Алматыкiтап баспасы
Қатқақ вегетациялық кезеңде топырақтың бетіндегі ауа температурасының 0°С-тан төмендеуі Қатты ыстық
жүктеу/скачать 50,27 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Құрғақшылық
| Қатқақ
вегетациялық кезеңде топырақтың бетіндегі ауа температурасының 0°С-тан төмендеуі Қатты ыстық бірнеше күн бойы қоршаған ортадағы ауа температурасының орташа жоғары темпе- ратурасының 10-нан және одан да жоғары көтерілуі Қатты аяз ауаның максималды температурасы –30°С және одан төмен Табиғи құбылыстардың табиғи апаттарға ауысу белгілері (құйын- ды, бұршақты және бораған дауылды қоспағанда): 1) облыстың (ауданның, республиканың) 1/3 және одан да көп ау- мағында болуы; 2) бірнеше әкімшілік ауданда орын алуы; 3) 6 сағаттан астам уақытқа созылуы. 1. БАҚ материалдарын және басқа да дереккөздерін пайдаланып, қолайсыз және қауіпті метеорологиялық құбылыстардың көбінесе белгілі бір аумақтарда орын алатындығын дәлелдеңдер. 6-кесте 102 Ал ма ты к i та п ба сп ас ы 2. Табиғи апаттардың кем дегенде үш түрінің алғы белгісін атаңдар. 3. Бір метеорологиялық табиғи апатқа қарсы бірнеше қорғаныс іс-шараларын атаңдар. 4. Неліктен күннің қатты ысуының көрсеткіштерінде басқа құбылыс- тарға қарағанда сандық мәндердің диапазоны үлкен болады? Қазақстан аумағындағы қолайсыз және қауіпті метеорологиялық құбылыстар Жылдың жылы маусымында ауылшаруашылық үшін қауіпті құ- былыстарға қатқақ, құрғақшылық, аңызақ, қатты нөсер жауын мен бұршақ, шаңды дауыл жатады. Бұл қолайсыз агрометеорологиялық құбылыстар ауылшаруашылық дақылдарының егісін айтарлықтай немесе толықтай жойып жіберуі мүмкін. Құрғақшылық – Қазақстан- ның егіншілікпен айналысатын аудандарында кеңінен таралған және қауіпті құбылыс. Құрғақшылық – бұл өңір үшін жо- ғары болып есептелетін ауа темпе- ратурасы мен жауын-шашынның мөлшері аз болатын тұрақты күн ра- йының ұзақ уақыт сақталуы. Нәтиже- сінде топырақтың ылғалдылық қоры таусылып, егін түсімінің төмендеуіне немесе мүлде солып қалуына әкеледі. Көбінесе құрғақшылық далалық зонада байқалады, ал орманды зо- наларда сирек кездеседі. Құрғақшылықтан Батыс Қазақстан, Ақтөбе, Солтүстік Қазақстан, Қостанай және Ақмола облыстарының диқанда- ры зардап шегеді. Аңызақ – бұл далалы, шөлді және шөлейтті жерлерде соғатын жоғары температуралы жел және салыстырмалы ауа ылғалдылығы- ның төмен болуы. Көлеңкедегі ауа температурасы +40˚С-қа дейін жетеді, ауа ылғал- дылығы 30%-дан төмен болады. Аңызақ желдің жылдамдығы 5–20 м/с, кейде қуаты күшті боранға ұласуы мүмкін. Аңызақ жел антициклонның шеткері аймағынан тропиктік ауа массасы басып енген кезде тара- лады. Құрғақшылықпен және аңызақпен күресу үшін қар тоқтату, ағаш отырғызу, суландыру секілді агротехникалық шаралар жүргізіледі. Қазақстанның оңтүстігі мен оңтүстік-батысында құрғақшылықпен және аңызақпен күрес жүргізу өте қиын, өйткені түсетін жауын-шашын 48-сурет. Құрғақшылық 103 Ал ма ты к i та п ба сп ас ы мөлшері булануға қарағанда әлдеқайда аз. Мұнда бір ғана агротехни- калық іс-шара – тек суландыруды ғана жүргізуге болады. жүктеу/скачать 50,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|