Алтын Бак,раденова KiTan 6LiiM булагы

Алп>1 сез
Тэрбиешшщ ютаппен жумыс журпзу эдктемесш 6inyi-6ana- 
лардын тш ш дамытудьщ эдк-тэсш дерш б1ршама игеру деген 
сез. Балаларды ана ткннде дурыс сейлеуге машыктандыру ар- 
найы эдютемелж куралсыз жэне эр жастагы балаларга лайыкты 
керкем ш ьнарма турлерш аныктап алмай, жузеге асырылуы 
мумюн емес.
Tin дамыту жумыстары тэрбиешшщ баламен карым-катына- 
сында 
турл1 кызмет нысанында:
1) ерюн сейлеу урд1сшде;
2) 
tui
 
дамыту максатындагы арнайы сабактарда;
3) баланьщ байланыстыра сейлеуш ютап аркылы жетшд1ру 
шараларында кершед1.
Tin дамыту сабактары мен керкем эдеби шыгармаларды 
окудыц Т
1ПД1К нысандары эрб1р топта жуйелт турде жузеге асы- 
рылады. Арнайы белшген орындарда балаларга ертеп айту, ютап 
оку сабагында (25-30 минут ш инде), сабактан тыс уакытта 
окыган итаптары туралы эцпме етм зу, тагы баска шарапарга 
тэрбиешшер мен ата-ана б1рдей жауапты.
Балалардьщ дуниеш кабылдауы, eMipre пэк, таза кощлмен 
киялдай карауы балабакш а жасында калыптасатынын ескере 
отырып, белгип галым Бейсенбай Кенжебаев: “Ж астайынан 
ертепге канган бала, хапыктьщ осы 6ip асыл казынасымен, ру- 
хани мурасымен коректенген бала эдебиетп, енерд1, eMipfli суйед1. 
Мацайындагы езгерютерд! де ж т керед1, тез кабылдайды”,- де­
ген болатын. Ш ыгармалардьщ балабакш ада балалардьщ жас 
ерекшелжтерше карай б
1р!зд! жуйеде 6epinyi, ата-ананыц ушнде 
энпме-мысалдар, ертеплер айтуы, жш эцпмесулер1 баланьщ ана 
типн ж етш дф етп п туралы орыс балабакш алары на арналган 
ецбектерде жазылып келдд. Карпинская Н.С., (22), Караманен- 
ко Г.Н., Караманенко Ю.Н. (23), Фомичева Г.А. (24) сиякты 
авторлардьщ зерттеулер
1нде турл1 жанрлы шыгармаларды бала- 
лардыц кызыгушылыктарын арттыратындай етш беру жолдары 
жап-жакты карастырылады. Бул орайда, казак тшнще жариялан- 
ган гылыми м акалаларды есептемегенде, арнайы жазылгап 
окулык курал жоктыц касы. Керкем шыгарма турлерш бала- 
ныц сездж корын жэне байланыстырып сейлеу тишх дамытуда
3

колдану, адамгершипк тэрбие кездер1 репнде талдау жумыста- 
ры Б.Баймуратова, (8,9), Э.С.Эм1рова, Ш. Майгарановалардыц 
балабакш а саласындагы оку куралдары нда, диссертациялы к 
ецбектершде Kepmic тапты.
Ата-аналар мен торбиешшер ушш есте устайтын басты ке- 
нес-балаларды жастайынан ю тап кум арлы кка тэрбиелеу. Бул 
ушш баланыц ерж-куш ш калыптастыруды ойлап, балабакдиа- 
да болсын, уйде болсын, ютаптарды жш окып, асыл казына- 
мызга баланы ерте бастан жакындаткан жен.
Бул эдштемелж куралда сипатталатын амал-тэсщцер баланы 
алдымен ойната отырып, керкем мэтш дерге ел1кт1ру, кеш н 
ютаптагы халыкдык,, авторлык 
ойын елецдерден бастап, ха- 
лы кты к, авторлык, келемд1, мазмунды ш ы гарм аларга деш н 
жетюзе туацщ ру максаттары козделед].
“О з щ д ь е з щ б а гы н д ы р у га , е з щ е - е з щ б ш п к ж у р п зу г е
ю ш кентайы цнан уйрен. К,улк,ын сокпаган, б!рак, к а ж е тп icTi 
аткаруга ез1щц Keimipe бш ” деген В .А .С ухом линскийдщ па- 
расатты сезш е тэрбиепп осы ецбектеп усыныстар аркылы келе 
алады.
Эрине, ютаптар тозбай турмайды. Кеппилжке танымал бас- 
п а х а н а л а р д а н “ Халык; м у р а с ы ” , “Б а л а л а р ю т а п х а н а с ы ” , 
“Клтаптан соц ю тап”, “М енщ алгашкы ютабым”, “Жас к,алам- 
герлер ю тапханасы ” айдарымен балаларга коптеген ютаптар 
шыгарылды да. К еш нп кездер1 “ЖетГ’ ассоцациясы мен ‘Так- 
лия” гылыми орталыгы булд1ршшдерге 
c y p e T T i
ютапшаларды 
да кептеп усынуда. Тэрбиепп топка кажет ютапты кебейтудщ 
жолын ойластыра 6uiin, жокты колдан жасап, бала кажетш
етейтш багдарламалык материалдарды жинактап anyFa м1ндегп.
Осындай мазмунга орай куралдыц бастапкы бел1мдер1не те- 
ориялык жадынамалар орналастырылып, косымша бел!мше ба­
лаларга сабакта, серуенде, кала бердщ ойында, TinTi уйде усы- 
нылатын эдеби шыгармалар жуйес! бершд!. Баланыц жасына 
сай психологиясын ecKepin, кызыгушьшыгын дамыткымыз кел­
се, оларды оз е л т щ акын-жазушыларымен жуэдеспру!м13 ке­
рек деп ойлаймыз. Суйж т
1 кейпжерлерш балабакша балалары 
KiTan e p T e ric in e n , © лен-м ы салдары нан т а п к а н б олса, сол 
кешпкерлер1 аркылы балалар акыи-жазушыларын да ажырата 
алуы керек. Тэрбие ушш жазылган шыгармаларды бала коципне 
дурыс жолмеп апара бшсек, автордыц максатына жеткеш.
4

жүктеу/скачать 3,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: