Қалмахан Ержан Сейтұлы
Ақыретте Аллаһ Тағаланың кӛрінуі (руятуллаһ)
жүктеу/скачать 407,48 Kb. Pdf көрінісі
|
imammaturidi
- Бұл бет үшін навигация:
- «Кӛздер Оған жете алмайды. Ол кӛздерді кӛреді»
- «Қиямет кҥні кейбір жҥздер жарқылдап, Раббына қарайды»
- «Сондай жақсы іс істегендерге жақсылық әрі артығы да бар»
- «Раббым маған
| Ақыретте Аллаһ Тағаланың кӛрінуі (руятуллаһ)
Ақыретте Аллаһтың кҿріну мҽселесі ҿзекті тақырыптарының бірі. Бұл тақырып кҿбіне ҽһли сүннет пен мұғтазила мҽзһабының арасында ұзақ жылдар бойы пікірталасқа айналып келген. Ҽһли сүннет сенімі бойынша ақыретте мүминдер Аллаһ Тағаланың кҿрінуін ақли, ҽрі нақли тұрғыдан уҽжіп деп есептейді. Ал ақыретте мүминдер Аллаһты кҿретін болса, қалай жҽне немен кҿреді? деген сауалға ғалымдарымыз «Аллаһ бір мекенде, бір бағытта, бір жерде болмастан, бетпе-бет те болмастан, кҿзге шағылыспастан жҽне кҿруші мен Аллаһ Тағала арасында белгілі бір қашықтық болмастан кҿрінеді»,- деп жауап беруге тырысқан. Сонымен қатар Аллаһты кҿру үшін осы дүниедегі тіршілік ҽлемін кҿрудегі шарттар қажет емес. Бұл туралы имам Тахауи ҿзінің «Тахауи ақидасы» атты еңбегінде: «Жҽннатты мекендеушілердің Аллаһты кҿретінін қиялға санаған немесе ҿз ойымен жорамалдаған кісінің иманы шынайы болмайды. Аллаһты кҿру мҽселесі жҽне Аллаһ Тағаланың кез келген сипатының негізгі жорамалы, жоруды доғарып, тек бағыну ғана қажет. Міне мұсылмандардың діні осымен құрылған»,- дейді. Имам Матуриди де мүминдер ақыретте Аллаһты екі жанарымен кҿреді. Бірақ, қалай кҿретіндігі (яғни, тікелей мағынасындағы екі кҿзбен бе, ҽлде кҿкірек кҿзімен бе) беймҽлім. Бұған қатысты Құранда: «Кӛздер Оған жете алмайды. Ол кӛздерді кӛреді» («Ҽнғам» сүресі, 103- аят),- деген аят бар дейді. «Қиямет кҥні кейбір жҥздер жарқырап Раббысына қарайды» («Қиямет» сүресі, 22-23 аяттар),- деген аят та Аллаһтың кҿрінетіндігіне басты дҽлел бола алады. Бірақ, имам Матуриди бұл жерде «Аллаһтың ақыретте көрінетіндігін оймен елестете алмаймыз және де оны ақли дәлелдер арқылы жеткізу мүмкін емес. Сол үшін ешқандай жорамалға, тәпсірге жүгінбестен мұның солай болатындығына толықтай сену керек»,- деген мҽселені айтып ҿтеді. Ҽһли сүннет ғалымдары Аллаһ Тағаланың мүмин пенделеріне кҿрінетіндігіне мынадай дҽлелдерді келтіреді: 1. Құранда: «Қиямет кҥні кейбір жҥздер жарқылдап, Раббына қарайды» («Қиямет» сүресі, 22-23 аяттар) мағынасында айтылған аят,- мүминдердің қиямет күні жҽннҽтта Аллаһты кҿре алатындығының дҽлелі. 2. «Сондай жақсы іс істегендерге жақсылық әрі артығы да бар» («Юнус» сүресі, 26-аят) аятында айтылған артық – сҿзінің екінші бір мағынасы Пайғамбарымыздың (саллаллаһу алҽйһи уҽ сҽллҽм) айтқаны секілді Аллаһты кҿру. Пайғамбарымыз (саллаллаһу алҽйһи уҽ сҽллҽм) бір хадисінде: «Жәннәттықтар жәннәтқа кірген кезде Аллаһ Тағала жәннәттықтарға: Тағы да беруімізді қалаған бір нәрсе бар ма?- дейді. Олар: Сен біздің жүзімізді 31 ағартпадың ба? Бізді жәннәтқа кіргізіп, оттан құтқармадың ба? Тағы не сұраймыз?-дейді. Осыдан кейін Аллаһ пердені ашады. Бұдан кейін жәннәттықтарға Раббыларына қараудан да ұнамды болатын бір нәрсе берілгендей болмайды», деп айтып болған соң, жоғарыда айтылған аятты оқыған» (Муслим, Иман. 80; Тирмизи, Жҽннҽт. 16). 3. Бұл тақырыпқа келесі бір дҽлел – Мұсаның (а.с.) Аллаһ Тағаладан ҿзіне кҿрінуін ҿтінуі. «Ағраф» сүресінің 143-ші аятында Мұса (а.с.): «Раббым маған жүктеу/скачать 407,48 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|