ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС

І. Коммерциялық емес ұйымдарды құру.  
 
Коммерциялық емес ұйымын құру рəсімінің  
 
СЫЗБАСЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. Ұйымды құру туралы шешім қабылдау. 
 
•
 
КЕҰ-ң құрылтай жиналысы (құрылтайшының шешімі) 
КЕҰ құрудың бірінші қадамы ұйымды құру туралы шешім қабылдау болып табылады. 
Ол үшін, біріншіден, заң құжаттарында өзіңіз қалаған коммерциялық емес ұйымның белгілі 
бір  нысанына  қатысты  көзделген  азаматтар/заңды  тұлғалардың  ең  аз  санын  жинау  керек 
(қоғамдық  бірлестік  үшін – ҚР  азаматтары  болуы  тиіс 10-нан  кем  емес  бастамашы 
КЕҰ-н құру туралы шешім қабылдау 
КЕҰ-н тіркеу үшін құжаттарды дайындау 
ХҚО-на КЕҰ-ды құруға арналған 
құжаттарды өткізу
ХҚО-дан құжаттарды алу: тіркеу туралы 
куəлік, статистикалық карточка, салық 
Мөрді дайындау 
Банкіде есеп шот ашу 
Статистика Басқармасына 
бару 
КЕҰ-н тіркеу жері бойынша 
салық органына бару 
67
І. Коммерциялық емес ұйымдарды құру.  
 
Коммерциялық емес ұйымын құру рəсімінің  
 
СЫЗБАСЫ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. Ұйымды құру туралы шешім қабылдау. 
 
•
 
КЕҰ-ң құрылтай жиналысы (құрылтайшының шешімі) 
КЕҰ құрудың бірінші қадамы ұйымды құру туралы шешім қабылдау болып табылады. 
Ол үшін, біріншіден, заң құжаттарында өзіңіз қалаған коммерциялық емес ұйымның белгілі 
бір  нысанына  қатысты  көзделген  азаматтар/заңды  тұлғалардың  ең  аз  санын  жинау  керек 
(қоғамдық  бірлестік  үшін – ҚР  азаматтары  болуы  тиіс 10-нан  кем  емес  бастамашы 
КЕҰ-н құру туралы шешім қабылдау 
КЕҰ-н тіркеу үшін құжаттарды дайындау 
ХҚО-на КЕҰ-ды құруға арналған 
құжаттарды өткізу
ХҚО-дан құжаттарды алу: тіркеу туралы 
куəлік, статистикалық карточка, салық 
Мөрді дайындау 
Банкіде есеп шот ашу 
Статистика Басқармасына 
бару 
КЕҰ-н тіркеу жері бойынша 
салық органына бару 
67

 
азаматтар
1
,  заңды  тұлғалардың  қауымдастығы  үшін – ең  азы 2 заңды  тұлға,  қор  үшін  бір 
жеке немесе заңды тұлға, мекеме үшін – бір жеке немесе заңды тұлға); екіншіден, құрылтай 
жиналысы  өткізіледі  немесе  құрылтайшы  жалғыз  болған  жағдайда  жеке  шешімі 
қабылданады. Осының нəтижесінде келесі құжаттарға қол қойылады: 
1)  Құрылтай  жиналысының  хаттамасы  (№ 1 Қосымшаны  қараңыз)  немесе 
құрылтайшының шешімі (№ 2 Қосымшаны қараңыз): 
-  Қоғамдық  бірлестіктің,  қауымдастықтың  (одақтың),  коммерциялық  емес 
акционерлік  қоғамның,  тұтыну  кооперативінің  құрылтай  жиналысының  хаттамасына 
төраға мен хатшы қол қояды; 
-  Мекеменің,  қордың  құрылтай  жиналысының  хаттамасына  барлық  құрылтайшылар 
қол қояды (құрылтайшы біреу болған жағдайда өз шешіміне өзі қол қояды); 
2)   КЕҰ-ң құрылтай құжаттары: 
-  Қоғамдық  бірлестіктің,  қауымдастықтың  (одақтың),  тұтыну  кооперативінің 
жарғысына ұйымның бірінші басшысы қол қояды; 
-  Қордың,  мекеменің,  коммерциялық  емес  акционерлік  қоғамның  жарғысына  барлық 
құрылтайшылар қол қояды; 
-  Қордың  (құрылтайшылары  біреуден  асқанда),  мекеменің,  коммерциялық  емес 
акционерлік қоғамның құрылтай келісім-шартына барлық құрылтайшылар қол қояды; 
 
 2. 
КЕҰ-ды тіркеу үшін құжаттарды дайындау  
Ұйымды  құру  туралы  шешім  қабылдап,  тіркеу  үшін  алым  төлегеннен  кейін  ҮЕҰ-н 
əділет  органдарында  тіркеу  үшін  құжаттарды  дайындау  керек.  ҮЕҰ-ң  ұйымдастыру-
құқықтық нысанына байланысты келесі құжаттарды дайындау керек: 
 
1) Қоғамдық бірлестік 
-
 
тіркеу туралы арыз – 1 дана; 
-
 
құрылтай  жиналысында  (конференцияда,  съезде)  қабылданған  жəне  қазақ,  орыс 
тілдерінде тігіліп, нөмірленген түріндегі жарғы – 3 дана  
Ескертпе:  заң  құжаттарында  қоғамдық  бірлестіктің  жарғысын  міндетті  түрде 
нотариалдық  растау  туралы  талап  жоқ,  ол  азаматтардың  құқығы.  Осы  құқықты 
пайдалану, пайдаланбауды өздері шешеді. Бірақ, егер түпкі жарғы нотариалдық расталса, 
онда  кейін  жарғыға  енгізілетін  өзгерістердің  бəрін  нотариалдық  растау  талабын  қоюы 
мүмкін; 
-
 
жарғыны қабылдаған жəне төраға мен хатшының қолы қойылған құрылтай съезінің 
(конференция, жиналыстың) хаттамасы – 1 дана (№ 4 Қосымшаны қараңыз); 
-
 
аты-жөндері;  туған  күні,  айы,  жылы;  мекен-жайы;  үйінің  жəне  жұмыс  телефоны; 
жеке қолдары
2
 бар қоғамдық бірлестіктің бастамашы азаматтардың тізімі – 1 дана; 
-
 
қоғамдық бірлестіктің тұрақты жұмыс істейтін органының мекен-жайын растайтын 
құжат – 1 дана; 
-
 
тіркеу үшін алымның төленгенін растайтын квитанция немесе төлеу тапсырысының 
көшірмесі – 1 дана.   
Бұл  орайда  қоғамдық  бірлестігі  құрылу  күнінен  бастап
3
  (құрылу  күні  құрылтай 
жиналысы  өткізген  күні  болып  саналады)  екі  ай  мерзімнің  ішінде  қоғамдық  бірлестікті 
тіркеу туралы арызын беру міндеті заң құжаттарында қарастырылғанын ұмытпау керек. Кері 
                                                 
 
 
 
 
 
 
68
 
азаматтар
1
,  заңды  тұлғалардың  қауымдастығы  үшін – ең  азы 2 заңды  тұлға,  қор  үшін  бір 
жеке немесе заңды тұлға, мекеме үшін – бір жеке немесе заңды тұлға); екіншіден, құрылтай 
жиналысы  өткізіледі  немесе  құрылтайшы  жалғыз  болған  жағдайда  жеке  шешімі 
қабылданады. Осының нəтижесінде келесі құжаттарға қол қойылады: 
1)  Құрылтай  жиналысының  хаттамасы  (№ 1 Қосымшаны  қараңыз)  немесе 
құрылтайшының шешімі (№ 2 Қосымшаны қараңыз): 
-  Қоғамдық  бірлестіктің,  қауымдастықтың  (одақтың),  коммерциялық  емес 
акционерлік  қоғамның,  тұтыну  кооперативінің  құрылтай  жиналысының  хаттамасына 
төраға мен хатшы қол қояды; 
-  Мекеменің,  қордың  құрылтай  жиналысының  хаттамасына  барлық  құрылтайшылар 
қол қояды (құрылтайшы біреу болған жағдайда өз шешіміне өзі қол қояды); 
2)   КЕҰ-ң құрылтай құжаттары: 
-  Қоғамдық  бірлестіктің,  қауымдастықтың  (одақтың),  тұтыну  кооперативінің 
жарғысына ұйымның бірінші басшысы қол қояды; 
-  Қордың,  мекеменің,  коммерциялық  емес  акционерлік  қоғамның  жарғысына  барлық 
құрылтайшылар қол қояды; 
-  Қордың  (құрылтайшылары  біреуден  асқанда),  мекеменің,  коммерциялық  емес 
акционерлік қоғамның құрылтай келісім-шартына барлық құрылтайшылар қол қояды; 
 
 2. 
КЕҰ-ды тіркеу үшін құжаттарды дайындау  
Ұйымды  құру  туралы  шешім  қабылдап,  тіркеу  үшін  алым  төлегеннен  кейін  ҮЕҰ-н 
əділет  органдарында  тіркеу  үшін  құжаттарды  дайындау  керек.  ҮЕҰ-ң  ұйымдастыру-
құқықтық нысанына байланысты келесі құжаттарды дайындау керек: 
 
1) Қоғамдық бірлестік 
-
 
тіркеу туралы арыз – 1 дана; 
-
 
құрылтай  жиналысында  (конференцияда,  съезде)  қабылданған  жəне  қазақ,  орыс 
тілдерінде тігіліп, нөмірленген түріндегі жарғы – 3 дана  
Ескертпе:  заң  құжаттарында  қоғамдық  бірлестіктің  жарғысын  міндетті  түрде 
нотариалдық  растау  туралы  талап  жоқ,  ол  азаматтардың  құқығы.  Осы  құқықты 
пайдалану, пайдаланбауды өздері шешеді. Бірақ, егер түпкі жарғы нотариалдық расталса, 
онда  кейін  жарғыға  енгізілетін  өзгерістердің  бəрін  нотариалдық  растау  талабын  қоюы 
мүмкін; 
-
 
жарғыны қабылдаған жəне төраға мен хатшының қолы қойылған құрылтай съезінің 
(конференция, жиналыстың) хаттамасы – 1 дана (№ 4 Қосымшаны қараңыз); 
-
 
аты-жөндері;  туған  күні,  айы,  жылы;  мекен-жайы;  үйінің  жəне  жұмыс  телефоны; 
жеке қолдары
2
 бар қоғамдық бірлестіктің бастамашы азаматтардың тізімі – 1 дана; 
-
 
қоғамдық бірлестіктің тұрақты жұмыс істейтін органының мекен-жайын растайтын 
құжат – 1 дана; 
-
 
тіркеу үшін алымның төленгенін растайтын квитанция немесе төлеу тапсырысының 
көшірмесі – 1 дана.   
Бұл  орайда  қоғамдық  бірлестігі  құрылу  күнінен  бастап
3
  (құрылу  күні  құрылтай 
жиналысы  өткізген  күні  болып  саналады)  екі  ай  мерзімнің  ішінде  қоғамдық  бірлестікті 
тіркеу туралы арызын беру міндеті заң құжаттарында қарастырылғанын ұмытпау керек. Кері 
                                                 
 
 
 
 
 
 
68

болған жағдайда мерзім орынды себептермен өткізілгені дəлелденбесе, əділет органдарының 
қоғамдық бірлестікті тіркеуден бас тартуы мүмкін.  
2004  ж. 20 қыркүйектен  бастап  тіркеу  «бір  терезе»  ұстамы  бойынша  жүргізілуіне 
байланысты  əділет  органдарына  құжаттарды  беру  алдында  Бірлестіктің  директорын  сайлау 
керек.  Сонымен  бірге,  заңды  тұлғаны  мемлекеттік  (есептік)  тіркеу  туралы  арыздың  жаңа 
нысанына сəйкес, арызда қосымша келесі ақпаратты көрсетуге міндеттіңіз:   
 Аты-жөні _______________________________ 
Жеке құжаттары:_________________________  
Жеке құжаттың №, берілген күні, кім берді__________________________________ 
Тұрақты тұру елі _____________________________ 
СТН_____________________________________ 
Іс жүзінде халықты қамтамасыз ету орталығы арызда көрсетілген мəліметтерді тексеру 
үшін  əр  бастамашы  азаматтың  жеке  куəліктері  (немесе  төлқұжаты)  мен  СТН  көшірмелерін 
тапсыруды  талап  етеді.  Əрине,  осымен  бірге  құжаттардың  мерзімі  өтіп  кетпеу  тиіс.  Жəне 
мемлекеттік  тіркеу  толық  мерзімінің  ішінде  бастамашы  азаматтардың  бəрін  көрсетілген 
телефондар  мен  мекен-жай  бойынша  табуға  болатынына  көзіңізді  жеткізіңіз.  Ол  тіркеуші 
орган  берілген  мəліметтердің  (мекен-жай,  байланыс  мəліметтерінің)  шындыққа  сай 
келетіндерін тексеруге құқықтары бар екендігіне байланысты. Мəліметтер дұрыс емес болса, 
сізден түзетілген тізім тапсыруға талап етуі мүмкін, ал сіздерге жоғарыда айтылған қолдарды 
жаңадан жинауға тура келеді. 
Осыдан басқа, арызда заңды тұлғаның басшысы туралы мəліметтерді көрсету керек: 
1)
 
Қазақстан Республикасының азаматы ______________________________ 
2)
 
Шет ел азаматы__________________________ 
3)
 
Азаматтығы жоқ тұлға_______________________ 
Аты-жөні:_________________________________ 
Жеке куəлігі_______________________________ 
Жеке куəліктің №, берілген күні, кім берді _____________________________ 
Тұрақты тұратын елі_________________________________________________ 
СТН  (жоқ  болған  жағдайда  азаматтығы  тіркелген  елдегі  салықтық  тіркеу  нөмірін 
көрсету керек)_____________________________________________________ 
Телефон нөмірі__________________ 
Факс:_______________ 
E-mail:_________________________ 
 
Басшының жеке куəлігі (төлқұжат) жəне СТН ксерокс көшірмелерін де тапсыру керек 
болуы əбден мүмкін. 
2)Қор 
-
 
Тіркеу бойынша белгіленген өтініш 
-
 
Жарғы 
-
 
Құрылытайшы келісім (бір адамнан кем емес) 
-
 
Мекен-жайын растайтын құжат 
-
 
Тіркеуге төленген төлем құжаты 
Ескертпе: 
Жоғарыда  қаралған  нысан  бойынша  заңды  тұлғаны  мемлекеттік  (есептік)  тіркеу 
туралы  арызда  заңды  тұлғаның  құрылтайшылар  (бастамашылар)  мен  басшысы 
туралы  мəліметтерді  көрсету  талабы  ҮЕҰ-ң  барлық  ұйымдастыру-құқытық 
нысандарына қатысты. Іс жүзінде əділет органдары (мысалы, Алматы қ.) тіркеуден 
өтетін  заңды  тұлғалардың  бəрінен  арызда  көрсетілген  мəліметтерді  дəлелдеу  үшін 
ұйымның  əр  құрылтайшысы  мен  басшысының  жеке  куəліктері  жəне  СТН 
көшірмелерін тапсыруға талап етеді.   
 
3) Ассоциация (одақ) үлгісіндегі заңды тұлғалар бірлестігі 
69
болған жағдайда мерзім орынды себептермен өткізілгені дəлелденбесе, əділет органдарының 
қоғамдық бірлестікті тіркеуден бас тартуы мүмкін.  
2004  ж. 20 қыркүйектен  бастап  тіркеу  «бір  терезе»  ұстамы  бойынша  жүргізілуіне 
байланысты  əділет  органдарына  құжаттарды  беру  алдында  Бірлестіктің  директорын  сайлау 
керек.  Сонымен  бірге,  заңды  тұлғаны  мемлекеттік  (есептік)  тіркеу  туралы  арыздың  жаңа 
нысанына сəйкес, арызда қосымша келесі ақпаратты көрсетуге міндеттіңіз:   
 Аты-жөні _______________________________ 
Жеке құжаттары:_________________________  
Жеке құжаттың №, берілген күні, кім берді__________________________________ 
Тұрақты тұру елі _____________________________ 
СТН_____________________________________ 
Іс жүзінде халықты қамтамасыз ету орталығы арызда көрсетілген мəліметтерді тексеру 
үшін  əр  бастамашы  азаматтың  жеке  куəліктері  (немесе  төлқұжаты)  мен  СТН  көшірмелерін 
тапсыруды  талап  етеді.  Əрине,  осымен  бірге  құжаттардың  мерзімі  өтіп  кетпеу  тиіс.  Жəне 
мемлекеттік  тіркеу  толық  мерзімінің  ішінде  бастамашы  азаматтардың  бəрін  көрсетілген 
телефондар  мен  мекен-жай  бойынша  табуға  болатынына  көзіңізді  жеткізіңіз.  Ол  тіркеуші 
орган  берілген  мəліметтердің  (мекен-жай,  байланыс  мəліметтерінің)  шындыққа  сай 
келетіндерін тексеруге құқықтары бар екендігіне байланысты. Мəліметтер дұрыс емес болса, 
сізден түзетілген тізім тапсыруға талап етуі мүмкін, ал сіздерге жоғарыда айтылған қолдарды 
жаңадан жинауға тура келеді. 
Осыдан басқа, арызда заңды тұлғаның басшысы туралы мəліметтерді көрсету керек: 
1)
 
Қазақстан Республикасының азаматы ______________________________ 
2)
 
Шет ел азаматы__________________________ 
3)
 
Азаматтығы жоқ тұлға_______________________ 
Аты-жөні:_________________________________ 
Жеке куəлігі_______________________________ 
Жеке куəліктің №, берілген күні, кім берді _____________________________ 
Тұрақты тұратын елі_________________________________________________ 
СТН  (жоқ  болған  жағдайда  азаматтығы  тіркелген  елдегі  салықтық  тіркеу  нөмірін 
көрсету керек)_____________________________________________________ 
Телефон нөмірі__________________ 
Факс:_______________ 
E-mail:_________________________ 
 
Басшының жеке куəлігі (төлқұжат) жəне СТН ксерокс көшірмелерін де тапсыру керек 
болуы əбден мүмкін. 
2)Қор 
-
 
Тіркеу бойынша белгіленген өтініш 
-
 
Жарғы 
-
 
Құрылытайшы келісім (бір адамнан кем емес) 
-
 
Мекен-жайын растайтын құжат 
-
 
Тіркеуге төленген төлем құжаты 
Ескертпе: 
Жоғарыда  қаралған  нысан  бойынша  заңды  тұлғаны  мемлекеттік  (есептік)  тіркеу 
туралы  арызда  заңды  тұлғаның  құрылтайшылар  (бастамашылар)  мен  басшысы 
туралы  мəліметтерді  көрсету  талабы  ҮЕҰ-ң  барлық  ұйымдастыру-құқытық 
нысандарына қатысты. Іс жүзінде əділет органдары (мысалы, Алматы қ.) тіркеуден 
өтетін  заңды  тұлғалардың  бəрінен  арызда  көрсетілген  мəліметтерді  дəлелдеу  үшін 
ұйымның  əр  құрылтайшысы  мен  басшысының  жеке  куəліктері  жəне  СТН 
көшірмелерін тапсыруға талап етеді.   
 
3) Ассоциация (одақ) үлгісіндегі заңды тұлғалар бірлестігі 
69

 
- тіркеу туралы арыз; 
- жарғы; 
- бірлестіктің барлық құрылтайшыларының қолы қойылған құрылтай шарты; 
- мекен-жайын растайтын құжат; 
-  тіркеу  үшін  төлемді  төлегенін  дəлелдейтін  түбіртек  немесе  төлеу  тапсырыстың 
көшірмесі. 
 
4) Мекеме   
- тіркеу туралы арыз; 
- мекемені құру туралы меншік иесінің шешімі; 
- ереже (жарғы); 
-  құрылтай  шарты  немесе  ұқсас  келісім  (меншік  иелерінің  (құрылтайшылардың)  саны 
біреуден асса); 
- мекен-жайын дəлелдейтін құжат; 
-  тіркеу  үшін  алымды  төлегенін  растайтын  түбіртек  немесе  төлеу  тапсырысының 
көшірмесі. 
 
5) Коммерциялық емес акционерлік қоғам 
- тіркеу туралы арыз; 
- жарғы; 
- құрылтай жиналысының хаттамасы; 
- мекен-жайын дəлелдейтін құжат; 
-  тіркеу  үшін  алымды  төлегенін  растайтын  квитанция  немесе  төлеу  тапсырысының 
көшірмесі. 
 
Тапсырылатын құжаттардың толық тізіміне қатысты ЕСКЕРТПЕ. 
 
1.
 
Заңды  тұлғаны  тіркеу  үшін  тіркеуші  органына  Қазақстан  Республикасының 
Əділет  министрлігі  бекіткен  нысан  бойынша  арыз  (№ 5 Қосымшаны  қараңыз)  жəне 
мемлекеттік  пен  орыс  тілінде  жасалған  құрылтай  құжаттарының  үш  данасы 
тапсырылады. 
2.
 
Заңды  тұлғаның  құрылтайшысы  басқа  заңды  тұлға  болған  жағдайда 
тіркеуші органға құрылтай жəне басқа құжаттармен бірге құрылтайшы заңды тұлғаның 
салықтық берешегі жоқтығы туралы салық органдарының анықтамасы тапсырылады. 
3.
 
Арызға  құрылтайшы  немесе  өзі  өкіл  еткен  тұлға  қол  қойып,  Қазақстан 
Республикасының  заң  құжаттарында  бекітілген  тəртіпке  сəйкес  расталған  құрылтай 
құжаттарымен бірге тапсырады. 
4.
 
Шет  елдік  қатысуы  бар  заңды  тұлғаларды  тіркеу  Қазақстан 
Республикасында  бекітілген  заңды  тұлғаларды  тіркеу  тəртібі  бойынша  жүргізіледі.  
Қоғамдық  діни  бірлестіктерді  тіркеу  осы  бапта  бекітілген  тəртіпке  сəйкес  жəне  ҚР 
«Қоғамдық  бірлестіктер  туралы», «Діни  сенім  бостандығы  жəне  діни  бірлестіктер 
туралы» Заңдарында қарастырылған ерекшеліктерді ескере отырып, жүзеге асырылады. 
5.
 
Сонымен  бірге,  тіркеуші  органға  заңды  тұлғаның  мекен-жайын  дəлелдейтін 
құжат  беріледі.  Заңды  тұлғаның  мекен  жайын  дəлелдейтін  келесі  құжаттар  болуы 
мүмкін:  нотариалды  түрде  расталған  жалға  алу,  сатып  алу    келісімнің,  жайға  иелікету 
құқығын  тіркеу  куəлігінің
4
  көшірмесі  немесе  азаматтық  заң  құжаттарында 
қарастырылған  басқа  да  құжат.  Егер  жай  иесі  жеке  тұлға  болса,  онда  заңды  тұлғаның 
мекен-жайы ретінде өз жайын пайдалануына жеке тұлғаның нотариалды түрде расталған 
                                                 
 
 
70
 
- тіркеу туралы арыз; 
- жарғы; 
- бірлестіктің барлық құрылтайшыларының қолы қойылған құрылтай шарты; 
- мекен-жайын растайтын құжат; 
-  тіркеу  үшін  төлемді  төлегенін  дəлелдейтін  түбіртек  немесе  төлеу  тапсырыстың 
көшірмесі. 
 

жүктеу/скачать 2,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: