Ақпараттық – дидактикалық блок



Pdf көрінісі
бет4/11
Дата04.03.2023
өлшемі0,49 Mb.
#71542
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
 
F
1
Аа аа 
3- сызба. Талдаушы шағылыстыру. 
Табиғатта 
толық 
доминанттылықпен 
қатар 
толымсыз 
доминанттылықта(толық емес доминанттылық та) жиікездеседі.Бұл 
жағдайда гетерозиготалардың өз аралық фенотипі болады. Сонымен, қош 
иісті бұршақтың қызыл және ақ гүлді екі нәсілі белгілі. Осы нәсілдерді 
шағылыстырудан алынған гибридтер қызғылт, аралық түсті болды. Екінші 
ұрпақтағы фенотипі бойынша ажырау генотипіне үйлесімді, 1 қызыл: 2 
қызғылт:1 ақ. Адамның тұқым қуалайтын аномалиялары мен ауруларын 
тудыратын бірқатар гендерінде де толық емес домининанттылық қасиеті 
кездеседі. Мысалы, орақ тәрізді жасушалық анемия (ол туралы толық 
мәлімет төменде келтіріледі), еркін қозғалуды реттейтеудің прогрессивті 
бұзылуымен сипатталатын, Фридрейх атаксиясы.  
Полигибридті шағылыстыруда ата-аналық организм бірнеше белгілері 
бойынша талданады. Полигибридті шағылыстырудың мысалына дигибридті, 
екі 
жұп 
белгілермен 
ажыратылатын 
ата-аналық 
организмдердің 
шағылыстыруын алуға болады.  
Тәжірибеге бастапқы форма ретінде сары тегіс (ААВВ) және жасыл кедір-
бұдыр (аавв) дәндері бар өсімдіктер алынған болатын, екінші ұрпақта 
бастапқы формаларға ұқсайтын белгілер жиынтығы бар даралармен қатар
сары кедір–бұдыр (Аавв) және жасыл тегіс (аавв) жаңа комбинациялар пайда 
болды. Мендель дәндердің формасы түстеріне тәуелсіз тұқым қуалайтыны 
туралы тұжырым жасады. Бұл заңдылық Мендельдің үшінші ережесі
немесе белгілердің тәуелсіз тұқым қуалау (комбинациялану) ережесі деп 
аталды. Оның айтылуы төмендегідей: екі (немесе одан да көп) жұп 
альтернативті белгілерімен ажыратылатын гомозиготалы даралар 
шағылыстырылатын болса F

– барлығы фенотипі және генотипі біркелкі 
болады. F

дараларын өзара шағылыстырғанда (инбридгінде), екінші 
ұрпақта (F
2
)белгілердің тәуелсіз комбинациялануы байқалады,сол себептен 
әкелік-аналық және аталық –әжелік дараларға ұқсамайтын бклгілер 
жиынтығы бар гибридтік формалар пайда болады. 


4 - сызба. Белгілердің тәуелсіз тұқым қуалау ережесі.
В.Мак Кьюсик 1946 жылы адамның қалыпты белгілері мен 
патологиялық жағдайларының (моногендік ауруларының) тұқым қуалау 
типтері туралы мәліметтері бар «Адамның Менделдік тұқым қуалаушылығы» 
атты дәстүрлі еңбегі шықты.  


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет