78. Сульфатометриялық титрлеу. Әдістің мәні, титранттар, оларды
дайындау және стандарттау. Әдісті қолдану.
Сульфатометрия немесе сульфатометриялық титрлеу – талданатын ерітіндіні
күкірт қышқылының стандартты ерітіндісімен титрлеу арқылы Ba2+ барий
катиондарын анықтау әдісі. Әдіс барий сульфатының аз еритін тұнба
түріндегі барий катиондарының тұнбаға түсу реакциясына негізделген (PR =
1,08 * 10-10):
Титрлеудің аяқталуы индикаторлық әдіспен белгіленеді.
Әдіс титранттары. Титранттар-күкірт
қышқылының стандартты
ерітінділері (әдетте концентрациясы 0,05 моль/л). Күкірт
қышқылының
ерітіндісі қышқыл негізді титрлеу әдісіндегідей дайындалады және
стандартталған.
Әдіс көрсеткіштері. Азо бояғыштары
тобынан металлохромды
индикаторларды қолданыңыз — нитрохромазо (нитроортоанил С) және
ортоанил а.бұл индикаторлар (H2/nd) ерітіндіде қызғылт түске боялған, ал
барий катиондары бар кешендер күлгін түске боялған. Барий катиондары бар
ерітінділерді күкірт қышқылының ерітіндісімен титрлеу кезінде барий
кешендерінің индикатормен болуына байланысты
ерітіндінің бастапқы
күлгін түсі ТЭ жанында титрант — күкірт қышқылымен өзара әрекеттесу
кезінде кешендердің бұзылуына байланысты қызғылт түске айналады:
Титрлеуді жүргізу тәсілі. Барий катиондарын индикаторлардың
қатысуымен осы катиондар бар талданған ерітіндіні күкірт қышқылының
стандартты ерітіндісімен тікелей титрлеу арқылы анықтайды. Сондай-ақ,
күкірт қышқылы мен сульфаттарды анықтауға болады,
құрамында сульфат
иондары бар талданатын ерітінді барий тұзының стандартты ерітіндісімен
ерітіндінің түсі қызғылт түстен күлгінге дейін өзгереді. Бұл жағдайда әдіс
барометрия деп аталады.
Әдістің артықшылықтары. Бұл әдісті көп
уақытты қажет ететін және
ұзаққа созылатын классикалық гравиметриялық әдістің орнына барий мен
сульфаттарды анықтау үшін қолдану талдауды тездетеді және жеңілдетеді.
Агрохимиялық анализде судағы сульфаттарды,
топырақ сығындылары мен
тыңайтқыштарды анықтау үшін қолданылады.
