Осы дәріске ағымдық, аралық, қорытынды бақылау бойынша тест тапсырмалары және сұрақтар 1. Т Сөзжасам бойынша оқушы игеруге тиісті білімнің міндетті деңгейі:
A + Сөзжасамның морфологиялық тәсілдерін білу
B + Сөздерді тұлғасына қарай айыра білу
C + Сөздерді құрамына қарай айыра білу
D Сөйлем мүшелері мен сөз тіркесін меңгеру
E Оқушының тыңдаушылық қабілетін арттыру
F Дұрыс жазуға үйрету
G Оқушының фонетикалық дағдысын қалыптастыру
H Сөйлемдерді дұрыс құрастыруға үйрету
2. Т Сөз құрамын талдауда басшылыққа алынатын заңдылықтар:
A + Түбір мен қосымшаның белгілі бір заңдылыққа бағынып тіркесуі
B + Сөздің ой мен ұғымды нақтылауға қызмет етуі
C + Сөздік құрамның сөз қорына негізделуі
D Сөздерді есептеуді
E Сөздерді тәуелдеуді
F Тұрлаусыз мүшені табуды
G Баланың жалпы ой өрісін дамытуды
H Синонимдерді қолдана білуді
1
№ 10 дәріс
№ 10 дәріс Морфологияны оқыту әдістемесі
Жоспар: 1.Морфология және сөздің грамматикалық құрылымын оқыту әдістері.
2.Сөз таптарын оқыту әдістемесі.
3.Морфологиялық талдау, оны жүргізу әдістемесі.
Дәрістің қысқаша мазмұны: Морфологияны оқыту арқылы оқушыға сөздердің грамматикалық мағынасы, сөз таптардың өзара байланыстылығының мәні түсіндіріледі. Сөз таптарының ерекшеліктері, сөз табына жататын сөздердің сөйлемдегі қызметі өмірмен байланыстырылады. Көптік, тәуелдік, септік жалғауларды қолдануда стильдік нормаларды жете білдіру көзделеді. Демек, оқушы Морфологияны оқыту арқылы оқушыға сөздердің грамматикалық мағынасы, сөз таптардың өзара байланыстылығының мәні түсіндіріледі. Сөз таптарының ерекшеліктері, сөз табына жататын сөздердің сөйлемдегі қызметі өмірмен байланыстырылады. Мұғалім құрғақ ережені оқушыға жаттатудың зиян екенін естен шығармау керек. Жаттанды нәрсенің көпке бармай тез ұмытылып қалатыны әсте анық. Оқушының сөз таптарының қызметі, олардың орын тәртібі, түрленуі мен өзгеруі туралы жүйелі білім алуы шарт. Сабақта айтылған материалдардың барлығы оқушының есінде түгел қалмаса да оның ішінен ең негізгісі оқушының есінде қалдыруға қол жеткізу керек. Мысалы: оқушылар арасында зат есім туралы толық мағлұмат алғандары жиі ұшырасады. Нақтылы зат атаулары қалам, қағаз, дәптер, орындық т.б зат есім екенін біледі. Ал адамның ойлау қабілеті арқылы топшылаумен түсінетін заттық ұғымдардың атауы абстракты зат есімдерді ақыл, ой, сана, қуаныш, реніш, уайым, қайғы т.б келгенде оқушы тосылып қалады. Осы жағын нақтылы мысалдар арқылы түсіндіру қажет. Сын есім мен сан есімнің алдында тұратын, етістіктің сөйлемнің соңында келетіні сияқты тіл заңдылықтарын оқушының сөйлеу әрекетінде дұрыс қолдануын қадағалап отыру тіл мәдениетінің нормаларын сақтауға да үйрету.ұрлысының негізін қалайды.
