Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар

118 
4.
Ақпаратты қысуға арналған негізгі технологияларды атаңыз. 
5.
Кең тараған архиватор тобына қандай программалар жатады? 
6.
Архив құрамындағы әрбір файл үшін оның мазмұны тәрізді 
қандай информациялар сақталады? 
7.
Мультимедиалық қосымшаларды әзірлуге арналған құралдар? 
8.
Мультимедиялық технологиялардың негізгі қызметі? 
9.
Білім берудегі мультимедия қандай құрал болып саналады? 
10.
Оқыту процесінде мультимедияны пайдаланып білім берудің 
әртүрлі аспектілері? 
ТАҚЫРЫП 12. Smart технологиялар 
12.1 Заттар интернеті 
12.2 Үлкен көлемді деректер 
12.3 Жасанды интеллект 
12.4 АКТ-дағы жасыл технология 
Бақылау сұрақтары 
 
12.1 Заттар интернеті 
Жаңа технологиялық әдіс-тәсілдердің пайда болуы ақпараттардың 
мазмұнын адамның түрлі сезім мүшелері арқылы және аудиториямен 
интерактивті өзара әрекетке түсу арқылы қабылдауды, түрлі техникалық 
құралдардың көмегімен іске асыруды қамтамасыз етуге мүмкіндік 
береді. Қазіргі кезеңде еліміздің білім беру ұйымдарында оқыту процесін 
ізгілендіру мақсатында көптеген жұмыстар жасалуда. Оларды ғылыми 
тілмен айтқанда «инновациялық процесс» деп аталады. Инноватика 
ұғымының мәні латынның «in-novus» деген сөзінен шыққан, «жаңарту, 
өзгерту, жаңашылдық» деген мағынаны білдіреді, яғни, педагогика 
ғылымында жаңа әдістерді, тәсілдерді, құралдарды, бағдарламаларды 
пайдалану. 
Инновациялық білім беру құралдарына:

аудио-видео құралдар;

компьютер; 

интерактивті тақта;

интернет; 

компьютер - мультимедиялық құрал; 

электрондық оқулықтар; 

оқу-әдістемелік кешен;

инновациялық ақпараттық банк; 

инновациялық сайт және тағы басқалары жатады.
Сондықтан да қазіргі таңда көптеген интерактивтік бағдарламалық 
бөлімдер, қозғалмалы объектілер құруға мүмкіндік беретін векторлық 
және графикалық жабдықтар көптеп шығып, қолданыс табуда. Осындай 
құралдардың бірі - 
смарт технологияны
білім беруде кеңінен пайдалану 

119 
оқу іс-әрекеттерін жоғары дәрежеде жүзеге асыруға мүмкіндік туғызары 
анық. 
Смарт технологияны пайдаланып, оқыту әдістерін жаңарту қазірде 
өзекті мәселелердің бірі болып саналады. Яғни бұл дегеніміз заманауи 
ақпараттық және ұйымдық жүйелер арқылы адамның интеллектуалдық, 
жоғары технологиялық мүмкіндіктері жайлы орта құру. Оларды 
қолдануда әрбір жеке тұлға өзіне қажетті ақпаратты алатындай 
ұйымдастыру керек. 
Смарт білім беру
- дегеніміз үлкен көлемдегі әр 
түрлі білім ресурстарының (аудио, видео, графика) тыңдаушыға 
қажетінше оңай әрі жылдам, ыңғайлы түрде берілуі болып табылады. 
Сонымен қатар оңай басқарылатын және әрдайым сыртқы білім 
ресурстарымен толығып отыратын болуы тиіс. 
Бұл технология барлық білім беру үдерістерін және осы үдерісте 
қолданылатын барлық әдістер мен технологияларды түгелдей жаңаруын 
жүзеге асырады және де ақылды тақта, ақылды экран, кез келген жерден 
интернетке қосылу сияқты жаңа технологиялардың туындауына себеп 
болады. Осы пайда болған жаңа технологиялар контентті жасақтап, 
жүйелеп пайдаланушыға жеткізеді. Соның арқасында білім беруді жүзеге 
асыру тек аудиторияда ғана емес, кез келген жерде: үйде немесе 
мұражайда, кафе сияқты қоғамдық жерлерде де мүмкін болады. Яғни 
білім беру үдерісінің кез келген қатысушысы (студент немес оқытушы) 
интернет желісі арқылы ортақ контентті белсенді пайдалана алады. Бұл 
өз кезегінде білім беру үдерісінің уақытқа немесе орынға (аудитория) 
тәуелділігін жояды. 
Соңғы жылдары Smart TV технологиясын қолданатын кең 
функционалды мүмкіндіктерге ие болатын теледидарлар да пайда 
болуда. Smart TV теледидардың интернетпен тиімді байланыс орнатудың 
жаңа ортасын құрайды. Басқа сөзбен айтқанда Smart TV интернетке 
енудің кең мүмкіндігіне ие. Соның арқасында сол теледидар арқылы да 
әр қолданушы өзіне қажетті материалын үлкен экраннан көре отырып, 
оны ақпарат тасуышқа сақтай алады, онлайн көре алады, ақпарат алмаса 
алады. 
Қазіргі таңда интернет желісіне еркін ену функциясы дамудың 
перспективалық бағыттарының бірі болып отыр. Үлкен экранды 
теледидар арқылы бейнені таза айқын көріп қана қоймай, интернет 
беттерін парақтауға арналған веб-браузерлерді, әлеуметтік желі 
қосымшаларын, видеоларды көруге мүмкіндік беретін RuTube немесе 
YouTube сервистерін т.б пайдалануға болады. Сонымен қатар радио 
клиент қызметін атқаратын vTuner арқылы іздеудің және сорттаудың кең 
мүмкіндігіне ие болатын радиостанциялардың үлкен тобын пайдалануға 
болады. Жауапты қосымшалар қоры мен әр түрлі кеңейтілімдер кез 
келген контентті көруге мүмкіндік береді. Smart TV арқылы интернетті 
әр қолданушы өз мақсатына тиімді пайдалануға және үлкен көлемді 
онлайн контентті пайдалану мүмкіндігіне ие бола алады. 

120 
Қазіргі кезде мектептерде, жоғары оқу орындарында интерактивті 
SMART - тақталар мен плазмалы панелді арнайы құрылғылар көптеп 
қолданылуда. Ол плазманы интерактивті бетке айналдырады. 
Интерактивті SMART-технологиялар тактильді басқару болып табылады, 
интерактивті тақтамен жұмысты жеңілдетеді және интуитивті қарапайым 
және тәжірибесі жоқ адамға дейін түсінікті болатындай етеді. 
Интерактивті SMART-тақтаның бетіне арнайы қаламмен жазудың қажеті 
жоқ, керісінше кез келген затты пайдалануға болады - мысалы, указка, 
маркер, тіпті саусақпен де жазуға болады, бұл әсіресе мүмкіндігі 
шектеулі балалардың тақтада жұмыс істеуінің бірден бір жолы. 
Интерактивті SMART - технологиялар тек оқу аудиториясы мен акт 
залын ғана емес, басқа да рекреациялық бөлмелерді, мысалы, кіре берісті 
қызықты да маңызды жерге айналдыруға мүмкіндік береді. Оқу 
мекемесінің кіре беріс немесе басты холлы - алдымен, студенттер, 
педагогтар мен сырттан кірген адамдар көзіне бірден түсетін жер, 
сондықтан әдемі, тартымды рәсімделгені дұрыс, ақпараттар да соған 
сәйкес болуы қажет. Басты холл интерактивті SMART - фойе болады, 
сонда тұрып сол мекеме туралы ақпараттарды қолдануға болады. 
Интерактивті SMART технологияны қолдану арқылы (интерактивті 
тақталар SMART, интерактивті дисплей Sumpodium, AirLiner 
планшеттері) оқытушы өз сабағын студентпен бірге миға шабуыл 
арқылы модельдеу, оқу материалын көрсету, көрсетілген бейнеден тыс 
жазбаша комментарийлер келтіру, жаңа идеяларды хаттамалау 
мүмкіндігіне ие болды, осылайша студентпен бірге білім беру контентін 
құрады. 
Интерактивті технология қазіргі заманғы оқытудың техникалық 
құралдарынан ерекше айтуға болатыны. Ол ақпараттық технологияны 
оқыту үрдісіне екпінді түрде енгізу бағытында қолданылатын жаңа 
құралдың бірі-бағдарламалық-техникалық кешен болып табылады. Бұл 
кешен білім беру үрдісінде қолданылатын ақпаратты көрсетуге және оны 
компьютермен басқаруға тағайындалған әмбебап интерактивті жүйе. 

жүктеу/скачать 2,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: