Шара Жиенқұлованың шығармашылығы және

6 
«Айман-Шолпан» музыкалық спектакліндегі, Е Брусиловскийдің 
«Қыз Жібек», «Ер Тарғын » операларындағы билер Шараның 
орындалуында 
қайталанбас 
ерекшелігімен, 
жарқ 
еткен 
жалынымен есте қалды.
1938жылы В.Великановтың алғашқы ұлттық «Қалқаман-
Мамыр» балетінде Мамырдың партиясын биледі. Ал, 1936 жылы 
Мәскеуде өткен Қазақстан өнерінің онкүндегінде Шараның аты 
Бүкіл Одақ көлеміне жайылған болатын. Сол күндері басылым 
беттерінде Шараның өнеріне таң қалып, таңдай қаға жазып 
жатты. Ұлттық хореография өнерінің ерекше жарқырай көрінген 
өкілі ретінде атаққа, даңққа бөленді. 
Қазақстан 
киноматографиясы 
«Амангелді» 
фильмінде 
батырдың жары Балымның ролін ойнау арқылы келіп, белгілі 
болды. Л.А. Жуковпен бірлесе балетмейстер ретінде И.Н. 
Надировтың «Көктем» балетін қойды (1940ж.). 
1940-1962 жылдар аралығында Ш.Жиенқұлова филормония 
артисі болып жұмыс істеді. Ал, 1962-1966 жылдар аралығында 
Қазақ ССР-нің ән-би ансамблін басқарды. 
Қазақстан 
Республикасының 
халық 
артисі 
Шара 
Жиенқұлованың шығармашылығының тағы бір керемет кезеңі, 
оның оқытушылық қызметке ден қойған кезі болды. 1965 жылы 
Үкіметке хат жолдап, өзі қайта-қайта басшылардың алдына бара 
жүріп хореография училищесінен халық би бөлімін ашып, онда 
«Қазақ биі» пәнін оқу бағдарламасына енгізді.
1966-1975 
жылдар аралығында Алматы хореография
училищесінің директоры қызметін атқарды. Осы жылдарда әсем 
қала Алматының төрінен хореография өнерінен білім беріп 
отырған училищенің жаңа ғимаратын салуға атсалысты. Оның 
оқытушылық қызметі зая кеткен жоқ. Г.Талпакова Қаз.ССР-нің
халық артисі атанса, К. Карабалинова, Б.Байжұманова еңбек 
сіңірген артисі атағына ие болды, Ғ.Бейсенова , Г. Орымбаева 
оқытушылық қызметтерін атқара жүріп, қазақ халық биінің 
сахналық үлгіде дамуына үлкен үлес қосқан өнерпаздар.
Ш. Жиенқұлова қазақ би өнерін шет елдерге таныстырған 
алғашқы биші. 1936 және 1958 жылдарда Мәскеу қаласында 
өткен қазақ әдебиеті мен өнерінің онкүнднгінде жеке биші 
ретінде танылды.
Сахнадағы орындаушылық кезеңі аяқталған соң Шара 
балетмейстерлік өнермен айналысты. Ол өз тәжірбиесін жас 

7 
бишілерге 
үйретуден 
жалыққан 
емес. 
Өзінің 
соңғы 
Құрманғазының «Айжан қыз», Л.Хамидидің «Қазақ вальсі» 
билерін жаңа редакциясында Мемлекеттік «Алтынай» би 
ансамбліне қойды (1986ж.). Сонымен қатар «Сымбат», «Тайна 
танца», «Достар биі» еңбектері қазақ биінен алғашқы әдістемелік 
еңбектері болды. Ш. Жиенқұлованың қазақ биін үйретудегі 
әдістемелік 
еңбектері 
қазіргі 
авторлардың 
оқу 
бағдарламаларының 
негізіне 
айналып 
отыр. 
Ш.Б. 
Жиенқұлованың шығармашылығы қазақ биінің республикада 
кәсіби дамуына жол салды. Қазақтың алғашқы кәсіби бишісінің 
қол жеткізген жетістектері қазақ биінің дамып, өркендеуіне өз 
үлесін қосты. Ш. Жиенққұлова атында Республикалық дәстүрлі 
қазақ би байқауы өтіп тұрады. Онда жаңа талантты 
орындаушылар мен балетмейстерлер өз шығармашылығымен 
көзге түсумен қатар жалпы қазақ биінің дамып, жетілуіне үлкен 
ықпал етуде.
Шара Жиенқұлова Баймолдақызы 1991 жылы 21 мамырда 
сексенге қараған шағында Алматы қаласында көз жұмды. 

8 

жүктеу/скачать 2,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: