Қауым жетекшілерін дайындау қОЗҒалысының
жүктеу/скачать 1,55 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Пікір-таласқа арналған
- Жалған қағидаларды алмастыратын Ізгі хабардың Киелікітаптық қағидалары
- Шынайы тəәубе қандай болу керек
- Өмірлік картаңыз туралы пайымдау уақыты Уақыт көрсеткіші
- Куəәлігіңіздің құрылымын анықтаңыз
- Сол қабылдай! ©2014 MentorLink International 44 Куəәлікті қалай айту керек
- 1. Құрылым жасау үшін берілетін «маржан моншақ».
- Сол қабылдай!
- Сол қабылдай! ©2014 MentorLink International 46 4 бөлім
- Алдын ала бəәрін ойластырып, бағалап шығыңыз
- Болашақ шəәкірттерді анықтып шығыңыз.
- Бірге болу жəәне қатысу
- ІІ жəәне ІІІ тыңдау деңгейлері үшін берілетін кейбір кеңестер
- Қызығушылық
негізгі құндылықтар. Оларды төмендегі үш жолға жазыңыз.
Қиын сынақ кезінде пайда болған құндылықтарға назар аударыңыз. Адам қиналған кезінде, əәдетте, жалған нəәрсеге сене салады (Мысалы, «Осы зорлыққа өзім кінəәлімын» немесе «Осыдан қатты зардап шектім, енді мұны болдыртпаспын»). Осындай жалған ойлар пен анттар санамызда қалып, жүріс-тұрысымызға, əәрекет етуімізге қозғау салады, осылайша біздің негізгі құндылықтарымызға, яғни жалған қағидаларымызға айналады.
əәкеммен …туралы сөйлес- тім ата-анаммен ұрысып қалдым Ізгі хабарды естідім инсти- тутқа түстім қызметке қатыстым
əәйеліммен таныстым Сол қабылдай!
41
8. Құдаймен, отбасыңызбен, досыңызбен т.б қарым- қатынасыңызға бөгет жасайтын осы негізгі құндылықтардың не жалған қағидалардың бірін сиына отырып, таңдап алыңыз. Төмендегі таблицаны пайдалана отырып, осы жалған құндылықтарды өзгертіңіз:
тəәубе етуге дайынсыз ба? Осыны Құдайға айтыңыз. Жақып 4:6-10 үзіндісінде күнəәға өкінудің үлгісі берілген; соны қараңыз.
10. Осы сабақ кезінде неге үйренгеніңізді өз ұстазыңызға немесе досыңызға айтып бөлісіңіз.
•
үйренеді •
қабылдайды •
қиналған шағыңызда, əәсіресе жас кезіңізде қалыптасады Сенушілер өздерінің шынайы сенімділік- теріне қайшы келетін өмір салтымен жүруі де мүмкін, өйткені олар жалған құндылық- тарына қарсы тұрмайды.
Сол қабылдай!
42
Жалған қағидаларды алмастыратын Ізгі хабардың Киелікітаптық қағидалары:
Сол қабылдай!
43 Өмірлік картаңыз туралы пайымдау уақыты
нəәтижелерін қарастырып шығыңыз. Жеке уақыт көрсеткіші бойынша жасаған жұмысыңызды əәрі қарай жалғастырыңыз. Екі уақыт аспекті барын ескере кетіңіз.
• «хронос» - бұл хронологиялық уақыт; адамдардың, орын/жердің, оқиғалардың тəәртібі. Бұл сіздің уақыт көрсеткішіңізді құрайды. Хронос бұл əәсем моншақ- тарды тізіп тұрған жіп немесе тарихыңыздың скелеті болып табылады. Хронос өте маңызды. Біз жердегі өміріміздің əәрбір күнін (қалай болса солай қарамай) санап отыруымыз керек. • Құдайдың бейнесін танитын жəәне Оның бейнесін көрсететін адамдар ретінде біз тағы бір уақыт аспектін білуіміз керек: бұл «кайрос». «Кайрос» - мазмұнды уақыт. Бұл не болды (хронос) дегенді ғана емес, сондай-ақ болып жатқан мазмұнды уақытты (кайрос) білдіреді. Біз өзімізбен, Құдаймен жəәне басқа адамдармен қарым-қатынаста боламыз, сондықтан біздің өмірімізде хронос пен кайрос үнемі кезектесіп отырады.
қатынастың оқиғаларға маңызды ықпал еткенін мына мысалдардан көре аламыз: Өз əәйеліңізді қатты сүйетініңізді түсіну; Иса Мəәсіхке шын жүректен сене бастаған кездегі бір сəәт, бір күн немесе бір ай; ата-анаңызбен, балаларыңызбен не ұстазыңызбен (ж.т.б.) өткізген маңызды кезеңдеріңіз; яғни тез ғайып болатын мүмкіндіктер, олар жадыңызда (есіңізде) сақталуы не ұмытылуы мүмкін. Біз өз өміріміздің тарихын айтып жатқанда, тек өмірбаянымызға ғана емес, сондай-ақ
Демек, тарихымыздың скелетінің əәсем пішіні мен жіпке тізілген моншақтардың сұлулығы Құдайдың ұлылығын паш етеді, əәрі адамдарға өнеге береді. Өз уақыт көрсеткішіңізге қараңыз: төмендегі сұрақтарға ой жүгірте отырып жəәне сиына отырып, кайрос кезеңдерін белгілеп шығыңыз:
• Өміріңіздің уақыт көрсеткішінде Құдай сізді неге шақырып отырды? • Құдай маған қандай ерекше қасиеттер, қызығушылықтар мен ынталар берді? • Менің мінезім мен өмірімді қалыптастыру үшін Құдай менің өміріме қандай жағымды жəәне жағымсыз оқиғалар жіберді? • Құдайдың менің өміріме дайындап қойған «игі істері» туралы не біле аламын (Еф. 2:10)? • Құдай ауыртпашылық пен өкініштің қандай салаларын көрсеткісі келеді? • Бұл салалар бұрынғы қарым-қатынастарға қалай əәсер етті? • Ал Құдаймен қарым-қатынасыма əәсер етті ме? Қалай əәсер етті? • Өмірімнің уақыт көрсеткіштері арқылы қандай маңызды сабақтар алдым?
бастаңыз.
• Төменде берілген «Куəәлікті қалай айту керек» деген мақаланы оқып шығыңыз. • Қуəәлігіңіздің бастапқы құрылымын жазып шығыңыз; кіші топта куəәлік айтуға 30 минут берілетінін ескеріңіз. Сол қабылдай!
44
Өз куəәлігіңізді айту үшін практикалық ұсыныс беріледі: 1. Құрылым жасау үшін берілетін «маржан моншақ». • Куəәлігіңіздің не тарихыңыздың негізгі хронологиясы жіпке тізілген моншаққа не алқаға ұқсайды. Бұл əәңгімеңіздің өзегі емес, алайда маржандарды бір жіпке тізіп шығады. Хронологиялық кезеңдерде кідіріп, маржантастарға жетпей қалу қауіпі бар.
• Алқадағы маржантастар – бұл «кайрос» немесе өміріміздің маңызды сəәттері (кезеңдері), яғни Құдайдан алған маңызды сабақтарымыз, қиыншылық кезінде қабылдаған маңызды шешімдеріміз. Бұл біздің шын мəәнінде кім екенімізді көрсететін , Құдайдың бізге тағайындаған орнын анықтайтын жəәне Құдайдың күшімен жеңіп шығатын тосқауылдарды (кедергілерді) көрсететін бөліктері. Уақыттың тығыздығына байланысты маржандардың бəәрі жайлы айтып үлгеру мүмкін емес. 2. Уақыттың шектелуі жəәне куəәлігіңіздің мақсаты. ƏӘңгімелеп беретін оқиғаларыңызды іріктеу керек болады. Сенбеушілерге айтатын төрт минуттық куəәлік пен кіші топ ішінде бөлісетін қырық минуттық куəәліктің арасында үлкен айырмашылық бар. 3. Топта куəәлік бергенде, рақымдылықпен куəәлік беріңіз, өзіңізді басқалармен салыстырмаңыз. • Куəәлік айтудың дұрыс не бұрыс əәдісі болмайды
• Өзіңізді еркін сезіну үшін ашық сөйлеңіз, əәрі əәлсіздігіңізден ұялмаңыз. Бəәлкім бұл кезеңде тек хронологиямен бөлісіп, «маржантастарға» тоқталмайсыз да. Бұл қате емес. Сіз туралы ешкім жаман ойламайды. Мəәселен, мен бүгін 16 жылдың ар жағында бөліспеген жайттармен бөлісетін шығармын.
• Дегенмен жайлы (үйреншікті) зонаңыздан бір қадам ілгері басуыңызды сұранбақпын. Мəәселен, тəәуекел ететін (бөлісуге қорқатын) бір жайтпен бөлісіп, сенім қадамын жасаңыз. Сонда Құдай сізді басқа адамдарға қызмет ету үшін пайдаланады. Тіпті өзіңіз де таң қаласыз.
• Куəәлігіңізді адамдар сіздің əәңгімеңізден шаршамай тұрғанда аяқтаған жөн. ƏӘңгімеңіз ұзап кетсе, топқа əәсер ете алмай қаласыз.
• Егер сіз ерлі-зайыпты боп куəәлік берсеңіз, уақытты теңдей бөліп алыңыз. Бұл тəәртіпті қажет етеді. Сол қабылдай!
45
5. Шеберлік танытыңыз, бірақ сол күйіңізде қала беріңіз. • Шеберлік танытқанда өзіңізді еркін сезінетін болыңыз. Кейбіреулер уақыт көрсеткіштерінде постерлерді пайдаланады. Басқалары өткен өмірінің көріністерін пайдаланады. Үшіншілері суреттерді пайдаланады немесе тақырыпқа үйлестіріп, əән айта қояды. Осындай шеберлігіңіз тыңдаушыны əәңгіменің негізгі тақырыбынан алып кетпесін.
• Өзіңізді басқалармен салыстырмаңыз. Өзіңізге келгенде адал да ашық болыңыз. Бұл өзге біреудің əәңгімесі емес, сіздің əәңгімеңіз. 6. Шыншыл болыңыз; куəәлік – бұл уақыт өткен сайын дамитын дағды. • Үздіксіз практика (қолдану) процесті де, өнімді де жақсартады. Жаңа сенушіден гөрі, 16 жыл бойы куəәлік беріп келе жатқан адамның тəәжірибесі, түсініктері мен идеялары анағұрлым бай болады. Бастасаңыз да, əәрі қарай жалғастыра беріңіз, ал Құдай Өз тарапынан сізді молынан жарылқай береді!
• Адамдарға ерекше əәсер етемін деп куəәлігіңізді мінсіз етуге тырыспаңыз. Куəәлікке дайындалғаннан жəәне адамдармен бөліскеннен шабыт алыңыз.
Сол қабылдай!
46 4 бөлім Өмірдің өзгеруіне ықпал ететін тəәлімдік дағдылар І. Бірінші дағды: шəәкіртті қалай табу • Алдын ала бəәрін ойластырып, бағалап шығыңыз: Шəәкіртке уақыт бөлуге, жаныңыз бен тəәніңізді беруге шынымен де дайынсыз ба? Алатын сыйыңыз зор, бірақ бұл іс қымбат төлемді қажет етеді. • Құдайға өзіңізді бағыштай отырып: «Тəәңір Ием, мен тəәлімгер болғым келеді?» – деп сиыныңыз. • Өзіңіздің күшті жəәне əәлсіз жақтарыңызды анықтаңыз. 7-бөлімдегі қосымша таблица бойынша өзіңіздің күшті жəәне əәлсіз жақтарыңызды бағалып шығыңыз. • Болашақ шəәкірттерді анықтып шығыңыз. Өзіңізбен жұмыс істейтін немесе қызметте жүрген адамдар туралы ойлап көріңіз. • Бірнеше шəәкіртпен қарым-қатынас дамытыңыз. Олармен көңіл көтеруді ұмытпаңыз. • Шəәкіртіңіз үшін сиына отырып, төмендегі сұрақтар арқылы баға беріңіз: ! Шəәкіртіммен сенімділік қарым-қатынасты қалай құрамын? ! Ол Құдайды тани ма, əәрі рухани өскісі келе ме? ! Оның отбасымен, достарымен жəәне əәріптестерімен қарым-қатынасы қандай? ! Меніңше оны Құдай қай салада өсіргісі келеді? Қалайша? ! Оның рухани өсуі үшін не қажет? Ол өзінің мұқтаждықтары туралы біле ме? !
алмасам, онда оның əәлсіз жақтарына көмектесе алатын басқа бір адамдарды білемін бе? ! Оны оқыту оңай ма? Ол мені өзінің өміріне қатыстыра ма? Рухани өсу жауапкершілігін өз мойнына ала ма? ! Осы шəәкіртім маған қалай көмектесе алады? Маған оның көмегі қажет пе? ! Оның өмірін үнемі қадағалаймай-ақ, рухани өсуіне қалай ықпал ете аламын? • Қарым-қатынасты бірте-бірте дымытыңыз. Сенімділік уақытты талап етеді. • Шəәкіртіңізге кішіпейілділік көрсете отырып, оған тəәлімгерлікті ұсыныңыз. Егер ол келіссе, осы тəәлімгерліктің қандай болатыны туралы егжей-тегжейлі қарастырып шығыңыз (төмендегіге қараңыз).
• Тəәлімгерліктен не күтетініңізді ашық айтыңыз. Келесі жайттарды қарастырып шығыңыз: ! қарым-қатынастың мақсаты, яғни осы тəәлімгерлік арқылы Құдайдың не істегенін қалауымыз; ! əәрбір жақтың, яғни тəәлімгер мен шəәкірттің ролі; ! қарастыратын тақырыптар мен сұрақтар; Сол қабылдай!
47 ! қолданылатын ресурстар; ! қанша мезгіл кездесіп тұрасыз; ! жұмыс барысында кездесетін қиыншылықтар; ! тəәлімгерлік – бұл жалғасатын процесс болса дағы, қатынастардың қалай аяқталатынын ресми түрде айта кеткен жөн, яғни тəәлімгерліктің ақырын жəәне мақсатының жеткен кезін көрсету. • Осы пунктардың бəәрінде де ортақ шешімге келіңіз, бірге сиыныңыз. • Келісім пункттарын жазбаша жазған жақсы, өйткені алдағы уақытта арада түсінбеушіліктер болуы мүмкін.
• Дұға етіңіз. Адамның жүрегін текқана Құдай біледі. • Көзқарасыңыз бен ой-санаңыз нағыз қызметшінікі сияқты болыңыз. Тəәлімгерліктің мазмұның ғана жеткізуден жəәне жүріс-тұрыс ретінде үйретуден аулақ болыңыз. Сіздің мақсатыңыз – адамға жəәне оның өміріндегі Құдайдың мақсатына қызмет ету. Бұл дегеніміз – шəәкірттің жүрегін зерттеу, рухани өсу қажеттіліктерін анықтау, əәрі рухани өсу жəәне өзгеру процесінде Мəәсіхке сенім арту. • Ойлайтыныңыз қарым-қатынас, қарым-қатынас жəәне де қарым-қатынас болсын. Шəәкіртіңізбен қарым-қатынасыңызды дамыта отырып, оның басқа адамдармен қарым-қатынасын да біраз уақыт бақылап жүріңіз. • Оның жүріс-тұрысының үлгісі (моделі) мен шаблонын анықтаңыз, əәсіресе қарым-қатынаста. Ол нені жиі (жүріс-тұрысында) қайталайды? Мəәселен, ол адамдарға үстемдік көрсетеді, оларға сезімтал емес. • Жеке ой-қабілетін анықтау жəәне өзіне баға беру үшін сұрақтар қойыңыз. • Құдай бұл адамды неге шақырады? Ол – Құдайдың бірегей жаратылысы. • Ден қойып тыңдаңыз. • Сараптаңыз. Шəәкіртіңіздің өмірі қай салада Ізгі хабарға сай келмейді? Құдайдың қандай қасиеттеріне сенбейді? Өзі, Құдай, өмір мен қызмет туралы қандай жалғандықтарға сенеді? Қандай сезімдер оны алға жетелейді?
• Құдайдан өзіңізге тəәлімгер сұрап, дұға етіңіз. • Оқытылуға əәзір болыңыз. Құдай ойластырғандай рухани өсуге жəәне өзгеріске шынымен де дайынсыз ба? • Қай салада көмекке мұқтажсыз, соны анықтаңыз (7-бөлімдегі қосымша таблица бойынша өзіңіздің күшті жəәне əәлсіз жақтарыңызды бағалып шығыңыз). • Мүмкін болатын тəәлімгерлер туралы ойланып көріңіз (басқалардан кеңес сұраңыз). • Болашақ тəәлімгермен уақыт өткізіп, қарым-қатынасты дамытыңыз. • Дұға ете жəәне келесі сұрақтарды қоя отырып, сол адамға баға беріңіз:
!
! Оның əәйелімен, балаларымен жəәне қауымымен, көршілерімен, əәріптестерімен ж.т.б. қарым-қатынасы қалай? ! Ол менің мұқтаждарыма көмектесе ала ма? Сол қабылдай!
48 ! Оның үйрену қабілеті қалай, жақсы ма? Ол мені өз өміріне қатыстыра ма? ! Ол маған шынайы ықыласпен қарап, жақсылық тілей ме? ! Мен бұл адамға сенім арта аламын ба? ! Ол жетекші-қызметкер (басыбайлы қызметкер) ме? ƏӘлде ол үстем болғанды ұната ма? ! Ол тəәлімгерлік үшін өз мойнына жауапкершілік алуға дайын ба? • Таңдаған кандидатыңыздың тəәлімгер болуын сұраныңыз. Егер ол келіссе, барлық жайттарды алдын ала айтып шығыңыз (жоғарыда берілген: Екінші дағды).
1. Инкарнация – бұл шəәкіртіңізге бере алатын ең жақсы нəәрсе жəәне төменде берілген басқа дарындардың бəәрінің негізі. Бұл Мəәсіхте болуымыз, яғни Құдайдың Рухы бізді Мəәсіхтің «бейнесіне қарай өзгертеді». Бұл өміріңізде Иса Мəәсіхті шынайы сезінуіңіз, яғни Ізгі хабарға мойынсұна өмір сүресіз əәрі адамдарды Мəәсіхке тартатын «хош иіс» іспетті боласыз. 2. Бірге болу жəәне қатысу. Жақын қарым-қатынас – жемісті əәрі тиімді қызметтің шешуші кілті. Бұл шəәкірт үшін кім бола алатынымызға жəәне не істей алатынымызға екпін жасайтын басқа жайттар. Кез келген сапалы тауар іспетті бұл нəәрсенің де өз бағасы бар. Бірге болу мен қатысуға мына нəәрселер жатады: • күнделікті жасайтын үйреншікті істерім мен проблемаларымды құрбандық ету;
• жоғары биліктің ықпал етуіне даяр болу; • қатынасқа үнемі өзіңіз əәрекет жасаңыз (телеф. шалу, хат жазу, кездесулер ж.т.б.); • қарым-қатынасқа көп назар бөлу, яғни шəәкіртпен мазмұнды уақыт өткізу: бірге жұмыс істеу, ойнау, өмірінің ең маңызды кездерінде шешім қабылдауға көмектесу, жетістіктерді мерекелеу, қайғырғанда жұбату); • шəәкірті үшін дұға ету, кездесулер болғанда оның өмірінің өзгеруін жəәне рухани өсуін байқау; • Кездесу кезінде Құдаймен рухани бірлестікте болу; • шəәкіртпен кездеуге мұқяит əәзірлену; • шəәкіртіңізді ден салып тыңдау жəәне оған ықылас көрсету;
3. Тыңдау – бұл шəәкірттің айтып отырғанынан артық нəәрсені тыңдау. Бұл қарым- қатынасты одан бетер тереңдете түседі. ІІ жəәне ІІІ деңгей тəәлімгерлік үшін өте тиімді.
• І тыңдау деңгейі – бұл оны өзіңіз үшін тыңдау (оның сөздері менің өміріме қалай ықпал етеді). Бұл сөйлеушінің емес, менің жауабыма екпін жасалатын үстіртін тыңдау деңгейі. Оның нəәтижесі – жедел кеңес беру не проблеманы асыға шешу. Ал сөйлеуші өзін тыңдалмаған адам ретінде сезінетін болады.
• ІІ тыңдау деңгейі – оны ол үшін тыңдау (біз екеуміз де оны жақсы түсінуіміз үшін, оның ойларын көрсететін айна). Тыңдаудың бұл түрі сөйлеушіге де, бізге де оны жақсырақ түсінуге көмектеседі.
Сол қабылдай!
49 • ІІІ тыңдау деңгейі – бұл оған бола жəәне ол арқылы оны тыңдау. Бұл əәңгіменің арасындағы жайттарды есту. Тыңдаудың бұл түрі белсенді əәрі эмпатикалық (яғни оның сезіміне ортақ болу, өзіңді оның орнына қою) тыңдау деп аталады. Тыңдаушы ретінде мен «айна» болып қоймай, сондай-ақ «антенна» болуым тиіс. Мен берген сұрақтарыма оның қалай жауап беретінін аңғарып отырамын, нені айтып, нені жасырып жатқанын, тіпті қол қиымылдарына шейін ж.т.б. байқау. Мен оның қалауларын, көңіл-күйін, мотивтерін ж.т.б. дұға ете отырып тыңдаймын.
! Мұқият тыңдаңыз; оның көзқарасы мен тілін ескере отырып, оның не айтып, не айтпай отырғанына ерекше назар аударыңыз. ! Сөйлеушінің əәңгімесінің мазмұнына қалай назар аударсаңыз, оның сезімдеріне де солай назар аударыңыз. ! «Айтып жатқан сөздердің ар жағында қандай сезімдер жатыр?» деп өзіне өзі сұрақ қойсын. ! «Суырып алатын» сұрақтар қойыңыз; тұжырымдарға тосқауылдар қойылған дұрыс. Алайда көп сұрақ қоймаңыз, өйткені сезімдер жанданып кетіп, адам (өзіне бекініс құрамын деп) бірден жабылып қалуы мүмкін. ! Жедел кеңес беруден абайлаңыз. Бұл шəәкірттің «өзінің жеке консультантымен» бірге болуына жақсырақ ықпал етеді.
4. Қызығушылық – Ынталандыратын Сұрақтар арқылы шəәкірттің өмірін, шығармашылық түрде зерттеу, мұның мақсаты – шəәкіртті өз өмірі туралы терең ойландыру.
•
(ерекше тума) етіп жаратты?» • Басқа біреудің (яғни шəәкіртке көрсететін) қамқорлығы мен қызығушылығы шəәкіртті өте жігерлендіреді. • Сол арқылы басқа бір адамның тарапынан шəәкірттің өміріне деген жаңа көзқарас пайда болады. Мəәсіхші ретінде бізде Киелі Рух бар, Ол біздің жол сілтеушіміз болады (бұл төменде берілген #7 Дарынмен немесе негізгі жайтпен байланысқан). Тыңдауға арналған жаттығу: .....балалық шағынан əәсерлі бір оқиға айтып беру (мəәселен, «Менің бір сүйікті күшігім...»). Өзара сезімтал тыңдаушы болуды үйреніңіз. Бөліскеннен кейін өзара сауалнама өткізіңіз:
• Тыңдаушы жоғарыда берілген бес қағиданы қалай қолданды? • Сөйлеуші бөліскенде, ол сізді естіді ме? Жоқ десеңіз, неліктен? • Ол сізді түсінді ме?
|