Ақпараттық – дидактикалық блок

дараларды шағылыстырылуыға байланысты, мысалы, сары және жасыл дәнді 
бұршақтарды шағылыстыру (Г.Мендельдің заңы).
Гомолог хромосомалардың бірдей локустарында орналасатын бірдей 
белгілерді анықтайтын гендерді аллельдер деп аталады. Аллель гендер бірдей 
әріптермен белгіленеді. 
Аллель емес гендер деп гомолог емес хромосомалардың бірдей 
локустарында немесе гомолог хромосомалардың әртүрлі локустарында 
орналасатын әртүрлі белгілерді анықтайтын гендерді атайды, мысалы, көздің 
нұрлы қабығының түсі немесе алақандағы саусақтардың саны және т.т. 
Гендер (белгілер) доминантты және рецессивті болуы мүмкін. 
Доминантты белгі өз әсерін гомо - және гетерозиготалы жағдайларда 
көрсетеді, бас әріппен белгіленеді (А). Рецессивті ген өз әсерін тек 
гомозиготалы жағдайда көрсетеді, кіші әріппен (а) белгіленеді. 
Генотип деп диплоидты хромасомалардағы барлық тұқым қуалайтын 
факторлардың (гендердің) жиынтығын атайды.  
Генотипі бойынша дараларды гомозиготалар (АА; аа) және 
гетерозиготалар (Аа). Егер гомолог хромосомаларда бірдей белгіні 
анықтайтын (кодтайтын) аллель гендер орналасқан болса, ол ағзалар 
гомозиготалар деп аталады. 
Егер гомолог хромосомаларда бір белгінің әртүрлі жағдайын
анықтайтын (кодтайтын) аллель гендер орналасқан болса, ол ағзалар 
гетерозиготалар деп аталады. 
Гемизиготалы даралардың генотипінде геннің тек бір ғана аллелі 
болады, мысалы, еркек даралардың Х - және Y жыныс хромосомаларының 
гомологты емес локустарында (Х
h
Y) ораласатын гендер.Мысалы; 
гемофилияның, дальтонизмнің гендері. 
Фенотип деп ағзаның барлық белгілері мен қасиеттерінің жиынтығын 
атайды.  
Ата – аналық даралар бір жұп альтернативті белгілері бойынша 
талданатын болса, ондай шағылыстыруды моногибридті , егер екі – 

жүктеу/скачать 0,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: