«Қан айналымы биохимиясы» модулі бойынша ақпараттық топтама
Осмостық қысымды сақтаудағы натрий, хлор және
жүктеу/скачать 1,37 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Плазма нәруыздарының онкотикалық қысымды (қан тамырлары мен тіндер арасындағы су мен метаболиттердің алмасуын) сақтаудағы маңызы
| Осмостық қысымды сақтаудағы натрий, хлор және
басқа электролиттердің рөлі Кез-келген биологиялық сұйықтықтың осмостық қысымы онда еріген заттардың молярлық концентрациясымен анықталады, бұл заттар осмостық белсенді электролиттер деп аталады (натрий хлориді, магний хлориді және т.б.). Электролиттер осмостық қысымның мәніне қатты әсер етеді, өйткені олар осмостық белсенді иондарға диссоциацияланады. 37 ° C температурада электролиттер мен бейэлектролиттер биологиялық сұйықтықтарда түзетін жалпы осмостық қысым 7,7-8,1 атм құрайды. Осмостық қысымның физиологиялық маңызы зор, өйткені оның қан мен лимфадағы қалыпты мәні адам ағзасының барлық жасушаларын жуып, олардың пішіні мен қызметін анықтайды. Осмостық қысымның тұрақтылығы ішкі секреция бездерінің, бүйректің және басқа да реттеу механизмдерінің белсенділігімен сақталады. Медицинада қан плазмасына сәйкес осмостық қысымы бар және құрамында белгілі бір мөлшерде глюкоза, натрий хлориді, калий хлориді, кальций хлориді және натрий бикарбонаты бар ерітінділер қолданылады. Бұл ерітінділер изотоникалық деп аталады. Осмостық қысымның ажырамас бөлігі нәруыздар тудыратын коллоидты - осмостық (онкотикалық) қысым болып табылады. Бұл қан тамырлар ағынында суды ұстап тұру үшін маңызды. Гипопротеинемия кезінде қан мен тіндік сұйықтықтардың онкотикалық қысымында айырмашылық пайда болады, ал су қысымы анағұрлым жоғары тіндерге ағып, сол жерде жиналып, ісінудің дамуын тудырады. Плазма нәруыздарының онкотикалық қысымды (қан тамырлары мен тіндер арасындағы су мен метаболиттердің алмасуын) сақтаудағы маңызы Нәруыздар плазманың онкотикалық қысымын анықтайды, 0,1 атм-ға тең, бұл үлкен шама емес, бірақ су мен ондағы еріген заттардың қан мен тінарасында алмасуында маңызы өте зор. Бұл алмасуды қамтамасыз ететін негізгі факторлар қан (гидростатикалық), онкотикалық және осмостық қан қысымы болып табылады. Артерияларда қан қысымы 110-120 мм рт.ст., капиллярларда 20-30 мм рт. Онкотикалық қысым шамалы мәнге ие (7,6 атм жалпы осмостық қысымның 0,03-0,04 атм), бірақ ол тұрақты екендігімен сипатталады, өйткені капиллярлық қабырға жартылай өткізгіш мембрананың қасиетін көрсетіп, төменгі молекулалы заттарды өткізеді, ал нәруыздарды өткізбейді. Нәруыздардың жоғары гидрофильділігіне байланысты олар қан қысымының әсерінен қаннан судың өтуіне жол бермейді. Капиллярдың артериялық бөлігінде гидростатикалық қысым (32 мм сынап бағанасы) онкотикалық және осмостық қысымнан асып кетеді, нәтижесінде (қанның нәруызсыз сұйық бөлігі) интерстициальды сұйықтыққа, ал одан тіндерге түседі. Капиллярдың веноздық соңында онкотикалық және осмостық қысым гидростатикалық қысымнан жоғары (12 мм сынап бағанасы) және тіндерден шыққан су қанға түседі. Қан ағымы мен тін арасындағы су алмасудың қарқындылығына капиллярлық қабырғаның өткізгіштік дәрежесі де әсер етеді. жүктеу/скачать 1,37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|