Ауа температура- сын өрнектейтін метеонимдер Ызғырық – суық, қыста сүйектен өтетін ызғарлы жел.
Самал – ыстық күндері соғатын балғын, жағымды
жел.
Желдің бағытын көрсететін метеонимдер Желжақ – жел соғатын жағы.
Терістіктен ызғырық – солтүстіктен соғатын суық
ызғарлы жел.
Қазақ метеонимдері мен анемонимдері. Қазақ метеонимдері
атмосфера, оның элементтері мен қасиеттері, табиғи ырғағы төңіре-
гінде географиялық білім жүйесі бар екендігін айқын көрсетеді.
Анемоним – жағымсыз және қауіпті табиғи құбылыстардың атауы.
Метеонимдер мен анемонимдердің күрделі жүйелерінің дамуында –
жайылымдық, малшаруашылық – басты түрткіжайт. Мұнда адамдар-
дың физикалық белсенділігі мен шаруашылық қызметінің көпшілік
бөлігі жыл бойы ашық аспан астында өтеді.
Табиғи ырғақ жыл мезгілдерінің атауы тәрізді жалпылама термин-
дер мен ұғымдардың ғана емес, сонымен бірге әр маусымның ішінде
айқын байқалатын құбылыстарды білдіретін бірқатар ұғымдардың да
пайда болуы мен дамуына жағдай туғызды. Олардың халықтық мағы-
насы қазақ тілінде жалпыға танымал термин болған сол маусымдар-
дың атауына үнемі сәйкес келе бермейді. Мысалы, ақпан-қаңтар
бұрындары – жылдың ең суық кезеңдері, шамамен желтоқсан-қаңтар
айларына сәйкес келетін еді. Қазіргі тілде – сәйкесінше ақпан мен қаң-
тарға сәйкес келеді.
Жыл мезгілдерінің атауы мен олардың мағынасы 7-кестеде кел-
тірілген.
«Жел» тобының метеонимдері 3-сызба 108 Ал
ма
ты
к
i
та
п
ба
сп
ас
ы
