|
Аналитикалық химиядағы білімді бақылау әдістері мен формалары
|
бет | 44/66 | Дата | 24.03.2022 | өлшемі | 0,79 Mb. | | #28693 |
| Байланысты: Аналитикалы химияны даму тарихы мен кезе дерін зерттеу. МассалАналитикалық химиядағы білімді бақылау әдістері мен формалары.
Аналитикалық химияда білімді бақылау әдістері. Күнделіктібақылауоқытупроцесіндекүнделіктіқолданыладыжәнесабақбарысындаоқушылардыңоқу-танымдықәрекетінебасшылықжасайды. Олішкіжәнесыртқыбайланыстыжан-жақтыжүзегеасырауғамүмкіндіктуғызады, соныңнегізіндеоқушылардыңкелесіоқуәрекетінеықпалетеді. Күнделіктібақылаумұғалімніңжалпынемесежекелегеноқушыларжұмысынажүйелітүрдебақылаужасаукөмегіменжүргізіледі. Бақылаудыңбұлтүріоқушылардыңсыныпнемесеүйтапсырмаларынөзбетіншеорындауғадегенниеттері мен берілгентапсырманыорындауғадегенолардыңқызығушылығыжәнежауапкершілдіксезімінынталандырудаүлкенманызғаиеболады.
Тақырыптықбақылау - оқубағдарламаларындағыбелгілітақырыптарбойыншаөткізіледі. Сабақтыңтақырыбыжәнеәрбіркезеңдерінегізіндеоқушылардыңбілімді, іскерлікті, дағдыныигеруітексеріледі. Соныменбірге, мұғалімжаңатақырыптыңкейбірбастымәселелерінөткенсабақтардағыоқуматериалдарыментолықтырады, кейбірұғымдарды, анықтамаларды, ғылымиережелердіоқушы-лардыңесіне салады.
Қорытындыбақылау - барлықпәндербойыншажылаяғындаөткізіледі. Бақылаупроцесіндетақырыптықжәнетараубойыншабақылаунәтижелеріесепкеалынады. Оқушылардыңжылбойындаалғантеориялықжәнетәжірибелікбілімдеріанықталады. Сондықтанқорытындыбақылаудыңнегізіемтиханжәнеоқушылардыңжылдықүлгерімбағаларыболады. Емтихан мен жылдықүлгерімбағаларынанпедагогикалықкеңестіңшешімібойыншақорытындыбағаларшығарылады. Бақылауәдістеріарқылыоқушыларжұмысыныңтиімділігі мен мазмұнытуралыкерібайланысқамтамасызетіледі. Бақылауәдістерінеауызша, жазбашажәнеграфикалықбақылауәдістеріжатады. Бұләдістергеқарағандабағдарламалапбақылауәдістерініңөзіндікерекшелігі бар. Олармашинасызжәнемашиналыбағдарламалапбақылауәдістерінебөлінеді.
Машинасызбағдарламалапбақылауәдістерібойыншаперфокарталаржәнебақылаукарталарынқолданып, оқушылардыңтеориялықжәнепрактикалықбілімдерінанықтайды. Мұғалімоқытужәнебілім беру мазмұныбөлімібойынша 20-25 сұрақтардайындап, әрбірсұраққа 4 варианттыжауаптыңмазмұнынжазады. Олардыңішіненбірсұраққағанадұрысжауапберіледі.Қалғансұрақтарварианттары: дәлемес, толықемеснемесебасқатектесұғымдарғасәйкескеледі'' (1, 269 бет).
Бақылаудыңтағыбірбөлігі, кейбіржағдайда, тапсырмалартүрідепұғынылады (жазбашабақылаужұмысы, тесталықжұмыс, зертханалық-тәжірибелікжұмыс, зачет, шығарма, диктант т.б.) немесеоқушыларәрекетініңтүріболып (баяндама, хабарлама, оқушыәңгімесі, мұғалімсұрағынажауап беру т.б.).
Білімдібақылаужәнебағалауғылымидәлелденген, тәжірибедеқолданылғанпринциптернегізіндежүргізіледі: әділдік, жан-жақтылық, жүйелік, жеке-даралық, диф-ференциалдықжәнетәрбиелік.Әділдік, шындық (білімсапасыныңнақтылығы, бағаөлшемі мен ережесінормасынақатысты) - бұлсубъек-тивтікфакторлардыболдырмаудыкөздейді.
Жүйелік, бірізділік - әрбірсабақ, тақырыпбойыншаоқушылароқуәрекетініңбасқабуындарыменбайланыстырақаралып, оқытупроцесініңбарлықкезең-деріндебақылаужүргізудікөздейді: түйіндісұрақтарбойыншаоқытунәтижесінқорытындылау, тақырыптықбақылау, сабақтарбойынша балл қоют.с.с.)
Жеке-дара қатынас - әрбіроқушыныңерекшелігінбағалау (оныңқабілеті, бейімділігі, денсаулығы, оқуәрекетіт.б.) қарастырады.
Жан-жақтылықта - бақылауоқубағдарламасыныңбарлықбөлігінқамтиды, оқушылардыңтеориялықбілімдерін, интеллектуалдықжәнепрактикалықбілік пен дағдысынбақылаудықамтамасызетеді.Диффериенциалдыққатынас - әрбірпәнніңерекше-лігін, жекелегенбөлімдерін, соныменбіргеоқушылардыңжеке-дара қасиетінескеріп, соғансәйкесбақылаудыңәртүрліәдістері мен мұғалімніңпедагогикалықәдепсақтауынталапетеді.
Жоғарыдаайтылғанталаптардыорындау, еңалдыменбақылаудыңсенімділігінжәнеоқытупроцесіндеөздерініңалдындатұрғанміндеттердіңорындалуынқамтамасызетеді, бақылаудаәртүрліқателіктер мен сәтсіздіктердіңболмауынакепілдікжасайды.
Оқушылардыңбілім, білікжәнедағдыларынбақылау, бағалау педагогика ғылымы мен практикасындабелгілібірәдістердіқолданунегізіндежүзегеасады. Олармыналар:
ауызшабаяндау (әңгіме, жеке-дара, топтық, фронтальдықсұрақ).
жазбашабақылау (диктант, шығарма, таблица, схема, суреттерқұрастыру).
практикалықбақылау (лабораториялықжұмыстарын, еңбекоперацияларынорындау, тәжірибежүргізу).
машиналыбағдарламалапбақылау (перфокарталар, бақылаукарталарын, дұрысжауаптарды, диафильмдердіқолдану).
өзін-өзібақылау, бағалау (қателердіболдырмау, олардытүзеу, оқудағыөзжетістіктерінбағалау, соғансәйкес балл қою).
Оқытупроцесіндебақылаудыңфронтальдық, топтықжәнедербесформаларықалыптасқан. Оныңтиімділігі - мұғалімніңолардыдұрысұйымдастыруынабайланысты.
Фронтальдық (жаппай) бақылаужағдайындабарлықоқушыларғасұрақтарнемесемазмұныбірдейтапсырмаларберіледі. Олардыорындаубарысындаоқушыларарасындаынтымақтастық, жолдастықсезімпайдаболады, бір-бірінесұрақтарқойып, жауаптарынтолықтырады, орындалғанжұмыстардыөзаратексеріп, іскеасырады. Демек, бірігуіс-әрекетіндеәлеуметтікқұндымотивтерқалыптасады.
Топтықбақылаудабелгіліоқушылартобысабақбарысындамұғалімнентапсырмаларалыпорындайды. Кейде, кейбіроқушылартүрлісебептергебайланысты (сабақжіберу, нашарүлгеру, ауырут.б.), қосымшакөмектіқажететулерімүмкін. Сондықтан, олардыңжұмысынерекшеескеалғанжөн.
Бақылаудыңдербесформасыәрбіроқушыныңбілімін, іскерлігінжәнедағдысынтерең, жан-жақтыанықтауғамүмкіндікбереді. Дербесбақылаубағдарламалапжәнедифференциялыоқытубарысындажақсынәтижебереді. Дербесбақылаудаоқушыларжауабыныңлогикалықбірізділігі, оларөзпікірлерінқалайбайымдайды, қалайдәлелдейді, міне, осы мәселелерге аса көңілаудару керек.
Оқытупроцесіндеоқушылардыңөзін-өзібақылауыөтеқажет. өзін-өзібақылау, олардыңоқубағдарламасы материалы мен игергеніскерлігіжәнедағдысыныңберіктігіжайлыақпараталуынқамтамасызетеді. өзін-өзітексеруарқылыоқушылардыңалғанбілімінесеніміартады, орындағанжаттығу, есепшығаружәнетәжірибежұмыстарыныңнәтижесінбағалайды.Бағабілімдіесепкеалуғанаемес, олтәрбиелікқұрал. Сондықтан, оқушыбілімін
бағалауданемқұрай-лылыққасалынуғаболмайды.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|