Қазақ тілі – мемлекеттік тіл

Қазақстан -  2030 

1997 жылы елбасының  республика халқына арнаған 

«Қазақстан 2030» жолдауы жарияланды. 

Бұл  бағдарламаның  негізгі  мақсаты  мен  міндеті  – 

Қазақстан  халқының  тұрмысын  өркендету,  гүлдендіру 

және тыныштығын қорғау. 

Онда  еліміз  дамудың  қайсы  кезеңінде  тұрғаны 

көрсетілген,  Қазақстанның  міндетті  ісі  белгіленіп,  ұзақ 

мерзімді нақты мақсаттары айқындалып, оларға жан-жақты 

талдаулар жасалған. 

Ұзақ  сапарға  аттанған  кемеге  компас  қандай  қажет 

болса,  бұл  бағдарлама  біздің  халқымыз  үшін  де  сондай 

маңызды. 

Бағдарламада  белгіленген  міндеттердің  бәріне 

бірдей  қол  жете  қоймас,  әйтсе  де,  біздерге  – 

қазақстандықтарға  оны  жүзеге  асыруға  сенімді  бет  алыс 

керек, өйткені бәрі өз қолымызда, халық қолында. 

 

3-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз. 

1.

 

Елбасының 

республика 

халқына 

арнаған 

«Қазақстан-2030» 

бағдарламасы 

қай 

жылы 

жарияланды? 

2.

 

Бағдарламаның негізігі мақсаты қандай 

 

67 

3.

 

Бағдарламаның маңыздылығы 

4.

 

Бағдарламаны орындау үшін не қажет? 

 

4-тапсырма.  Мына  сөйлемде  тұрлаулы  мүшелерін 

атаңыз. 

Ұлттық  банк  коммерциялық  банктегі    ақша 

айналымын үнемі тексеріп отырады.  

 

5-тапсырма.    Мамандықтардың  атауларын  қазақ  тіліне 

аударыңыз. 

1.Маркетинг 

2.Экономика 

3.Менеджмент 

4.Государственное и местно управление 

5.Финансы 

6.Учет и аудит 

7.Информационные системы (по отраслям и областям) 

8. Оценка (по отраслям и областям) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

68 

4-нұсқа 

 

1-тапсырма.  Мына  сөздерге  септік  жалғауларын  қосып 

жазыңыз. 

Мұрат,  университет,  колледж, банк, салық. 

Үлгі:  

Атау септік (кім?)адам 

Барыс септік (кімге?) адамға 

Табыс септік (кімді?) адамды 

Жатыс септік (кімде?) адамда 

Шығыс септік (кімнен?) адамнан 

Көмектес септік (кіммен?) адаммен 

 

2-тапсырма.  Сөйлемдерді  көшіріп  жазып,  есімдіктерге 

сұрақ  қойыңыз  және  есімдіктің  қай  мағыналық  түрі 

екенін анықтаңыз. 

Мен университетте екінші курста оқимын. 

Біздің  топта он бес студент бар. 

Менің болашақ мамандығым өзіме өте ұнайды. 

 

3-тапсырма.Сөйлемнің 

ішінен  сын  есімді  тауып, 

шырайларын анықтаңыз. 

Біздің  пәтеріміз  сіздің  пәтеріңізден  кейінірек. 

Сіздердің  бөлмелеріңіз  кішірек  екен.    Асан  Айдардан 

биігірек.  Ол  Асаннан  сауаттылау.  Айша  Айнадан  гөрі 

тезірек оқиды.  

 

4-тапсырма. Мәтінді орыс тіліне аударыңыз. 

 

Астана  

Астана  қоныс  тепкен  мекеннің  негізі  1830  жылы 

қаланған.  Ол  киелі  Сарыарқа  даласының  төсінде, 

көшпенділердің ежелгі өркениеті асынан бастау алған. 

 

69 

Астана  –  Қазақстанның  астанасы.  Бұл  жер  Сәкен 

Сейфуллин мен  Мағжан Жұмабаевтардың туған мекені. 

1832-1961 жылдар аралығында қала Ақмола қаласы болып 

аталған,  ал  КСРО-ды  тың  және  тыңайған  жерлерді 

көтергенде, Целиноград қаласы болып өзгертілді. 

Қазақстан  тәуелсіздік  алғаннан  кейін,  астананы 

көшіру  шешімі  қабылданды.  Сөйтіп  Қазақстанда  жаңа 

астана  пайда  болды.  Қаланың  аты  жаңаша  –  Астана  деп 

аталды. 

Астанада  тоқыма,  жеңіл  және  баспа  өнеркәсібі  өте 

жақсы  дамыған.  Көптеген  университеттер,  институттар, 

колледждер бар. 

5-тапсырма. 

Берілген  сөйлемнің  тұрлаулы  және 

тұрлаусыз мүшелерін анықтаңыз. 

Мен болашақ мамандығымды мақтан етемін.  

 Әдеби кітаптарды көп оқимын. 

Мен  қазақ  тілінде  жақсы  сөйлеп,  дұрыс  жазуға 

тырысамын. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

70 

5-нұсқа 

 

1-тапсырма. 

Сөйлемдерді  көшіріп  жазып,  есімдіктерге  сұрақ 

қойыңыз  және  есімдіктің  қай  мағыналық  түрі  екенін 

анықтаңыз. 

Мен университетте екінші курста оқимын. 

Біздің  топта он бес студент бар. 

Менің болашақ мамандығым өзіме өте ұнайды. 

 

2-тапсырма.Мына сөздермен сөйлемдер құраңыз.  

Ақпарат,  бәсеке,  көтерме  сауда,  бөлшек  сауда,  несие,  

тұтынушы,  экономикалық  қажеттілік,  салық  ісі,  жарнама, 

кіріс, шығыс. 

 

3-тапсырма.  Мәтінді орыс тіліне аударыңыз. 

 

Банктер  

Қазақстанның  банктік  жүйесі    мемлекеттік, 

коммерциялық банктерден тұрады. 

Коммерциялық 

банктер 

әр 

түрлі 

банктік 

операциялар  арқылы  кредит-есептік  банктік  қызмет 

атқарады. 

Коммерциялық  банткер  негізінен  халыққа  қызмет 

етеді.  Банктер  ақша,    несие,  валюталық  саясатты  жүзеге 

асырады. 

Көптеген  банктер  шетел  валюталарымен  жұмыс 

істеуге лицензия алады.  

 

4-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз. 

Қазақстан банктік жүйесі қандай? 

Коммерциялық банктер туралы не айтасыз? 

Банктер қандай саясатты жүзеге асырады? 

 

 

71 

5-тапсырма.Сөйлемді талдаңыз. 

Көпсалалы  гуманитарлы-техникалық  университеті 

білімді де білгір мамандарды дайындайды. 

 

 

Кәсіби қазақ тілінен сынақ сұрақтары 

 

1.

 

«Тілдер туралы» Заң 

2.

 

Қазақстан Республикасының Әнұраны 

3.

 

Экономиканы білу – пайда 

4.

 

Қазақстан экономикасы жайында 

5.

 

Аристотельдің экономика туралы даналық сөзі 

6.

 

Экономика біздің өмірімізбен тікелей байланысты 

7.

 

Экономика туралы мақал-мәтелдер 

8.

 

Экономикалық сөздік 

9.

 

Қазақстан Республикасының экономикасы 

10.

 

Орталық Қазақстан экономикасы 

11.

 

Туған жер туралы мақал-мәтелдер 

12.

 

Қазақстаннның табиғи байлықтары 

13.

 

Байлықтарды сақтау үшін қаржы қажет пе? 

14.

 

Қаржыландыру көздері 

15.

 

Қазақстанның өнеркәсібі 

16.

 

Қазақстанның ауылшаруашылығы 

17.

 

М.Мақатаев «Қазақ жері» 

18.

 

Жер, ел туралы мақал-мәтелдер 

19.

 

Әңгіме «Елім менің Қазақстан» 

20.

 

Салт-дәстүрдің экономикалық жағы 

21.

 

Салт-дәстүрдің қаржылық жағы 

22.

 

Ұлттық ойындардың қазіргі замандағы орны 

23.

 

Оны қаржыландыру көздері 

24.

 

Ұлттық  спорт  ойындарының  қазіргі  замандағы 

деңгейі 

25.

 

Ұлттық ойындардың экономикалық жағы 

26.

 

Ұлттық ойындарды қаржыландыру көздері 

 

72 

27.

 

Іс қағаздары 

28.

 

Қазақстан банктері  

29.

 

Банк қызметкерлері қандай болу керек? 

30.

 

Банктің ашылуы 

31.

 

Заманына қарай адамы... дегенді қалай түсінесіз? 

32.

 

Мен болашақ қаржыгермін 

33.

 

Мен болашақ салық қызметкерімін 

34.

 

Мен болашақ экономиспін 

35.

 

Өз мамандығым жайында не білемін? 

36.

 

Ең қымбатта, ең арзан Ол не? 

37.

 

Уақытты меңгеру үшін не қажет? 

38.

 

Уақытты бағалай білу... деген не? 

39.

 

Уақытыңды үнемдей аласың ба? Қалай? 

40.

 

Әңгіме «Өмір қайта оралмайды» 

41.

 

Өмір, тіршілік туралы мақал-мәтелдер  

42.

 

Қаржыгер деген кім? 

43.

 

Салық қызметкері қандай болу керек? 

44.

 

Өз бизнесіңді ұйымдастыруға бола ма? 

45.

 

Бизнесті қаржыландыру көздері 

46.

 

«Жеті қазына» дегеніміз не? 

47.

 

Жеті қазынаның мәні неде? 

48.

 

Мекемені таныстыру жолдары 

49.

 

Мекеменің түрлері 

50.

 

Банк қызметкері 

51.

 

Банктік жүйе 

52.

 

Банк қызметі 

53.

 

Ьанк негізі - қаржы 

54.

 

Банк қандай қызметтер ұсынады? 

55.

 

Жарнама саласы 

56.

 

Жарнама дегемініз не? 

57.

 

Жарнама қандай болу керек 

58.

 

Қазақ тілі жарнама саласында 

59.

 

Қаржы қайдан келеді? 

60.

 

Қаржыландыру көздері 

 

73 

61.

 

Асыл тастар жайында не білесіз? 

62.

 

Қазақстан өнеркісібі 

63.

 

Қазақстан ауылшаруашылығы 

64.

 

Құнды қағаздар туралы не білесіз?  

65.

 

«Әділетті салық» дегеніміз не? 

66.

 

Экономикалық тәуелсіздік 

67.

 

Мен болашақ салық қызметкерімін 

68.

 

Мен болашақ қаржыгермін 

69.

 

Мен болашақ экономиспін 

70.

 

Әңгіме «Бақыт дегенді қалай түсінесіз?»