Қалмахан Ержан Сейтұлы
жүктеу/скачать 407,48 Kb. Pdf көрінісі
|
imammaturidi
- Бұл бет үшін навигация:
- Ҥлкен кҥнә жасаушының ҥкімі
| маған кӛрсет, деді. (Аллаһ Тағала) Маған сенбейсің бе?, деді. (Ибраһим (а.с.)
Әрине сенемін, бірақ жҥрегім орнықсын, деді...». Ибн Касир тҽпсірінде бұл аят жайлы: ғұламалар Ибраһимнің (а.с.) бұлай мінҽжат етуіне бірқатар себептерді тізбектеп келтірген. Соның бірі патша Намруд ҿзін тҽңрімін деп айтқанда, оған Халилуллаһ (а.с.) «Менің Раббым тірілтеді жҽне ҿлтіреді», деп жауап берген,- дейді. Халилуллаһ Ибраһим неге бұлай мінҽжат етті? Ибраһим (а.с.) пайғамбар иманда илмул яқиннан (біліммен танудан) айнул яқин (кҿзбен кҿріп тану) мҽртебесіне кҿтерілуді қалады. Ҽбу Һурайра (р.а.) пайғамбарымыздың (саллаллаһу алҽйһи уҽ сҽллҽм) «Біз Ибраһимнен қарағанда кҿбірек күдіктенеміз. Ол кісі: Раббым! Сен ҿлгендерді қалай тірілтесің?, деп сұрады. Аллаһ Тағала: сен сенбейсің бе?, деді. Ибраһим: керісінше, сенемін, бірақ жүрегім орнықсын, дедім», -деген (Бұхари). Шын мҽнінде үмбеттің қатардағы мұсылмандарының имандары Мұхаммед пайғамбардың (саллаллаһу алҽйһи уҽ сҽллҽм) немесе Ҽбу Бҽкірдің (р.а.) иманымен тең деп айтпаймыз. Осы мағынада пайғамбарымыздың (саллаллаһу алҽйһи уҽ сҽллҽм): «Егер Ҽбу Бҽкірдің иманы мен барша мұсылмандар иманы таразыға салынса, Ҽбу Бҽкірдің иманы басып кетеді», дегені иманның кемелдік жағы меңзелген. Ҥлкен кҥнә жасаушының ҥкімі Құран аяттары мен хадис арқылы қатаң тыйым салынған амалдардың үкімі «үлкен күнҽ» деп аталады. Сонымен қатар кейбір амалдарға тікелей қатаң тыйым салынбағанмен, олардың да үлкен күнҽға жататынын білдіретін аяттар мен хадистер кездеседі. Ғалымдар арасында күнҽнің үлкені не, кішісі болмайды дегендермен қатар басым бҿлігі үлкен жҽне кіші күнҽлар деп бҿліп қарастырады. Ҽһли сүннет сенімінде күнҽлар үлкен жҽне кіші болып бҿлінеді. Себебі күнҽлардың ең үлкені – Аллаһқа серік қосу екендігі Құран аяттарында анық айтылған. Хадистерде үлкен күнҽлардың сандық мҿлшері жайында түрлі деректер берілгендіктен ғалымдар да бұл мҽселе жайында ҽр түрлі пікірлер білдірген. Пайғамбарымыз (саллаллаһу алҽйһи уҽ сҽллҽм) бір хадис шҽрифінде: «Сіздерге үлкен күнәлардың ең үлкенін айтайын ба? Олар: Аллаһқа серік қосу, ата-анаға қарсы келу және жалған куә жасау» (Бұхари. Ҽдеб, 6; Муслим. Иман, 38),- деп 28 үш үлкен күнҽ аталса, басқа бір хадисте «Азапқа ұшырататын жеті күнәдан сақтаныңыздар!- дегенде сахабалар: Олар не?– деп сұрады. Олар: Аллаһқа серік қосу, сиқыр жасау, хақсыз (орынсыз) адам өлтіру, жетімнің малын жеу, өсім жеу, майданды тастап қашу, намысты және иманды бір әйелге зина жаласын жабу деп жауап береді»,- деп жеті үлкен күнҽ айтылады. (Бұхари, Уасия. 1200). Тағы басқа бір хадисте осы аталған жеті күнҽмен қатар ата-анаға құрметсіздік пен Мҽсжидул Харамда күнҽ жасауды да үлкен күнҽ қатарынан санаған. Кейбір ғалымдар Құран аяттары мен хадистерге сүйеніп үлкен күнҽлардың санын одан да кҿп етіп кҿрсетеді. Ендігі кезекте осы аталмыш үлкен күнҽларды мұсылман баласы жасаған жағдайда үкімі не болмақ деген сұрақ алғашқы мұсылмандар мен ислам мҽзһабтарының ҿзекті мҽселесіне айналған. Харижиттердің кҿзқарасы бойынша «үлкен күнҽ жасап тҽубесіне келмей ҿлген адам – кҽпір. Ол отта мҽңгі қалады». Оған Құранның: жүктеу/скачать 407,48 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|