жатып тірескенінің мəнісін Құдайдан сұрағанда, ол: «Сенің құрсағыңнан екі ел тарай- ды, үлкені кішісіне бағынады», – дейді (Иванов В.В., 1991- 225). Əуелі Иса, одан соң Жақып туады. Ағасымен арадағы араздықтан соң, нағашы ағасы Лаванды іздеп Месопота- мияға кетеді. Жолда түс көреді. Түсінде бір басы – жерде, екін- ші басы көк тіреген саты көреді. Сатының ұшар басынан пе- ріште көрініп, болашағын айтады. «Құтты біліктегі» Оғдұр- мыш та түсінде биік сатыны көріп, сатының басынан бір кісі оған сусын ұсынады. Оны Оғдұрмыш өмірінің ақырына көрінген деп жориды. Бұл түсте екі мифтің біріккенін көреміз: 1) Жоғарыда айтқан Жақып мифінде сатының басынан періштенің көрінуі, Баласағұнидің сусын ұсынған «белгісіз біреудің» оқиғасы Жақыпқа қатысты мифпен байланысты екені аңғарылады. 2) Ежелгі мифтерде өлетін адамға Əзірейіл у береді. («Жұм- жұмада» Əзірейіл ыдыс əкеледі. Ыдыстың ішінде не бары анық айтылмайды). Жақыптың нағашы ағасы Лаванның екі қызы бар еді. Жа- қып кішісі Рахилді қойларын суаруға айдап келген жерінен көреді де, ұнатып қалады. Лаван Рахилді алу үшін жеті жыл қызмет ету керек екенін айтады. Ал Құран сюжетінде: «Осы арада жеті жыл тұрып қойымды бағасың», – дейді (Құран хикаялары. 1992-48). Жеті жыл қызмет еткен Жақыпқа Лаван Рахилді емес, Лия атты үлкен қызын береді. Рахилді алу үшін тағы жеті жыл қызмет етеді. Осы арада «Қозы Көрпеш – Баян сұлудағы» Қодардың Баян үшін əкесіне жеті жыл қызмет етуінің төр- кіні Жақып пайғамбар мифтерінде екенін көреміз. Сонымен, Жақыптың екі əйелі Зелфа, Валла деген екі кү- ңінен жиынтығы он бір ұл жəне бір Дина атты қызы бола- ды. Иудей дінінде Жақыптың он екі баласынан Израилдың он екі атасы өсіп-өнеді. Жақып пен Иса жəне Лаван туралы параллельдер б.д.д. 2 мыңыншы жылдықтардағы сына жазуларында бар көрінеді. жүктеу/скачать 1,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|