Астана, 2015 КƏсіби қазақ тілі
жүктеу/скачать 3,93 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Үндестік заңы
| Жағыпарова Майра
6-тапсырма. Пікір білдіріңіз. Маңызды деректер: – Жаһандану дегеніміз – экономика мен бүкіл әлемдегі қоғамдар өзара байланыста болатын процесс. – Жаһанданудың басталуына көлік, коммуникация, техноло- гия, сауда-саттық пен бұқаралық ақпарат құралдары сияқты көпте- ген факторлар түрткі болды. – Жаһанданудың артықшылықтары: жаңа жұмыс орындары мен Бангалор сияқты қалалардың дамуы. – Жаһанданудың кемшіліктері: шетелдік инвестицияларды тар- ту мақсатында арзан әрі әділетсіз еңбек шарттарының, яғни жұмыс- керлері өте ауыр жағдайда жұмыс істейтін мекемелердің көбеюі. Үндестік заңы (Закон сингармонизма) Түбір мен қосымшаның және сөз аралығындағы дыбыстардың бір-біріне ықпал жасап, өзара үйлесіп айтылуын үндестік заңы деп атаймыз. Үндестік заңы – екі түрлі болады: буын үндестігі (гармония слогов) және дыбыс үндестігі (гармония звуков). Буын үндестігі – түбір сөздің соңғы буынының жуан не жіңіш- ке болуына қарай қосымшаның да жуан не жіңішке түрде жалға- нуы. Қазақ тілінде сөздер не біркелкі жуан, не біркелкі жіңішке дауыс- тылар болып келеді (В казахском языке слова произносятся либо твердо, либо мягко в зависимости от гласных). Мысалы: а) Твердое произношение: аудармашыларға, жазушыларға. ә) Мягкое произношение: елшілерге, тілшілерге, әншілерге. Түбір сөздің соңғы буыны жуан дауысты болса, онда оған жалғанатын қосымша да жуан дауысты болады, егер жіңішке бол- са, онда жіңішке дауысты қосымша жалғанады (Если последний слог слова имеет твердый гласный звук, то к нему присоединяется окончание с твердыми гласными, а если мягкий, то с мягкими гласными). Мысалы: газет+тер, кітап+тар, журнал+дар, дәп- тер+лер, мереке+лер. |