Астана, 2015 КƏсіби қазақ тілі
жүктеу/скачать 3,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Журналистика казак тил
- Бұл бет үшін навигация:
- 4-тапсырма.
| Жағыпарова Майра
Тұрақты сөз тіркестері. (Фразеологизмы) Тұрақты сөз тіркестері – екі немесе бірнеше сөздің тіркесуі арқылы бір ғана мағына білдіретін сөз тіркестері. Фразеологизмге тән мағына тұрақты тіркесті құрастырушы сөз- дердің жеке мағыналарына үнемі сәйкес келе бермейді, сыңарлары тұтасып барып, бір ғана мағынаны білдіреді. Мысалы: «тас бауыр» деген тұрақты тіркестің мағынасы – мейі- рімсіз болса, «су жүрек» деген тіркестің мағынасы – қорқақ. Тұрақты тіркесті құрайтын сөздер бұрыннан қалыптасқан жүйе- мен айтылады. Олардың сыңарларының орнын ауыстыруға немесе басқа сөзбен алмастыруға келмейді. Мысалы: «тайға таңба басқандай» дегенді «жылқыға таңба басқандай» деп бір сөзін алмастырып айтуға болмайды. Фразеологизмдер сөздің көркемдік мәнерін арттырады. 1) М: Бұл жарыста қазақстандықтардың бағы жанды. «Бағы жану» деген тұрақты сөз тіркесінің мағынасы – жолы болу, та- бысқа жету. 2) М: Осы жолы ол қарсыласынан тізе бүгуге мәжбүр болды. «Тізе бүгу» деген тұрақты сөз тіркесінің мағынасы – жеңілу. 3) М: Біздің команда жеңгенде, төбеміз көкке жетті. «Төбесі көкке жету» деген тұрақты сөз тіркесінің мағынасы – қатты қуану. 4) М: Олар соңғы минутта жеңіліп, санын соғып қалды. «Санын соғу» деген тұрақты сөз тіркесінің мағынасы – өкіну. 4-тапсырма. Жаттап алыңыз, жағдаят құрыңыз. ақ сөйле – говори правду; арзан қол – дешевый; аталы сөз – слово-назидание; атам заманнан – издавна; аты жер жару – стать очень знаменитым; ауызы ауыр – неразговорчивый; аузы берік – держать язык за зубами; аузына қарату – завоевать, всеобщее уважение; аузыңа май, астыңа тай – да сбудутся твои слова; |