Алматы «Сардар» баспа үйі

146
религиозного зиарета‚ и они обращаются к этим аулие и машаихам как 
к патронам своего народа ...”. Диалектолог ғалым Ж.Болатов Семей 
облысының Абай‚ Шұбартау аудандарында шайқы - “қожанасыр кісі”‚ 
“алаңғасар”‚ шайқы мінез тіркесі - “мінезі шəлкес‚ қияңқы” дегенді 
білдіреді деп көрсетеді. Ал Қазақстанның оңтүстік облыстарында 
күлдіргі‚ əзіл-сықаққа жүйрік адамды шайқымазақ дейді.
НИЯЗЫ Қар жауды деп қуанба - артында аязы бар‚ қожа келді 
деп қуанба – артында ниязы бар. Таулы Алтай автономиясы облысы-
ның Қосағаш ауданында тұратын қазақтардың тілінде ниязы– “сұрап 
келіп, қолқалап алатын қосымша нəрсе” [ҚТДС, 257 б.]. 
Əзірбайжан тілінде нияз - “мольба‚ молитва”‚ ал қарақалпақша - 
“милостыня‚ подарок” мағынасында. Бұл тілдерге нияз сөзі парсы тілі-
нен ауысқанға ұқсайды. Ал оның (нийаз сөзінен) парсы тіліндегі 
мағыналары: 1) «потребность»‚ «нужда»; 2) «просьба»‚ «мольба»;
3) «подарок»‚ «дар». Діни салт бойынша ұйғырлар ұлы мəртебелі адам-
дарға қыздарын да нияз қылып берген. 
ШЕР Өзіңді ер білсең‚ өзгені шер біл. Парсы тілінде шир сөзінің 
екі мағынасы бар: бірі - “арыстан”‚ екіншісі - “күшті”. Дəл осындай 
мағынада шер‚ шир сөздері тəжік‚ өзбек‚ қарақалпақ‚ қырғыз тілдерінде 
ұшырасады. С.Аманжолов Маңғыстау өңірінің қазақтарының тілінде 
шер сөзі “ер‚ ержүрек‚ қайратты” мағынасында қолданылатынын жаза-
ды [14‚ 418 б.] >

жүктеу/скачать 1,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: