Аралық бақылау сұрақтары: 1 Психология ғылым ретінде. Мақсаты. Міндеттері
жүктеу/скачать 1,17 Mb. Pdf көрінісі
|
| қылық түрін атайды.
24)Мінез қалыптастыру мәселесі Мінез қалыптасу мәселесі негізінен физиология және психологиялық тұрғыдан алып қарағанда адамның сана сезімі мен ойлау қабілеттеріне тікелей байланысты екендігімен түсіндіріледі.Мінез қалыптастыру мәселесі көптеген тұрғыдан алып зерттелген кезде құндылықтар мен қасиеттер бойынша анықталады.Мінез қалыптастыру адам дұрыс жаққа өзгерген кезде ған өзгеріс таба алады.Сол себептен де дұрыс ойланып шешім қабылдау керек. 25) тұлғаның қабілеттері туралы түсінік. Қабілеттердің табиғаты. Әрдайым ауыз екі сөзде «Қабілет» деген атауды жиі қолданамыз. Әр адамның өзіндік қабілеті болады. Мүмкін сурет салуға қабілеттілік, есеп шығаруға, биге қабілеттілік. Оның түрлері сан алуан. Қабілеттілікті ары қарай дамыту адамның өз еркінде. Мұндай ерекшеліктер іс – әрекетті орындау үстінде, әсәресе оның нәтижесінен жақсы көрініп отырады. Мәселен, біреу қолына алған ісін бұрқыратып тез бітіріп тастайды және оны өте нәтижелі етіп шығарады. Ал екінші біреу өте баяу қимиылдап, әрі істі сапасыз етіп орындайды. Бүл мысалда да бірінші адамның іске қабілеттілігі екіншіге қарағанда әлдеқайда жоғары екендігі көрініп тұр. Қандайда болмасын бірер нәрсеге қабілеті жоқ адам болмайды. Ол біреуде күшті, біреуде шамалы болып келуі мүмкін. Тәжірибе мен парасат адамдардың тең емес екенін дәлелдейді дегенде теңдік деп адамдардың қабілеттерінің теңдігі немесе дене күштері мен рухани қабілеттіктерінің бірдейлігін түсінеді. Бұл мағанада алғанда адамдардың тең емес. Қабілеттіктің өлшемі – белгілі бір істің нәтижелі болып орындалуыда. Қабілет адамның іс – әрекетінің белгілі – бір түріне,, өнер саласының біріне жарамдылығын жақсы көрсете алады. Белгілі бір істі үздік орындауға мүмкіндік беретін адамның әр түрлі жеке қасиеттерінің қиысып келуін, яғни адам қасиеттерінің синтезін қабілет деп атайды. 26) тұлғалық қабілеттердің даму деңгейлері. Адам қабілетінің даралық ерекшеліктеріне талант, дарындылық, данышпандық сияқты қасиеттер де жатады. Дарандылық – адамның белгілі бір іске деген айрықша қабілеттілігі, өмірдің қандай да бір саласында өзін ерекше қырынан көрсетуі Қабілеттің жоғары деңгейде дамуы талант деп аталады. Талант адамның нақты бір істі нәтижелі орындаудағы қабілетінің біршама жағымды қасиеттерінің өзара байланысты түрде үндесуі№ Таланты адам өмірде белгілі бір пайдалы әрекетпен шұғылданады, сол бағытта ірі жетістіктерге де жетеді соның арқасында оның іс - әрекеті өзгелерге өнеге болады, жемісті нәтижелер береді. Адам қабілетіндегі дарандылық пен талант одан әрі дамып, данышпандық қасиетін тудырады. Бұл – адамның ақыл - ойы мен іс - әрекетінің ең жоғары дәрежеге көтерілуі. Данышпандық қасиет – адамның жалпы және арнаулы қабілеттерінің жинақталып, ерекше нәтижелері адамның әлеуметтік өмірі мен қоғамдық тіршілігінің жақсаруына елеулі үлес қосып, мәдени - рухани, саяси - экономикалық т.б. салалардың өркендеуіне әсер етеді, қоғамның тарихи дамуында өшпес із қалдырады 27) тұлғаның мотивтері мен қажеттіліктері туралы түсінік. Кезінде Черкс Дедсон өзінің классикалық заңы арқылы іс - әрекет тиімділігі мотивация күшіне тәуелді деп айтып кеткен болатын. Сонда мотивация күші жоғарылаған сайын іс - әрекет нәтижесі өседі. Студенттердің оқу мотиві олардың оқу әрекетінің әр түрлі жақтарына деген бағыттылығы деп анықтаймыз. Мысалы, егер студенттердің белсенділігі оқылатын объектіге бағытталса, онда бұл жағдайда танымдық мотив түрлері туралы сөз қозғалады. Ал студенттің белсенділігі оқу барысында басқа адаммен қарым - қатынас жасауға бағытталса, онда мәселе әлеуметтік мотивтерді қамтиды. Осыған сәйкес студенттердің оқу үрдісіне қатысты орын алатын мотивтерді үлкен екі топқа бөлуге болады: 1) танымдық мотивтер; 2) әлеуметтік мотивтер. Танымдық мотивтер өз ішінен бірнеше шағын топтарға бөлінеді: 1) кең ауқымды танымдық мотивтер; 2) оқу - танымдық мотивтер; 3) өзін - өзі дамыту мотивтері. Ал әлеуметтік мотивтердің түрлері мынадай болады: 1) кең ауқымды әлеуметтік мотивтер; 2) тар ауқымды әлеуметтік мотивтер немесе позиционды мотивтер; 3) әлеуметтік тұрғыдан бірлесіп еңбек ету мотиві. Аталған мотив түрлерінің қалыптасуы келесі кезеңдерді қамтиды: дағдылы мотивтердің актуализациялануы, осы мотивтер негізінде жаңа мақсаттардың пайда болуы, мақсатқа жету барысында мотивтің бекуі және соның негізінде жаңа мотивтердің шығуы, әр түрлі мотивтер иерархияның құрылуы, бірқатар мотивтерде жаңа қаситтердің пайда болуы т.б. жүктеу/скачать 1,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|