Алматы энергетика және байланыс унивеситеті

жүктеу/скачать 158,3 Kb.

бет	4/9
Дата	08.09.2023
өлшемі	158,3 Kb.
	#106647
түрі	Нұсқаулар

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Есептік-сызба жұмыс №2

№2 есептік-сызба жұмысы бағдарламалық өнімнің өзіндік құнын есептеуге арналған. Есептік-сызба жұмыстың нұсқасын таңдау 2 пунктте көрсетілген, 3-кестеде деректі мәліметтер берілген.

Бағдарламаны дайындаудағы негізгі шығындар түрі.

Әртүрлі бастаулардың ойлары бойынша, бағдарламада оператордың санын есептеу келесі

қағидаларды қамтуға тиіс:

ассемблер тіліндегі командалар саны;

бағдарламадағы логикалық операторлардың саны, немесе өткізу опера-торлары, арифметикалық операторлар және де басқада операторлардың бағдарламадағы кодтары;

бағдарламадағы тармақтар саны (жоғарғы деңгейдегі тілдер үшін).

Бағдарламалық өнім зерттемесі кезінде қазіргі кездегі құрылымды бағдармаланың шартты және шартты емес өткелдің болмағандығы сияқты, оператордың жазбасы бір тарамға (маңызсыз ерекшеліктерді ескермегенде), бағдарламалауға желілік түрде қарастыру ұсыныстары ескерілуі керек

3 кесте – Нұсқа бойынша бастапқы деректер

Көрсеткіштер атауы	1	2	3	4	5	6
1 Қосымша еңбек ақы, негізгі еңбек ақыдан, %	20	21	22	22,5	23	23,5
2 Материал және жиынтақты бұйымдарға шығындар, техникалық қызмет және жөндеу шығындары, құрал –жабдықтың құнына байланысты, %	1,5 2,5	1,6 2,4	1,7 2,3	1,4 2,6	1,3 2,7	1,8 2,2
3 1 кВт-сағ электроэнергиясының құны, тенге	11	11,5	12	12,5	13	13,5
4 Қордың тарату (ликвидациялау) құны, құрал –жабдықтың құнына байланысты, %	5	5,2	5,3	5,4	5,5	5,6
5 ЭЕМ жөндеуге жоспарланған уақыт проценті	2	1,9	1,7	1,8	2,1	2,2
6Үстеме шығындар, еңбек ақы қорына байланысты, %	50	53	55	58	60	63

Бағдарламамен қамтамасыз етудегі еңбек сыйымдылығын есептеу.

Еңбек шығыны құрамдасын есептеудегі базалық көрсеткіш мына формуламен есептелінеді:

Q = q c , (1)

мұндағы Q – шартты командалар саны;

q – есеп түріне қарай шартты командалар санын ескеретін коэффициент;

с – бағдарламаның қиындығы мен жаңалығын ескеретін коэффициент. Атап өткен q коэффициентінің мәнін 4-кестеден таңдап алуға болады. 4 кесте – q коэффициентінің мәні

Тапсырма түрлері	Коэффициенттің өзгеру аралығы
Есептеу тапсырмалары	1400 ден 1500
Оперативті басқару тапсырмалары	1500 ден 1700
Жоспарлау тапсырмалары	3000 ден 3500
Көп вариантты	4500 ден 5000
Комплекстік тапсырма	5000 ден 5500

Бағдарламалық өнім жаңалықтық дәрежесіне қарай төрт топқа бөлінуі мүмкін:

А тобы – негізінде жаңа тапсырма дайындау;

Б тобы – ерекше бағдарламаларды дайындау;

В тобы – типтік шешім қолданған бағдарламаларды дайындау;

Г тобы – бір жолғы типтік есеп.

Атап өткен «с» коэффициенті 5-кестеден анықталады, ол күрделік тобы бағанасы мен жаңалықтық дәрежесі бағанасының қиылысуы.

кесте – Еңбек сыйымдылығын есептейтін коэффициент

Бағдарлама тілі	Күрделік тобы	Жаңалықтық дәрежесі				В коэффициенті
Бағдарлама тілі	Күрделік тобы	А	Б	В	Г
Жоғарғы деңгей	1	1,38	1,26	1,15	0,69		1,2
	2	1,30	1,19	1,08	0,65		1,35
	3	1,20	1,10	1,00	0,60		1,5
Төменгі деңгей	1	1,58	1,45	1,32	0,79		1,2
	2	1,49	1,37	1,24	0,74		1,35
	3	1,38	1,26	1,15	0,69		1,5

Ары қарай бағдарламалық өнімді әзірлеуге кететін уақытты есептеу керек.

Жалпы бағдарлама жасауға кеткен уақыт әртүрлі компоненттен тұрады. Бағдарламалық өнімді жасауға кеткен жалпы уақыт құрамы 6-кестеде көрсетілген.

кесте – Бағдарламалық өнімді жасауға жалпы уақыт құрамы

Кезең №	Дәл кезеңдегі уақыт белгісі	Кезеңнің мазмұны
1	^ТПО	Мақсат сипатын дайындау
2	^ТО	Мақсат сипаттамасы
3	^ТА	Алгоритм құру
4	^ТБС	Алгоритмнің блок-схемасын құру
5	^ТН	Бағдарламаны ... тілде жазу
6	^ТП	Бағдарламаны теру
7	^ТОП	Бағдарламаны реттеу және тестілеу
8	^ТД	Құжаттарды рәсімдеу, пайдаланушыға нұсқаулар және түсіндірмелер жазу

^Уа^қ^ыт^{адам-са}^ғ^атпен^{есептеледі,}^ал^ТД ^на^қ^ты^{істелген}^уа^қ^ытпен^{алынады,}^ал^қ^ал^ғ^анкезеңнің уақыты Q командасының шартты санына байланысты есептік жолмен анықталады,

Бағдарламалық өнімін дайындауға кеткен әр кезеңнің уақытын анықтаймыз:

^ТПО ^(ма^қ^сат^{сипатын}^{дайындау}^уа^қ^ыты),^на^қ^тылы^{деректер}^{бойынша}^{алынады}^ж^ә^некелесі мәнге тең деп алынады (3-тен 5 күнге дейін, 8 сағаттан):

^ТПО ⁼²⁴^адам^/^са^ғ^.

^ТО ^(ма^қ^сат^{сипаттамасы}^уа^қ^ыты)^келесі^{формуламен}^аны^қ^{талады:}

^ТО ^{= Q}^B^/⁽⁵⁰^K),⁽²⁾

мұндағы В – мақсат есебі өзгерісінің коэффициенті, В коэффициенті мақсат күрделігіне және өзгеріс санына тәуелді – 1,2-ден 1,5-ке дейін (5- кестені қара).

К – бағдарлама жасаушы білектілігін ескеретін коэффициент.

К коэффициенті мәнін 7-кестеден алуға болады.

с тәжірибиесі	Білектілік коэффициенті
ылға дейін	0.8
ыл	1
ыл	1.1 – 1.2
ыл	1.3 – 1.4
дан көп	1.5 – 1.6

кесте – Бағдарлама жасаушы білектілігін ескеретін коэффициент

^ТА ^{(алгоритм}^құ^ру^ғ^а^кеткен^уа^қ^{ыт) мына}^{формуламен}^{есептейміз:}

^ТА ^{= Q}^{/ (50}^K).⁽³⁾

^ТБС ^(блок^–^с^ұ^лба^құ^ру^ғ^а^кеткен^уа^қ^ыт)^ТА ^сия^қ^ты³^{формуламен есептеленеді.}

^ТН ^(ба^ғ^{дарламаны}^ң^{тілінде}^жазу^ғ^а^кеткен^уа^қ^{ыт) келесі}^{формуламен аны}^қ^{талады:}

^ТН ^{= Q 1,5}^/⁽⁵⁰^K).⁽⁴⁾

^ТП ^(ба^ғ^{дарлама}^теру^уа^қ^{ыты) келесі}^{формуламен аны}^қ^{талады:}

^ТП ^{= Q}^/^50.⁽⁵⁾

^ТОТ ^(ба^ғ^{дарламаны}^реттеу^ж^ә^не^{тестілеу}^уа^қ^{ыты) келесі формуламен аны}^қ^{талады:}

^ТОТ ⁼^{Q 4,2/50 К.}⁽⁶⁾

^ТД ⁽^құ^{жаттарды}^р^ә^сімдеу^уа^қ^ыты),^на^қ^тылы^{деректер}^{бойынша}^{алынады}^ж^ә^не^құ^рылады(3-тен 5 күнге дейін, күніне 8 сағат):

^ТД ^{= 24}^адам^{/ са}^ғ^.

Еңбек шығындарының сомасы еңбек шығынының құрама сомасы ретінде 7 формуламен есептеленеді:

^Т⁼^ТПО⁺^ТТО ^{+ Т}А ⁺^ТБС ⁺^ТН ^{+ Т}П ⁺^ТОТ ⁺^ТД ⁽⁷⁾

Бағдарламалық қамсыздандыру шығынының есебі.

Бағдарламалық қамсыздандыру шығыны ішіне еңбек ақы шығыны да, еңбек ақыдан аударылымдар, амортизациялық және тағы да басқа шығындар кіреді, олар мынандай формуламен анықталады:

^С^{= ЕА}^Қ⁺^ОСН ⁺^А^{+ С}ЭЭ ⁺^СМжК ^{+ С}ТО ^{+ С}ПР ⁺^СН ^{, (8)}

мұндағы ЕАҚ – еңбек ақы қоры;

^ОСН ^–^ә^{леуметтік салы}^қ^;

А – амортизациялық аударылымдар;

^СЭЭ ^–^{электрэнергисыны}^ң^шы^ғ^{ындары;}

^СМжК ^–^{материалдар}^ж^ә^не^к^ө^{мекші б}^ө^{лшектер}^шы^ғ^ыны;

^СТО ^–^{техникалы}^қ^қ^{ызмет к}^ө^{рсету шы}^ғ^ыны;

^СПР ^–^бас^қ^ада^шы^ғ^ындар;

^СН ^–^ү^{стеме шы}^ғ^ындар.

Еңбек ақы екі жасаушыдан құрылады: негізгі еңбек ақы және қосымша еңбек ақы сомасы (немесе еңбек ақы қоры, ЕАҚ) негізгі еңбек ақы және қосымша еңбек ақы сомасы мына формуламен есептеленеді:

^ЕА^Қ⁼^Зосн ⁺^Здоп^{, (9)}
^м^ұ^нда^ғ^ы^Зосн ^–^{негізгі}^е^ң^бек^а^қ^ы,^мы^ң^тенге;^Здоп ^–^қ^осымша^е^ң^{бек а}^қ^ы,^мы^ң^тенге.
Негізгі еңбек ақы төмендегідей анықталады:

^Зсон ^{= Т}^ТС/(tорт ^8),⁽¹⁰⁾

мұндағы Т– еңбек шығының сомасы, (7) формуламен анықталады;

^tорт ^{– бір}^айда^ғ^{ы орташа}^ж^ұ^мыс^к^ү^{ндеріні}^ң^саны^(21),^ж^ұ^мыс^ұ^за^қ^ты^ғ^ына^к^ө^{бейтіледі}⁽⁸сағат);

ТС– тарифтік мөлшереме.

Тарифтік мөлшерлеме минималды өлшемдегі еңбек ақы (МӨЕА), 01.01.2013ж. бастап ҚР-да 18660 тенгені құрады (ҚР заңы 2012 ж. 23 қарашадан бастап енгізілген № 54-V «2013-2015 жылдағы республикалық бюджет туралы»), әр жұмыс түріне байланысты тарифтік еселікке көтеріледі. Тарифтік еселіктер бойынша деректер келесі Бірыңғай тарифтік сеткадан көшірме (БТСК) – А қосымшасында көрсетілген.

Қосымша еңбек ақы негізгі еңбек ақының 20 % (нұсқа бойынша) құрайды және келесі формуламен есептелінеді;

^Здоп ⁼^{0,2 З}осн^{. (11)}

Әлеуметтік салық ЕАҚ 11 % құрайды (ҚР СК 358 б. 1-тарау) жұмыскердің табысынан, мынандай формуламен есептеледі:

^ОСН ^=(ЕА^Қ^-^ЗА)^11%,⁽¹²⁾

мұндағы ЗА – зейнетақы аударылымдар, ЕАҚ-нан 10% құрайды және әлеуметтік салықпен міндеттелмейді:

ЗА = ЕАҚ - 10%. (13)

Амортизациялық аударылымдар амортизацияның тағайынды шамаларымен орындалады, пайыздармен жабдықтың баланстық құнына және мына формуламен есептеледі:

А= , (14)

^м^ұ^нда^ғ^ы^Аш ^–^{амортизация}^{шамалары;}

^Ббас^–^жабды^қ^ты^ң^бастап^қ^{ы ба}^ғ^асы;

N -жұмыс орындалуына кеткен күннің саны;

t – дербес компьютерді қолдануға кеткен жалпы уақыт.

^{Амортизация}^{шамалары}^(АШ^),^мына^{формуламен}^{есептеледі:}
(15)

^м^ұ^нда^ғ^ы^Қтар ^{– таратылым}^құ^{ны, жабды}^қ^ты^{ң құ}^нынан^5%^құ^{райды (н}^ұ^с^қ^{а бойынша);}^Тнорм ^{– жабды}^қ^ты^ң^{нормативтік}^қ^{ызмет ету мерзімі (дербес компьютер}^ү^{шін – 4 жыл).}Дербес компьютерде жалпы жұмыс істеу уақыты мына формуламен есептеленеді:
^Т⁼^ТА ^{+ Т}БС ⁺^ТН ⁺^ТП ^{+ Т}ОТ^.⁽¹⁶⁾

Электрэнергия шығындары мына формуламен есептеледі:

^СЭЭ⁼^Қ^kз ^{Т С}кВт-сағ ^,⁽¹⁷⁾
мұндағы Қ – ЭЕМ қуаты (450 Вт);

^kз ^–^ж^ү^теме^{коэффициенті}^(0.8);

^СкВт.с ^–¹^кВт-са^ғ^{электрэнергиясыны}^ң^құ^ны^(н^ұ^с^қ^а^{бойынша);}

Т – жұмыс уақыты, сағ.

Материалдар мен көмекші бөлшектер шығыны, бағдарламалық өнімді жазу барысында ^қ^{олданылды (С}МжК^{), сонымен}^қ^{атар техникалы}^{қ қ}^{ызмет к}^ө^{рсету шы}^ғ^{ыны (}^СТО^{), жабды}^қ^ты^ңқұнынан 1.5% және 2.5% (нұсқалар бойынша) құрайды және мына формулалар мен есептеледі (18 – 19):

^СМжК ⁼^{0,015 С}жабд, ⁽¹⁸⁾

^СТО ⁼^0,025^Сжабд^{. (19)}

Басқару мен қызмет көрсетуге байланысты үстеме шығындар, сондай-ақ жабдықты пайдалану кезіндегі және де кәсіпорын үдерістері мен айналымдарынан қосымша шығындар еңбек ақы қорынан 50% құрайды (вариант бойынша) және де мына формуламен есептеледі:

^СН ⁼^0,5^ЕА^Қ^.⁽²⁰⁾

Бағдарламалық өнімнің өзіндік құнының есебінің жиынтық нәтижелерін кесте түрінде ұсыну керек, шығын статьясын атап, және оның ортақ құндағы сыбағаларын пайыз бен есептеп, бағдарламалық қамсыздандырудың өзіндік құнының құрылымының диаграммасын сызу керек.

кесте – Өзіндік құнның қорытынды кестесі

Шығын бабы атауы		Сомасы, теңге	Әр баптың үлесі, %
ЕАҚ	^ЕАнег
ЕАҚ	^ЕАқос

^Ү^стеме^шы^ғ^ындар,^СНакл
Әлеуметтік салық шығыны, ӘС
Пайдалану шығындары	^Сээ
	^СТО
	^Ажыл
^{Материалдар}^ж^ә^не^к^ө^мекші,^СМжК
Барлығы:

жүктеу/скачать 158,3 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9