Ақпараттық – дидактикалық блок


Аутосомды-рецессивті тұқым қуалауға тән белгілер



Pdf көрінісі
бет6/11
Дата04.03.2023
өлшемі0,49 Mb.
#71542
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Аутосомды-рецессивті тұқым қуалауға тән белгілер: 
- еркек және әйел жынысты дараларда патология бірдей жиілікпен кездеседі. 
- белгінің (патологияның) шежіреде қөрінуі «горизонталь бойымен», 
сибстерде жиірек. 
- бірқандыларда ауру кездеспейді (бір әкеден түрлі анадан) және 
біржатырдан (бір ананың балалары түрлі әкеден) туылған ұлдар мен қыздар. 
- сау ата- аналардың балалары сау. Ауру басқа туыстарында кездесуі мүмкін, 
мысалы аурудың екінші және үшінші реттік туыс ағалары мен 
қарындастарында. 
Аутосомды-рецессивтіпатологияның туыстар арасындағы некеде кездесу 
мүмкіндігі жоғарылайды, ерлі- зайыптылардыңекеуінің де патологиялық ген 
бойынша гетерозиготалар болуына байланысты. Ерлі- зайыптылардың 
туыстық дәрежесі неғұрлым жоғары болса, соғұрлым аурудың пайда болу 
мүмкіндігі жоғары. Аутосомды-рецессивті типті тұқым қуалайтын аурудың 
пааайййда болу мүмкіндігі 25% құрайды. 
Аурулар мысалы: фенилкетонурия, тері-көз альбинизмі, орақ тәрізді 
жасушалық 
анемия, 
адреногенитальдық 
синдром, 
галактоземия, 
гликогеноздар, гиперлипопротеинемиялар, муковисцидоз. 
Х-хромосомамен тіркес доминантты тұқым қуалауға тән белгілер: 
- ер және әйел жыныстыларда кездеседі, бірақ әйелдерде 2 есе жиірек. 
- патологиялық аллелі бар әке, тек қызына ғана береді, ұлдары әкесінен тек Y 
хромосоманы алады. 
- ауру әйел патологиялық аллелді ұлдарына және қыздарына бірдей 
жиілікпен береді. 
Аурудың мысалдары: гипофосфатемияның бір түрі - D- витаминіне 
резистентті рахит; Шарко-Мари-Тута ауруы, I типтегі ауыз-бет-саусақ 
синдромы.
Х-хромосомамен тіркес рецессивті тұқым қуалауға тән белгілер: 
- ауру балалар дені сау ата-аналар некесінен туылады. 
- ауру көбінде тек еркек жыныстыларда кездеседі. Рецессивті генді балалары
патологиялық генді тасымалдаушы анасынан алады. 
- ұлына әкесінен ауру ешқашан берілмейді. 
- у носительницы мутантты генді тасымалдаушыныңауру баланы туу 
мүмкіндігі 25% (туылған нәрестенің жынысына байланыссыз); ауру 
ұлдардың туылу мүмкіндігі 50% тең. 


Аурудың мысалдары: гемофилия А, гемофилия В; дальтонизм; Дюшенн – 
Беккер бұлшық ет дистрофиясы; Кальман синдромы; Хантер ауруы 
(мукополисахаридоздың II типі).


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет