хабашстанға һижрет ету үшін Әбу бәкірдің

жүргінші  бес  түнеп  жететін  Бәркул  Ғимад  деген  елді 

мекенде  Кара  тайпасының  көсемі  Ибнуд-Дуғунна  ал-

дынан шығады. Салған жерден: «Ау, Әбу Бәкір, қайда 

жол тарттың?» деп сұрайды. Әбу Бәкір: «Қарау ниетті 

әлдекімдердің кесірінен кір жуып, кіндік кескен жерім-

нен  кетуге  мәжбүр  болдым.  Мен  өзімді  еркін  сезініп, 

Раббыма  ешкімнен  қысылмай-қымтырылмай  еркін 

құлшылық еткім келеді», – дейді.

Ибнуд-Дуғунна:  «Сөзіме  құлақ  сал,  Әбу  Бәкір, 

сендей  адамның  өз  елінен  қуылуы  жақсы  ырым  ем-

ес.  Өйткені  сенің  қолыңдағы  барыңды  халқыңмен 

бөлісетініңді,  туысқандарыңмен  қатынасыңды  үзбей-

тініңді, әлсізге көмекке ұмтылатыныңды, қонақ келсе, 

құшақ жая қарсы алатыныңды, апатқа ұшырағандарға 

жәрдем  беретініңді  бүкіл  ел  біледі.  Мұны  мен  сенің 

көршің болған соң айтып тұрмын. Бір өзі бір елге құт бо-

латын адамды сыйдырмай, ит қосып қуғандарына жол 

болсын. Сен ешқайда кетпейсің, осында, өз еліңде, өз 

жеріңде қаласың. Битке өкпелеп, тоныңды отқа жақпа. 

Өз  елің,  жерің  тұрғанда,  басқа  жерден  пана  іздеп  бе-

реке таппайсың. Ақылымды алсаң, келген ізіңмен кері 

қайт», – дейді. 

Әбу  Бәкір  (р.а.)  Ибнуд-Дуғуннаның  бұл  кеңесіне 

құлақ түріп, онымен бірге кері қайтады. Ибнуд-Дуғунна 

сол  күні  Құрайыш  халқына  «Әбу  Бәкір  сияқты  адам-

ды күндіз май шам алып іздесеңдер де таппайсыңдар. 

Қадірін білгендерің дұрыс» деген сыңайда сөздер айт-

ты.  Құрайыштар  Ибнуд-Дуғуннәнің  айтқанына  қарсы 

келе алмай, амалсыз іштен тынады. Сөйтсе де, Ибнуд-

Дуғуннәға: «Әбу Бәкірге айт, құдайына ғибадат ететін 

болса, үйінде отырып құлшылық етсін, намазды үйінде 

оқысын, не істесе де, бізді мазаламасын. Құранды да-

уыстап  оқымасын.  Өйткені,  қатын-қалаш  пен  бала-

шағаның ойын бұзады», – деп шарт қояды.

Ибнуд-Дуғунна  Құрайыштардың  бұл  талабын 

Әбу  Бәкірге  жеткізеді.  Осы  шарттарға  келіссе  ғана 

өзін  жайына  қалдыратынын  түсіндіреді.  Әбу  Бәкірге, 

амал жоқ, ауыр да болса, бұл шартқа көнуге тура ке-

леді.  Көнуін  көнсе  де,  Әбу  Бәкір  (р.а.)  үйінің  алдына 

ағаштан  намаз  оқитын  орын  дайындайды.  Намаз  бен 

Құранды  ауласында  оқуға  бекінеді.  Сөйтіп  бұл  ойын 

іске асырады. Әуестік жеңген мүшріктердің әйел, бала-

шағасы  ертелі-кеш  Әбу  Бәкірді  төңіректейтін  болды. 

Әкем Әбу Бәкір (р.а.) мейірбан әрі кішіпейіл жан еді. 

Құран  оқыған  кезде  толқып-тебіренетіні  соншалық  – 

жанарынан жас парлайтын. Әбу Бәкірдің бұл қылығы 

мүшріктердің  мазасын  қашырады.  Ибнуд-Дуғуннаны 

шақыртып  алып:  «Біз  Әбу  Бәкірге  елдің  көзінше 

ғибадат етпеу жөніндегі шартымызға көнсе ғана Мек-

кеде қалуына рұқсат еткен едік, бірақ ол шектен шығып 

барады, өткен-кеткеннің назарын өзіне аударып, аула-

сында  намаз,  Құран  оқитынды  шығарыпты.  Қатын-

қалаш пен бала-шағаны алдап, өзінің құрығына түсіре 

ме деп қорқамыз. Біз бұған төзе алмаймыз. Егер біздің 

талабымызды орындамаса, өз обалы өзіне, ендігәрі кір 

жуып, кіндік кескен жері болса да, бұл маңға аттап бас-

тырмаймыз. Сенің алдыңнан өттік, ендігісін өзің шеш. 

Көңіліңе  келсе  де,  айтатынымыз:  Әбу  Бәкірдің  ашық 

түрде ғибадат жасағанына көз жұмып қарап отыра ал-

маймыз», – дейді.

Ибнуд-Дуғунна  Әбу  Бәкірге  келіп:  «Уа,  Әбу 

Бәкір! Екеуміздің арамыздағы келісімді жақсы білесің. 

Сол  үшін  осымен  шектелесің,  болмаса  саған  берген 

кепілдігімді  өзіме  қайтарасың.  Өйткені,  мен  уәдеден 

тайғанымды  арабтардың  естуін  қаламаймын,  бүкіл 

елдің алдында қарабет болғым келмейді», – дейді. Әбу 

Бәкір: «Олай болса, сенің қамқорлығыңнан бас тарта-

мын. Мені бір Аллаһтың өзі желеп-жебейді», – деп жа-

уап береді

233

.

Әбу Бәкір 

 Ибнуд-Дуғуннаның қамқорлығынан 

шығып, Қағбаға бара жатқанда, Құрайыш содырларының 

бірі оның басына топырақ шашып жібереді. Әбу Бәкір 

(р.а.)  қасынан  өтіп  бара  жатқан  Уәлид  ибн  Муғираға 

әлде Ас ибн Уаилге мұңын шаққандай болып: «Мына 

жексұрынның істегенін көрдің бе?» – деп еді, ол: «Бұл 

өзіңнің  кесірің»,  –  дейді.  Әбу  Бәкір  (р.а.)  іштен  ты-

нып: «Уа, Раббым, неткен жұмсақсың! Раббым, қандай 

жұмсақсың!» – деп өзіне сабыр тіледі

234

.