Атты III халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағЫ
Пайдаланған әдебиет тізімі
жүктеу/скачать 8,11 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- "SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD: CHALLENGES OF THE XXI CENTURY" NUR-SULTAN, KAZAKHSTAN, JULY 2019
- Саимназаров Юлдаш Бекмирзаевич б.ф.д., профессор 2 Абдураманова Саломат Худайбергеновна
- Калит сўзлар
|
Пайдаланған әдебиет тізімі 1. Бурлачук, А.Ф. Психодиагностика : учебник для вузов / А.Ф. Бурлачук. – СПб. : Питер, 2008. – 384 с. 2. Райгородский, Д.Я. Психодиагностика персонала. Методика и тесты / Д.Я. Райгородский. – М. : Бахрах-М, 2007. – 440 с. 3. Фетискин, Н.П. Социально-психологическая диагностика развития личности и малых групп / Н.П. Фетискин, В.В. Козлов, Г. И. Макуйлов. – М. : Издательство Института психотерапии, 2005. – 496 с. "SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD: CHALLENGES OF THE XXI CENTURY" NUR-SULTAN, KAZAKHSTAN, JULY 2019 115 УДК: 634.23.631.541.11 INVITRO ШАРОИТИДА КЎПАЙТИРИЛГАН ГИЛОСНИНГ ГИЗЕЛА- 5 ПАЙВАНДТАГИНИ НОСТЕРИЛ ШАРОИТГА МОСЛАШТИРИШ 1 Саимназаров Юлдаш Бекмирзаевич б.ф.д., профессор 2 Абдураманова Саломат Худайбергеновна Таянч докторант Академик М.Мирзаев номидаги боғдорчилик, узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институти Аннотация: Мақолада гилоснинг Гизела-5 пайвандтагини ностерил шароитга мослаштириш, иқлимлаштириш босқичлари ва уларда кечадиган жараѐнлар: ўсимликларнинг таъсирчанлигига таъсир этувчи анатомик, морфологик ва физиологик омилларни муҩокама қилади ва in vitro шароитида ўстирилган ўсимликларни иқлимлаштиришда қўлланиладиган энг мувофиқ технологияларни ѐритади. Иқлимлаштиришда in vivo шароитида пайвандтагнинг суғориладиган типик бўз тупроқда ўсиш динамикаси келтирилган. Калит сўзлар: in vitro, in vivo, пайвандтаг, транспирация, витрификация, микроклонал кўпайтириш. Иқлимлаштириш, тирик организмнинг, хусусан ўсимликнинг янги муҩитга мослашуви ѐки атроф-муҩитга кўникиши деб тавсиф берилади. Микроклонал кўпайтирилган ўсимликларни иссиқхона ва дала шароитларига иқлимлаштириш жуда аҩамиятлидир, чунки микроклонал кўпайтирилган ўсимликлар инкубатор шароитидан иссиқхона ѐки дала шароити кескин фарқ қилади. In vitro ўстирилган ниҩоллар ѐки новдалар стресслардан ҩоли ва ўсимлик кўпайиши учун оптимал шароитларга эга ягона микроиқлимда сақланади. Ўстириш идишларда кучсиз ѐруғликда, асептик шароитларда, етарли миқдорда шакар ва озуқа моддалари тутган муҩитда ва юқори намгарчиликка эга атмосферада ниҩоллар ривожланади, гетеротрофик озиқланади. Бундай шароитларда ўсимликларда ноодатий морфологик, анатомик ва физиологик хусусиятлар шаклланади ва ташқи муҩит шароитларига таъсирчан бўлади. Ўстириш идишларида юзага келадиган витрификация ҩодисаси, барг оғизчаларининг нотўғри тузилиши, мумсимон кутикула ва тукчаларнинг бўлмаслиги, устунсимон ҩужайраларнинг дифференциациясининг ривожланмагани ниҩолларнинг ташқи муҩит ҩароратида сўлиб қолишга сабаб бўлади. Микроклонал ниҩоллар инкубаторлардан иссиқхонага кўчирилганда, уларни мослаштириш учун керакли эҩтиѐт чоралари кўрилмаса, муҩитнинг ўзгариши натижасида тезда қуриб ѐки сўлиб, нобуд бўлиши мумкин. Юқори намгарчилик шароитларида ўсувчи ўсимликларнинг барг юзасида мумнинг кам тўпланиши, барг оғизчаларида аномалиялар ва кутикула қаватида узилишлар кузатилади. In vitro шароитларда ҩам шу каби баргнинг анатомик хусусиятлари кузатилади. Барг оғизчасинингнотўғри тузилиши ва барг оғизчаларининг яхши ишламаслиги микроклонал кўпайтирилган ниҩолларни ташқи муҩитга кўчирилган ортиқча сув йўқотилишига олиб келади. Витрификация ѐки ўта серсувлик in vitro ўстирилган ўсимликларнинг морфологик ва физиологик ўзгариши бўлиб, нормал ўсиш қобилиятини йўқотишига олиб келади, натижада иқлимлаштириш босқичида муаммоларни юзага келтиради. |